Sunday, February 23, 2014



            @…..អ្នកកាន់​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ខ្លះ​ចង់​ដឹង​ថា គុណ​មាតា​បិតានិង គុណ​ព្រះ​សម្មាសម្ពុទ្ធ តើ​អង្គ​ណា​មាន​គុណ​ច្រើន​ជាង​?​ ជា​ដំបូង​គប្បី​យល់​អំ​ពី​ពាក្យ​ថា​ គុណ ។ ពាក្យ គុណ ជា​ភាសា​បាលី​ដែល​ប្រែ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ថា សេចក្តី​ល្អ​របស់​បុគ្គល​ណា​ម្នាក់​។ ដូច​ជា​ពាក្យ​ថា បុគ្គល​នេះ​មាន​គុណ​ធម៌​ ឬ​គុណ​សម្បត្តិ​ល្អ​គួរ​សេព​គប់​។ ឧ​ទាហរណ៍​សាមញ្ញ​ ដូច​បុគ្គល​ណា​ម្នាក់​បាន​ឲ្យ​វត្ថុ​អ្វី​មួយ​ដល់​បុគ្គល​ណា​ម្នាក់​ បុគ្គល​ដែល​បាន​ទទួល​អំណោយ​ពោល​ថា សូម​អរ​គុណ​។ គុណ​ក្នុង​ទី​នេះ​ សំ​ដៅ​យក​សេចក្តី​ល្អ​ដែល​បុគ្គល​នោះ​លះ​វត្ថុ​ធ្វើ​ជា​ទាន​។ ពាក្យ​គុណ​នេះ​មាន​លក្ខណៈ​ស្មើ​គ្នា​នឹង​ពាក្យ​ថា បុណ្យ​ កុសល សុចរិត អំ​ពើ​ល្អ​។
ចំ​ពោះ​គុណ​ដែល​មាតា​បិតា​មាន​ចំពោះ​កូន​ ប្រុស​ស្រី​ គឺ​នៅ​ត្រង់​គាត់​ចិញ្ចឹម​បី​បាច់​រក្សា​កូន​ប្រុស​ស្រី​ឲ្យ​រស់​រាន​មាន​ ជីវិត​ បង្រៀន​ឲ្យ​ចេះ​និយាយ​ស្តី​ បញ្ជូន​កូន​ទៅ​សិក្សា​រៀន​សូត្រ​ អប់​រំ​កូន​ឲ្យ​ប្រ​ព្រឹត្ត​អំ​ពើ​ល្អ ចែក​មរតក​ឲ្យ​កូន​ធ្វើ​ជា​ដើម​ទុន​សម្រាប់​រក​ស៊ី​ជា​ដើម​។ ការ​បញ្ចេញ​ជា​សង្គហ​ធម៌​សង្គ្រោះ​នេះ​ឡើង​ ដោយ​សារ​មាតា​បិតា​មាន​ទឹក​ចិត្ត​ប្រកប​ដោយ​ព្រហ្មវិហារ​ធម៌​ គឺ​ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា គាត់​មាន​ទឹក​ចិត្ត​ស្រឡាញ់​រាប់​អាន​កូន​ចាប់​តាំង​ពី​គាត់​ដឹង​ថាកូន​មក​ ចាប់​បដិសន្ធិ​ហើយ។ គាត់​មាន​ចិត្ត​អាណិត​អាសូរ​កូន​ពេល​ដែល​កូន​មាន​ទុក្ខ ហើយ​ខំ​ប្រឹង​ដោះ​ស្រាយ​ ដូច​ជា​កូន​មាន​ជម្ងឺ ខំ​បន់​ស្រន់​ឲ្យ​កូន​ឆាប់​ជា យក​កូន​ទៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ព្យា​បាល​ជម្ងឺ។ ពេល​កូន​មាន​សុខ​ភាព​ល្អ​ បាន​សុខ​កាយ​សប្បាយ​ចិត្ត​ ម្តាយ​ឪ​ពុក​មាន​សេចក្តី​​មាន​ចិត្ត​សប្បាយ​រីករាយ​យ៉ាង​ក្រៃ​លែង។ ម្តាយ​ឪ​ពុក​បាន​ធូរ​ស្រាល​ពី​បន្ទុក​ខ្លួន​ដោយ​សារ​កូន​ធំ​ពេញ​រូប​ពេញ​រាងចេះ​ទទួល​ខុស​ត្រូ​វ​ក្នុង​ការ​រស់​នៅ​របស់​ខ្លួន​បាន​ហើយ​។ សកម្មភាព​ជា​គុណធម៌​ ឬ​ជាអំ​ពើ​ល្អ​របស់​គាត់​មក​លើ​បុត្រ​ធីតា​ប្រុស​ស្រី​នេះ​ហើយ​ ដែល​ហៅ​ថា​ គុណ គេ​មិន​អាច​បដិសេធ​គាត់​ថា​គ្មាន​គុណ​ឡើយ​។ បើ​បដិសេធ​ថា​គាត់​គ្មាន​គុណ​ ក៏​ដូច​ជា​បដិសេធ​អំ​ពើ​ល្អ​របស់​គាត់​ធ្វើ​មក​លើ​កូន​ប្រុស​ស្រី​ដូច​ពោល​ មក​ហើយ​ដូច្នោះ​ដែរ​។ បើ​ទទួល​ដឹង​ថា​សកម្ម​ភាព​របស់​គាត់​មក​លើ​កូន​ប្រុស​ស្រី​មាន​ពិត​មែន​ នោះ​ហើយ​ជា​ការ​ទទួល​ស្គាល់​គុណ​របស់​គាត់​ទាំង​ពីរ​។ មាន​ខ្លះ​ពោលថា​ គាត់​សប្បាយ​ជា​មួយ​គ្នា​គាត់​ក៏​កើត​យើង​មក​ ដូច្នេះ​គាត់​គ្មាន​គុណ​អ្វី​ទេ។ ដូច​បាន​ពោល​មក​ហើយ គុណ​នៅ​ត្រង់​គាត់ចិញ្ចឹម​កូន​ឲ្យ​រស់​ បើ​គេ​សួរ​ថាខ្លួន​កើត​មក​ពី​ណា មុខ​ជា​ឆ្លើយ​ថា ខ្ញុំ​កើត​មក​ពី​អ្នក​នោះ ចុះ​អ្នក​នោះ​ធ្វើ​ម្តេច​ទើប​ខ្លួន​រស់​ មុខ​ជា​រក​ឃើញ​ថា អ្នក​ដែល​បង្កើត​ហើយ​ចិញ្ចឹម​​ខ្លួន​ឲ្យ​រស់​នោះ​ហើយ​ជា​អ្នក​មាន​គុណ​។ ត្រង់​គាត់​សប្បាយ​ជាមួយ​គ្នា ឬ​គាត់​មិន​សប្បាយ ជា​រឿង​ផ្សេង មិន​ទាក់​ទង​នឹង​ការ​ចិញ្ចឹម​នេះ​ឡើយ​។ មួយ​ទៀត មាន​ពាហិរ​សាសនា​គឺ​សាសនា​ដទៃ​ក្រៅ​ពី​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ពោល​ថា ម្តាយ​ឪ​ពុក​គ្មាន​គុណ​លើ​កូន​ប្រុស​ស្រី​ទេ អ្នក​ដែល​មាន​គុណ​គឺ​ព្រះ​អាទិទេព​ជា​អ្នក​បង្កើត​លោក​វិញ​ទេ។ នេះ​ជា​ទស្សនៈ​គ្មាន​ហេតុ​ផល​ តើ​នរណា​បាន​ឃើញ​ព្រះ​បង្កើត​លោក? ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​សំដែង​ថា អវិជ្ជា តណ្ហា ឧបាទាន និង កម្មផល ជា​តួ​សភាវធម៌​ជា​ហេតុ​បច្ច័យ​នាំ​ឲ្យ​កើត​មនុស្ស​សត្វ​។ ការ​កើត​ឡើង​ជា​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​មាន​ទុក្ខ ដូច្នេះ ដើម្បី​បំបាត់​ទុក្ខ​ ត្រូវ​លះ​បង់​ឬ​សម្លាប់​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​មាន​ទុក្ខ គឺ​សម្លាប់​អវិជ្ជា​ និង​តណ្ហា​នេះ​ឯង​។ បើ​ព្រះ​អាទិទេព​បង្កើត​មនុស្ស​សត្វ​ ដូច្នេះ ព្រះ​អាទិទេព​ជា​មេ​បណ្តាល​ឲ្យ​មនុស្ស​សត្វ​មាន​ទុក្ខ តើ​ត្រូវ​ធ្វើ​ដូច​ម្តេច​ឲ្យ​មនុស្ស​សត្វ​អស់​ទុក្ខ បើ​ព្រះ​អាទិទេព​គង់​នៅ​ ព្រះ​អង្គ​នៅ​តែ​បង្កើតជាតិ​ឲ្យ​មនុស្ស​សត្វ​មាន​ទុក្ខ​តទៅ​ទៀត​ មាន​ជរា​ទុក្ខ មរណ​ទុក្ខ​ជា​ដើម? ចំណែក​ម្តាយ​ឪ​ពុក​ពុំ​មែន​ជាហេតុ​បង្កើត​ជាតិ​ដល់​កូន​ឡើយ​ កូន​មក​ចាប់​បដិសន្ធិទៅ​តាម​កម្ម​ផល​របស់​ខ្លួន​ មា្តយ​ឪ​ពុក​គ្រាន់​តែ​ពរ​ផ្ទៃ​ហើយ​ចិញ្ចឹម​កូន​ឲ្យ​រស់​ប៉ុណ្ណោះ​។ ការ​ចិញ្ចឹម​កូន​ឲ្យ​រស់​នេះ​ហើយ ដែល​គាត់​ជា​អ្នក​មាន​គុណ​។
            ចំណែក​គុណ​របស់​ព្រះ​ពុទ្ធ នៅ​ក្នុង​ពុទ្ធគុណក្នុង​ព្រះ​នាម​ទាំង​៩ មាន​ អរហំ​ ជា​ដើម ដោយ​សង្ខេប​មាន​បី​គឺ វិសុទ្ធិគុណ បញ្ញាគុណ និង​ ករុណា​គុណ​។ វិសុទ្ធិគុណ ប្រែ​ថា​សេចក្តី​បរិសុទ្ធ។ សេចក្តី​ថា ព្រះ​អង្គ​ឆ្ងាយ​ចាក​សឹក​សត្រូវ​ពោល​គឺ​កិលេស​គ្រឿង​សៅ​ហ្មង​ចិត្ត​អស់​ហើយ​ ។ ព្រះ​អង្គ​ជា​បុគ្គល​បរិសុទ្ធ មិន​ធ្វើ​អំ​ពើ​បាប​គ្រប់​យ៉ាង​ទាំង​កំ​បាំង​មុខ​ទាំង​ចំពោះ​មុខ។ បញ្ញាគុណប្រែ​ថា​គុណ​គឺ​បញ្ញា ។ សេចក្តី​ថា ព្រះ​អង្គ​ត្រាស់​ដឹង​នេះ​ ជា​លោកុត្តរបញ្ញា ជា​បញ្ញា​ចេញ​ចាក​លោក ពុំ​មែន​ជា​លោកិយ​បញ្ញា​ឡើយ។ ករុណា​គុណ ប្រែ​ថា គុណ​គឺ​ករុណា។ ករុណា​ ប្រែ​ថា​ ការ​អាណិត​អាសូរ​មនុស្ស​សត្វ​របស់​ព្រះ​អង្គ​ដែល​កំពុង​វិល​កើត​វិល​ស្លាប់​ ក្នុង​សង្សារ​វដ្ត​។ ព្រះ​អង្គ​បាន​សម្តែង​ព្រះ​ធម៌ប្រោស​សត្វ​ ឲ្យ​មនុស្ស​យក​ទៅ​បដិបត្តិ​តាម​ ដើម្បី​ឲ្យ​បាន​សម្រេច​ព្រះ​និព្វាន​ជា​ការ​រំ​លត់​ទុក្ខ​។
បើ​ប្រៀប​ធៀប​គុណ​មាតា​បិតា​និង​គុណ​ព្រះ​ ពុទ្ធ មាន​លក្ខណៈ​ខុស​គ្នា។ វិសុទ្ធិគុណ​និង​បញ្ញាគុណជា​សេចក្តី​បរិសុទ្ធ​និង​បញ្ញា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ព្រះ​ អង្គ ចំណែក​មាតា​បិតា​ គុណ​នេះ​គ្មាន​ទេ។ ករុណាគុណ ព្រះ​អង្គ​សំ​ដែង​ធម៌ប្រោស​មនុស្ស​សត្វឲ្យ​យក​ទៅ​ប្រតិបត្តិ​តាម​រហូត​ចេញ​ ចាក​ទុក្ខ​ ចំណែក​មាតា​បិតា​ជួយ​សង្គ្រោះ​កូន​ប្រុស​ស្រី​ឲ្យ​បាន​សុខ​ស្រួល​តែ​ក្នុង​ ជីវភាព​បច្ចុប្បន្ន​ប៉ុណ្ណោះ​។ ដូច្នេះ​បញ្ជាក់​ថា ព្រះ​ពុទ្ធ​មាន​គុណ​ពិសេស​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់ជា​គុណ​មាតា​បិតា​។
ដកស្រង់ចេញ​ពី​សៀវភៅ អត្ថបទព្រះធម៌​ភាគ៥របស់ ​ព្រះតេជគុណបណ្ឌិត មហាហុក សាវណ្ណ​

គុណ​មាតា​បិតា​ប្រៀប​ធៀប​មក​គុណ​ព្រះ​ពុទ្ធ​

សូមអរព្រះគុណ ព្រះអង្គ ដែលបានចែករំលែក នូវចំណេះដឹងខាង គុណឪពុក-ម្តាយ នឹង គុណព្រះពុទ្ធ បើតាមការស្តាប់មើលទៅ ការវាយតម្លៃនេះ គឺវាយតម្លៃទៅតាម ការវិភាគ និង ការយល់ដឹងរៀងៗខ្លួន តែប្រហែលជាពុំមែន ស្ថិតលើមូលដ្ឋានពិតប្រាកដទេដឹង ព្រះអង្គ ពីព្រោះថា គុណព្រះពុទ្ធវិសេសត្រង់ ការសិក្សាអបរំ ការប្រៀនប្រដៅ អោយមនុស្សធ្វើអំពើល្អ និងអាចថាបាន អោយមនុស្សរួចចាកផុតទុក្ខ ទៅអានាគត ដោយព្រះអង្គមានកម្រិត ការសិក្សាខ្ពស់ជាងមាតាបិតាមែន តែមិនមានច្រើនដូចគុណព្រះ មាតាបិតាទេដឹង ព្រះអង្គ !?
ឪពុកម្តាយ គាត់ជាអ្នកបង្កើតកូនប្រុសស្រី នេះជាគុណមួយធំណាស់ ព្រះពុទ្ធអត់មានគុណហ្នឹងទេ នេះមិនមែននិយាយសំដៅ បុត្ររបស់ព្រះអង្គ រាហុល កុមារទេ យើងអាចនិយាយបាន តែមិនខុសពី ឪពុកម្តាយទួទៅទេ ។ ឪពុកម្តាយ គាត់បង្កើតកូនប្រុសស្រីហើយ គាត់បីបាច់ថែរក្សាចាប់តាំងពី ចាប់បដិសន្ធិមក រហូតដល់កើតឃើញពន្លឺថ្ងៃ កើតហើយហ្នឹងគឺជាភារកិច្ចធំណាស់ រហូតដល់ កូនគ្រប់អាយុរៀន យកទៅចុះឈ្មោះរៀន ហ្វឹកហ្វឺនមុខជំនាញគ្រប់បែយ៉ាងដល់កូន រហូតដល់កូនពេញ រូបពេញរាង្គ ទើបរៀបចំអោយមាន ប្តីប្រពន្ធ ឬគ្រួសារ រួចហើយនៅតាមឃ្លាំមើលទៀត មិនចប់ត្រឹមនេះ ទេ គឺតាមមើលកូនរហូតដល់គាត់ស្លាប់ ឬ ចូលទីវង្គត់តែម្តង ទើបឈប់ តែនៅមានជំនឿមួយទៀត គឺជំនឿថាឪពុកម្តាយ ស្លាប់តែខ្លួនទេ តែព្រលឹងវិញ្ញាណគាត់នៅតាមថែរក្សាកូនចៅជានិច្ច !
គឺខុសគ្នាត្រង់បញ្ចេកទេស ឬ តម្រិះវិជ្ជាប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំព្រះករុណា មិនចង់ជំទាស់នឹងទ្រឹស្តីរបស់ ព្រះគ្រូបណ្ឌិត ហុក សាវណ្ណ ឬ របស់ព្រះអង្គដែរទេ តែចូលចិត្តវិភាគវែកញែក រកហេតុផល រកការពិត ដែលសមស្រប អាចទទួលយកបានទាំងអស់គ្នា តែប៉ុណ្ណោះ មិនចង់ឈ្នះចាញ់អីទេ ! មិនថាអញ្ចឹងព្រះអង្គ ?
ចម្រើន​ពរ​ ញោម​! អរគុណ​ដែល​បាន​ចូល​រួម​ផ្តល់​ការ​វិភាគ​លើ​ប្រធាន​បទ​នេះ និង​ប្រធាន​បទ​ផ្សេង​ៗ​ទៀត​។ ញោម​កុំ​បារ​ម្ភ​អ្វី​ចំ​ពោះ​ការ​ចែក​រំលែក​នូវ​ទស្សនៈ​នានា បើ​ញោម​មាន​ទស្សនៈ​យ៉ាង​ណា​ក៏​បញ្ចេញ​មក​យ៉ាង​នោះ​ចុះ មិន​ជា​ការ​ទាស់​ខុស​អ្វី​ទេ គឺ​ដើម្បី​ការ​សិក្សា​ និង​ហ្វឹក​ហាត់​នូវ​គំនិត​បញ្ញា​ត្រិះរិះ​ពិចារ​ណា​ទាំង​អស់​គ្នា។ អាត្មា​មិន​ដែល​ទើស​ទាល់​នឹង​ទស្សនៈ​របស់​ញោម​ទេ ទោះ​ជា​ស្រប​ក្តី​ មិន​ស្រប​ក្តី ជា​រឿង​ធម្មតាដែល​ការ​គិត​របស់​មនុស្ស​យើង​មាន​ផ្សេង​ៗ​ពី​គ្នា​។ ម៉្យាង​ទៀត​សូម​ញោម​អធ្យា​ស្រ័យ​ផង ដែល​អាត្មា​អាក់​ខាន​មិន​ទាន់​បាន​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​ញោម​នៅ​ក្នុង​វិចារ​ដទៃ​ទៀត ដោយ​សារ​មួយ​រយៈ​នេះ កាន់តែ​មមាញឹក​ទៀត​ហើយ គ្រាន់តែ​ឆ្លៀត​ពេល​ដាក់​អត្ថ​បទ​ព្រះ​ធម៌​រួច​ហើយ ក៏​ចាប់​ផ្តើម​កិច្ច​ការ​ផ្សេង​ទៀត​ដើម្បី​ឲ្យ​បាន​ទាន់​ពេល។ សង្ឃឹម​ថា​ញោម​បាន​យោគ​យល់​ ហើយ​មិន​ទោមនស្ស​​ក្នុង​ការ​ដែលអាត្មា​​មាន​ការ​ឆ្លើយ​តប​យឺត​យ៉ាវ ក្នុង​វិចារ​​នានា​។
ការ​ដែល​ប្រៀប​ធៀប​គុណ​មាតា​បិតា និង​គុណ​ព្រះ​ពុទ្ធ ថា​ព្រះ​ពុទ្ធគុណ​ធំ​ធេង​ជា​ង​នោះ មិន​មែន​បាន​ន័យ​ថា បដិសេធ​គុណ​មាតា​បិតា​ឡើយ សូម្បី​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​ក៏​ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​ប្រដៅ​ថា​គុណ​មាតា​បិតា មានគុណ​ធំ​ធេង ជា​អនន្ត​គុណ គឺ​គុណ​រាប់​មិន​បាន ជា​អនេក​ប្បការគុណ មាន​គុណ​ច្រើ​ន​អនេក រហូត​ដល់​ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​អនុញ្ញាតភិក្ខុសង្ឃ​ឲ្យ​រំលែក​ចង្ហាន់​បិណ្ឌបាត​ ជូន​មាតាបិតា បរិភោគ អាចបិណ្ឌបាត​ដើម្បីចិញ្ចឹម​មាតា​បិតា ទៀត​ផង។ ហើយ​បើ​ភិក្ខុ​ណា​អាច​ធ្វើ​យ៉ាង​នេះ​បាន ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​លើក​តំកើង​ថា​ជា​អ្នក​បរិបូណ៍​ទៅ​ដោយ​កតញ្ញូ​កត​វេទី​ទៀត​ ផង​។ ឯ​ការ​ប្រៀប​ធៀប​នេះ គឺ​គ្រាន់​តែ​ចង់​និយាយ​ថា មាតា​បិតា​មាន​គុណ​ចំពោះ​កូន​ប្រុស​ស្រី ដោយ​លោក​បាន​បង្កើត​យើង​មក ចិញ្ចឹម​យើង​មក តាំង​ពីតូច​រហូត​ដល់​ធំ ដល់​មាន​ជីវិត​មាន​ក្រុម​គ្រួសារ មាន​រស្មី​ជិវិត​រស់​នៅ​បាន​សុខ​សាន្ត​ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន​ ​ចំណែក​ឯ​គុណ​ព្រះ​ពុទ្ធ គឺ​វិសុទ្ធិគុណ និង​មហាករុណាគុណ គឺ​ជា​សេចក្តី​បរិសុទ្ធ សេចក្តី​អាណិត​អាសូរ​ដល់​សព្វ​សត្វ​ដោយ​ស្មើ​មុខ គ្មាន​អគតិ ហើយ​ព្រះ​អង្គ​អាច​ជួយ​នាំ​សព្វ​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ឲ្យ​រួច​ផុត​ចាក​ទុក្ខ​ គ្មាន​ភព​គ្មាន​ជាតិ​ទុក្ខ​បន្ត​ក្នុង​សង្សារវដ្ត​តទៅ​ទៀត ព្រះ​អង្គ​អាច​ជួយ​ទាំងយើង​ទាំង​ឪពុក​ម្តាយ​របស់​យើង​ឲ្យ​រួច​ផុត​ចាក​ទុក្ខ ​ផង​។ល។ និយាយ​ទៅ​ក៏​ដដែល​ៗ​ដូច​មាន​អធិប្បាយ​ខាង​លើ​ដូច្នោះ​ដែរ​។

  1. ​កង សុវណ្ណមុនី និយាយថា៖
​ព្រះសម្ពុទ្ធ ប្រៀបប្រដូចជាពុកម្តាយនៃសព្វសត្វក្នុងត្រៃភព ស្រលាញ់សណ្តោសសត្វលោកដោយព្រះទ័យស្មើស្មោះ ឥតលម្អៀង។ តែពុកម្តាយយើងអាចស្រលាញ់កូនខ្លួនជាងកូនអ្នកដទៃ មានភាពលម្អៀងខ្លះៗដែរ ម្លោះហើយបើប្រៀបពីទហំដួងចិត្ត និង​ក្តីស្រលាញ់គឺព្រះសម្ពុទ្ធមានមេត្តាព្រហ្មវិហារធំធេងជាងដោយពិត៕
សូមឱ្យមនុស្សលោក យកតម្រាប់ត្រាប់តាមមាគ៌ាផងចុះដើម្បីសន្តិភាព៕
  1.  
ព្រះគុណម្ចាស់បានរៀបរាប់ឃើញថាជាការសមរម្យហើយដ៏សែនអស្ចារ្យទៀតផងត្បិតអី
ការចែកនូវក្បូនចំណេះជាទានមួយយ៉ាងប្រសើរក្រៃ ហៅថា សព្វទានំ ធម្មំទានំ ជិនាតិ
ការឲ្យទានធម៌រមែងឈ្នះអស់ទានទាំងពួង ។​ 
  1. ព្រះមហា សាន ពុទ្ធិសែន (Ven. San Puthesen) និយាយថា៖
តាមការបកស្រាយខាងលើគឺគ្រាន់តែជាការបកស្រាយតាមចំណេះដឹងរបស់ពុទ្ធសានិកប៉ុណ្ណោះ។ នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលភាគច្រើនជាទ្រឹស្តីរបស់ព្រះពុទ្ធផ្ទាល់ ក៏ពុំទាន់ឃើញអ្នកណាមួយរក ឃើញថាព្រះពុទ្ធបរមគ្រូ ឬមាតាបិតា មានគុណធំជាងគ្នានោះនៅឡើយទេ។ ព្រះសាស្តាក៏ជាព្រះ អរហរហន្ត មាតាបិតាក៏ជាព្រះអរហន្ត តែប្លែកថា ព្រះដ៏មានជោគជាព្រះអរហន្តដែលមាន ព្រហ្មវិហារ ធម៌ ចំពោះសត្វទាំងឡាយ រីឯមាតាបិតាក៏ជាព្រះអរហន្តដែលមានព្រហ្មវិហារធម៌សម្រាប់តែបុត្រាបុត្រី របស់ខ្លួនប៉ណ្ណោះ។ សមណាស់ថាព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់មានគុណដ៏ប្រពៃបី រួមទាំងព្រហ្មវិហារធម៌ផង ដែលគ្រប់ដណ្តប់លើសត្វទាំងពួង ជាជាងមាតាបិតាដែលតែព្រហ្មវិហារធម៌ចំពោះតែកូនខ្លួន ។ តែផ្ទុយទៅវិញព្រះជាគ្រូមិនបានបដិសេធចោលគុណមាតាបិតាឡើយ សូម្បីតែព្រះអង្គខ្លួនឯងផ្ទាល់ ក៏ឲ្យតម្លៃលើគុណមាតាបិតាដែរ រហូតដល់ទៅចំណាយពេលរាប់ខែដើម្បីប្រោសមាតាទ្រង់នៅឯឋាន តុសិត និងព្រះបិតានៅក្នុងព្រះរាជរាំងទៀតផង។
សង្ខេបមក មាតាបិតាក្តី ព្រះសាស្តាកី្ត​​ គឺជាបុគ្គលដែលពុទ្ធសាសនិកត្រូវតែឲ្យតម្លៃ និងគោរព បូជាជាដាច់ខាត។ ចំពោះមាតាបិតា មនុស្សគ្រប់រូបតែងឲ្យតម្លៃគ្រប់ៗគ្នាទៅតាមស្រុកទេសនិមួយៗ។ បើអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាវិញត្រូវឲ្យតម្លៃលើគុណរបស់មាតាបិតាពេញទីតែម្តង។ រីឯព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ វិញគឺគេឲ្យតម្លៃថាមានគុណធំសម្រាប់តែពុទ្ធសាសនិកប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកសាសនិកដទៃគេមិនឲ្យ តម្លៃថាមានគុណអ្វីបន្តិចផង គឺខុសពីមាតាបីតាដែលមានតម្លៃរួម។ ដូច្នេះការប្រៀបធៀបរវាងគុណ ព្រះពុទ្ធ និងគុណមាតាបិតា វានៅតែគ្មានចម្លើយណាមួយជាក់លាក់ទេ។ វាជាសំណួរ ចម្លើយបែបទស្សនវុជ្ជា ឬវិទ្សាសាស្រ្តសង្គមតែប៉ណ្ណោះ៕
  1. សតិ សំវរោ និយាយថា៖
ក្រោយពេល ខ្ញុំព្រះករុណា អាត្មាភាព បានអានពិនិត្យមើលដោយសព្វគ្រប់ ខ្ញុំព្រះករុណា អាត្មាភាព យល់ឃើញថា វាសមរម្យណាស់ហើយចំពោះការបកស្រាយរបស់លោកម្ចាស់ខាងលើ ។​ ខ្ញុំព្រះករុណា អាត្មាភាព សូមចូលរួមយោបល់បន្តិចចំពោះប្រធានបទខាងលើ ។ ចំពោះគុណទាំងពីរ គឺព្រះពុទ្ធគុណ ១ និងគុណរបស់មាតាបិតា ១ ពិតណាស់ មាតាបិតា ប្រាកដជាអ្នកមានគុណដ៏ធំធេងខ្លាំងណាស់សម្រាប់កូនប្រុសស្រីគ្រប់រូប មិនចំពោះអ្នកដ៏ទៃឡើយ។​ តែពុទ្ធគុណវិញគឺបានគ្របដណ្តប់ដល់សត្វលោកទាំងអស់ក្នុងត្រៃភព ទោះបីជាមាតាបិតាប្រកបដោយព្រហ្មវិហារធម៌៤សង្គហៈធម៌៥ក៏ដោយ ក៏នៅតែជាគុណសម្រាប់លោកិយដដែល ។ ចូលពុទ្ធបរិស័ទធ្វើការវិភាគគុណទាំងពីរដូច្នោះថា ព្រហ្មវិហារធម៌ ៤ មាន មេត្តា ករុណា មុទិតា ឧបេក្ខា របស់មាតាបិតា និង មហាករុណាគុណ របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ វិញតើដូចម្តេចដែរ ។ មេត្តា ការស្រលាញ់រាប់អានចង់ឲ្យកូនបានសុខ។ ករុណា ការស្រលាញ់រាប់អានជួយឲ្យកួនរួចចាកទុក្ខ។​មុទិតា សេចក្តីត្រេកអរ រីករាយក្នុងវេលាដែលកូនបានល្អ បានសុខ។​ឧបេក្ខា ការតាំងចិត្តព្រងើយកន្តើយ មិនទោមនស្សពេក មិនសោមនស្សពេក ឬអ្នកចូលទៅសម្លឹងមើល។ ទាំងនេះគឺជាគុណរបស់មាតាបិតាដែរមាននូវចំពោះកូនប្រុសស្រីប៉ុណ្ណោះ មិនទូរទៅដល់អ្នកដទៃឡើយ ។ ងាកមកខាងណេះវិញ មហាករុណាគុណ ឬ មហាករុណាទិគុណ គុណគឺសេចក្តីអាណិតអាសូរចំពោះសត្វលោកទាំងអស់ក្នុងសលកលោកទាំងមូល​ ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតកាលដែលព្រះពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់ដឹងនូវអនុត្តរសម្មាសម្ពោធិញាណ ក្លាយខ្លួនជាបុគ្គលដែលគ្មានរណាម្នាក់អាចនិងធ្វើបាន។ បានកសាងបំពេញនូវបារមីទាំង១០ឬ៣០អស់រយៈកាល៤អសង្ខេយ្យនិង១សែនមហាកប្បនេះរាប់ត្រឹមអំពីព្រះពុទ្ធព្រះនាមទីបង្ករទ្រង់់ព្យាករណ៌មកផង ។​ហើយនៅក្នុងការបំពេញបារមីនេះព្រះពោធិសត្វបានរង់ទុក្ខលំបាកជាច្រើន ។ល។ ហ៊ានទាំងលះបង់ទ្រព្យសម្បត្តិ កូនប្រពន្ធ អាវៈយៈវៈ និងជីវិតផ្ទាល់ គឺមហាបរិច្ចាក៥ប្រការ ។​សួរថា តើម្តាយឪពុកគ្រប់រូបទាំងអស់ក្នុងលោកអាចធ្វើបានឬអត់ ចំពោះមហាបរិច្ចាក៥ខាងលើនេះ ? ចូលយកខ្លួនយើងមកជាឧទាហរណ៌ចុះ និងយល់អំពីចម្លើយហើយ។ នេះមិនទាន់និយាយអំពីវិសុទ្ធិគុណ និង បញ្ញាគុណផង ។ គុណគឺសេចក្តីស្អាតបរិសុទ្ធ ប្រាសចាកគ្រឿងសៅហ្មង ពោលគឺកិលេសនិងសង្ខារ តើមាតាបិតាគ្រប៉រូបមានទេ? គុណគឺសេចក្តីដឹងគ្រប់ដឹងសព្វមិនទើសទាល់ បានដល់សម្ពញ្ញុត្តញាណ។ តើមាតាបិតាគ្រប់រូបមានដែរឬទេ? ។ ចំពោះសង្គហៈធម៌វិញ ព្រះអង់ទ្រង់ប្រដៅមិនឲ្យធ្វើនូវបាបទាំងឡាយទាំងពួង ។ ទ្រង់ប្រដៅឲ្យបំពេញកុសលទាំងពួង។ ទ្រង់ប្រដៅឲ្យជម្រះចិត្តរបស់ខ្លួនឲ្យបានស្អាតផូរផង់ ចាកគ្រឿងសៅហ្មង​ចិត្តគឺកិលេស ។ អត្ថាធិប្បាយ
ពាក្យថាទ្រង់មិនអោយធ្វើនូវបាបទាំងពួងនោះគឺ មិនអោយធ្វើនូវអំពើអកុសលកម្មបថ១០​ អកុសលចិត្ត១២ និងអកុសលចេតសិក១៤ ជាដើម។​
ពាក្យថា ទ្រង់ត្រាស់អោយធ្វើនូវកុសលទាំងពួងគឺ ទ្រង់អោយបំពេញធ្វើនូវកុសលកម្មបថ១០ កាមាវចរកុសល៨ រូបាវចរកុសល៥ អរូបាបចរកុសល៤ និងលោកុត្តរកកុសល៤ ជាដើម ។
ពាក្យថា ទ្រង់ត្រាស់ឲ្យសម្អាតចិត្តរបស់ខ្លួនអោយផូរផង់ គឺទ្រង់អោយជម្រះចិត្តរបស់ខ្លួនប្រាស់ចាកនូវគ្រឿងសៅហ្មងចិត្តមាន រាគៈ ទោសៈ​ មោហៈ និងបាបធម៌ នីវរណៈទាំង៥ ឧបកិលេសធម៌ ១៦ ជាដើមអោយបានស្អាតបរិសុទ្ធនូវក្នុងខន្ធសណ្តាន។
ពាក្យទួន្មានប្រៀនប្រដៅទាំងប៉ុន្មានជាដើមនេះឈ្មោះថា ពុទ្ធសាសនា ឬ ពុទ្ធឪវាទ ។ ព្រោះព្រះអង់ប្រកបដោយមេត្តាករុណាគុណ ស្រលាញ់រាប់អាន អាណិតអាសូរ ស្វែងរកប្រយោជន៌ ចែករំលែកដល់សព្វសត្វទាំងស្មើៗគ្នាអស់ពុំរើសមុខ តាមឧបនិស្ស័យ ប្រកបដោយមហាករុណាទិគុណ អាណិតអាសូរសត្វលោកដែលជាប់ជំពាក់នៅក្នុងចំណងទាំង៥ប្រការ នឹងដេកត្រាំននៀលនៅក្នុងគំនរភ្នក់ភ្លើងទាំង១១ភ្នក់ ឆេះរោលរាលជាប់ជានិច្ច ឥតស្រាកស្រាន្តសោះឡើយ ។ អាស្រ័យុហេតុដូច្នោះហើយទើបបានជាព្រះអង់ខំបំពេ ញនូវពុទ្ធកិច្ចទាំង៥ប្រការគ្មានពេលទំនេរអស់រយៈកាល ៤៥ព្រះវស្សា​ ដើម្បីនឹងច្លងសត្តនិករឲ្យរួចចាកផុតនូវចំណងនិងគំនរភ្លើងទុក្ខភ្លើងកិលេសដើម្បីឲ្យបានដល់នូវឋានបរមសុខ ពោលគឺព្រះនិព្វានហ្នឹង ។
អត្ថាធិប្បាយ ប្រមាណប៉ុណ្ណេះ សបញ្ជាក់ថា ពុំមានគុណអ្វីដទៃប្រសើរជាងត្រៃគុណឡើយ គឺ ពុទ្ធគុណ ធម្មគុណ សង្ឃគុណ ដែលធម្មគុណនិងសង្ឃគុណប្រសូតចេញអំពីពុទ្ធគុណតែម្យ៉ាង ។ ព្រះធម៌ទាំង៨៤០០០ព្រះធម្មក្ខន្ធ ក៏សុទ្ធសឹងជាពុទ្ធឪវាទសុទ្ធសាទព្រះពុទ្ធគឺព្រះធម៌ ព្រះធម៌គឺព្រះពុទ្ធ ។ អ្នកដែលបានស្តាប់ព្រះធម៌ជាពុទ្ធឪវាទរបស់ព្រះពុទ្ធហើយ បដិបត្តិតាមល្អ ត្រាស់ដឹងធម៌តាមហើយឈ្មោះថា ព្រះសង្ឃរតនៈ ។រហូតមកដល់ពេលនេះព្រះពុទ្ធសាសនាបានមកតាំងមាំក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក៏អាស្រ័យ គុណរបស់ព្រះអរិយសង្ឃ បានបន្សល់ទុកនៅគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកដែលជាច្បាប់ក្បួនដ៏ប្រសើរគ្មានពីរលើលោក ។ ទាំងនេះក៏អាស្រ័យក្នុងគុណតែគត់គឺពុទ្ធគុណ ។ មួយវិញទៀតប្រសិនបើអ្នកប្រមូលផ្តុំនូវគុណរបស់មាតាបិតាទាំងអស់នៅក្នុងលោកទាំងមូល ក៏មិនអាចដឹកនាំនរណាម្នាក់សូម្បីតែ១នាក់អោយរួចចាកទុក្ខឆ្លងដល់ត្រើយគឺព្រះនិព្វានបានឡើយ ។ តែសត្វលោក បុត្ត ធីតា ទេវតា​ទេវធីតា ឥន្ទ ព្រហ្ម មារ និងមាតាបិតាក្តី បានដល់ទីរំលត់នៃទុក្ខ មានជាតិទុក្ខ ជរាទុក្ខ ព្យាធិទុក្ខ និងមរណៈ ពោលគឺព្រះនិព្វានបានក៏អាស្រ័យនូវបុគ្គលតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ។
ហេតុផលប្រមាណប៉ុណ្ណេះ តើអាចបញ្ជាក់បានដែរឬទេថា តើគុណព្រះពុទ្ធ និង គុណមាតាបិតា មួយណាធំជាងមួយណា ? ( ចម្លើយដែលត្រឹមត្រូវនោះគឺ គុណព្រះពុទ្ធធ្ងង់ជាង ធំជាង ប្រសើរជាង ក្រៃលែងជាង វិសេសជាង គុណមាតាបិតាមិនប្រែរប្រួល។ សូមអរគុណ!
rrrYsss

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ស្មូត្រៈ ខមាទោស​មាតាបិតា

@…..សូម​សាធុជន​រីករាយ​ស្តាប់​សំឡេង​ ស្មូត្រ​អំពី​​គុណ​មាតាបិតា ឬ​ ខមា​ទោស​មាតា​បិតា​ ទុក​ជា​ការ​រលឹកនឹក​ដល់​​​គុណ​របស់​លោក​ទាំង​ទ្វេ​ ដែល​មាន​ទំ​ហំ​ដ៏​ធំ​មហិមា​ចំពោះ​បុត្រ​ធីតា។ សូម​បុត្រ​ទាំង​ឡាយ​ផ្តល់​សេចក្តី​គោរព​ និង​ស្រឡាញ់​ដល់​មាតា​បិតា​ខ្លួន​ ទាន់​លោក​មាន​ជីវិត​រស់​នៅ កុំ​ឲ្យ​មាន​ពាក្យ​ថា «​ស្តាយ​ក្រោយ» ពេល​ដែល​អស់​ឱ​កាស​បាន​​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​កូន​គួរ​ធ្វើ​ចំពោះ​លោកទាំង​ពីរ​។

ឧ​បាយ​បង្កើត​សេចក្តី​សុខ​

@…..សព្វ​សត្វ​ទាំង​ឡាយ សុទ្ធ​តែ​ស្វែង​រក​សេចក្ដី​សុខ​គ្រប់ ៗ ប្រាណ តែ​មិន​ងាយ​នឹង​បាន​ជួប​ប្រទះ​នូវ​សេចក្ដី​សុខ​នោះ ដូច​យ៉ាង​ខេមរៈ​ជន​យើង​នេះ ច្រើន​តែ​ជួប​ប្រទះ​នូវ​សេចក្ដី​ទុក្ខ​លំបាក ច្រើន​ជាង​ជន​ជាតិ​នានា នោះ​មិន​មែន​មក​ពី​យើង​កាន់​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ទេ ប្រាកដ​ជា​មក​ពី​យើង​មិន​ដឹង​ច្បាប់ ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ឲ្យ​ច្បាស់​លាស់ ឬ​ក៏​យើង​ដឹង​ដែរ តែ​យើង​មិន​ប្រតិបត្តិ​តាម​ឲ្យ​សព្វ​គ្រប់ បាន​ជា​យើង​ឃ្វាង​ចាក​សុខ ដែល​គួរ​បាន​អំពី​ផ្លូវ​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ ។ ពាក្យ​ថា​សុខ ៗ នេះ​បាន​ដល់​សេច​ក្ដី​សប្បាយ រីករាយ ធូរ​ទូលាយ ស្រួល​នៃកាយ-និ​ង​ចិត្ត ។ ឯ​សុខ សម្រាប់​មនុស្ស​ជាតិ​ក្នុង​សកល​លោក​នេះ លោក​ចែក​ចេញ​ជា​ ៦ ​ពួកគឺៈ​
១- សុខ​របស់​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ ។
២- សុខ​របស់​មនុស្ស​មួយ​រូប ៗ ។
៣- សុខ​របស់​អ្នក​មាន​ប្ដី​ប្រពន្ធ ។
៤- សុខ​របស់​អ្នក​ជា​មាតា​បិតា នឹង​កូន​ប្រុស-​ស្រី ។
៥- សុខ​របស់​អ្នក​ជា​នាយ ចៅ​ហ្វាយ នឹង​កូន-​ក្មួយ ។
៦- សុខ​របស់​គ្រូ​អាចារ្យ នឹង​កូន​សិស្ស ។
សូម​អធិប្បាយ​មួយ​ពួ​​ក​ម្ដង ៗ ដោយ​សេចក្ដី​សង្ខេប​ដូច​តទៅ​នេះ​.​.​.​ ចុចទី​នេះ​ដើម្បី​អាន​អត្ថបទ​ពេញ​
rrrYsss

 

 

 

 

 

ការ​អប់​រំ​មនុស្ស​ដោយ​ព្រះ​ធម៌​


@…..ការ​អប់រំ​មនុស្ស​ដោយ​ព្រះ​ធម៌​ រមែង​ធ្វើ​មនុស្ស​ឲ្យ​មាន​«ជីវិត»​ល្អ​បរិសុទ្ធ មាន​ឥស្សរភាព​លើ​តណ្ហា​ មាន​សេចក្តី​សុខ​ក្នុង​តួ​ជីវិត​ខ្លួន​ឯង​។ មនុស្ស​កើត​មក​ហើយ​ត្រូវ​មាន​ការ​សិក្សា​ ព្រោះ​មនុស្ស​ជា​សត្វ​ដែល​ត្រូវ​សិក្សា​ ឬជា​សត្វ​ដែល​ត្រូវ​ហ្វឹក​ហាត់​អប់​រំ​ បើ​មិន​ហ្វឹក​ហាត់​សិក្សា​អប់​រំ​ទេ មនុស្ស​មិន​អាច​ល្អ​ទៅ​បាន​ឡើយ​ ហើយ​ជីវិត​ដ៏​ប្រសើរ​ដែល​បុណ្យ​បាន​តាក់​តែង​មក ក៏​ត្រូវ​អស់​ទៅ​វិញ​ដោយ​ឥត​ប្រយោជន៍ នេះ​ជា​រឿង​ធម្មជាតិ​របស់​មនុស្ស​។ មនុស្ស​ផ្សេង​អំ​ពី​សត្វ​តិរច្ឆាន​ គឺ​នៅ​ត្រង់​មនុស្ស​ជា​សត្វ​វិសេស​ អាច​ហ្វឹក​ហាត់​អប់​រំ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចម្រើន​​រហូត​ដល់​ថ្នាក់​ទេវតា​ឥន្ទ​ ព្រហ្ម​គោរព​បូជា​។ គុណ​ធម៌​ដែល​មាន​ក្នុង​មនុស្ស​ មិន​មាន​គុណ​ធម៌​ណា​មួយ​ដែល​កើត​មាន​ឯងៗ​នោះ​ឡើយ គឺ​សុទ្ធ​តែជា​លទ្ធ​ផល​នៃ​ការ​អប់​រំ​ចម្រើន​ទាំង​អស់​។
កាល​បើ​ធម្ម​ជាតិ​របស់​មនុស្ស​មាន​សភាព​ យ៉ាង​នេះ មនុស្ស​យើង​មិន​គួរ​គប្បី​មាន​សេចក្តីប្រមាទ​សោះ​ឡើយ គួរ​យក​ការ​សិក្សា​អប់​រំ​ជា​គោល​សំខាន់​ សម្រាប់​ទូន្មាន​ឲ្យ​ជា​ប្រចាំក្នុង​ជីវិត​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ មិន​ថា​តែវ័យ​ក្មេង វ័យ​កណ្តាល ឬ​វ័យ​ចាស់​នោះ​ទេ គឺ​គ្រប់​វ័យ​ទាំង​អស់​ឲ្យ​តែ​នៅ​មាន​អវិជ្ជា​ និង​តណ្ហា​។ ធ្វើ​ជា​មនុស្ស​មិន​ត្រូវ​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ដោយ​ត្រឹម​តែបាន​នូវ​ការ​ ចេះដឹង​ក្នុង​មុខ​វិជ្ជា​ជីវៈ​បុណ្ណឹង​ទេ គឺ​ត្រូវ​ហ្វឹក​ហាត់​អប់​រំ​នូវ​ចំណេះ​ដឹង ឲ្យ​ក្រៃ​លែង​ឡើង​ថែ​ម​ទៀត​ ព្រោះ​សេចក្តី​ប្រសើរ​របស់​មនុស្ស​ដែល​មាន​រហូត​ដល់​អស់​អវិជ្ជា​និង​តណ្ហា​ ជា​ប្រភព​នៃ​សេចក្តី​ទុក្ខ​សោក​នោះ​ គឺ​ស្ថិត​នៅ​លើ​កា​រសិក្សា​អប់​រំ​ហ្វឹក​ហាត់​រឿយៗ​ហ្នឹង​ឯង​ នេះ​ជា​សេចក្តី​សំខាន់​ពិសេស​នៃ​ជីវិត​មនុស្ស​។
ការ​ដែល​មិន​បោះ​បង់​នូវ​ជីវិត​ឲ្យ​ផុត​អំ​ ពី​ការ​សិក្សា​អប់​រំ​ ព្រោះ​មាន​នូវ​ស្មារតី​ចង​ចាំ​ថា «​ជីវិត​កាន់​តែ​ប្រសើរ​ឡើង​ កាន់​តែ​ភ្លឺ​ស្វាង​ឡើង​ ដោយ​សារ​ការ​អប់​រំ​នេះឯង​» ដរាប​ណា​ដែល​នៅ​មិន​ទាន់​បាន​ជា​ព្រះ​អរហន្ត​ទេ គ្រប់​គ្នា​ត្រូវ​នៅ​ក្នុង​ការ​សិក្សា​រហូត​អស់​ជីវិត​ ព្រោះ​ហេតុ​នេះ​ហើយ​បាន​ជា​បុគ្គល​ដែល​បដិបត្តិ​តាម​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ មាន​ការ​ចម្រើន​នូវ​គុណធម៌​ បាន​សម្រេច​ជា​សោតា​បន្ន ជា​សកទា​គាមី និង​ជា​អនាគាមី ដែល​ហៅ​ថា​ ព្រះ​អរិយៈ បុគ្គល​៣ពួក​នេះ​ហៅ​ម៉្យាង​ទៀត​ថា ព្រះ​សេក្ខ​បុគ្គល គឺ​ជា​បុគ្គល​ដែល​នៅ​មាន​ការ​សិក្សា។ សូម្បី​ដល់​ថ្នាក់​ជា​ព្រះ​អរិយ​បុគ្គ​ល​យ៉ាង​នេះ​ហើយ​ក៏​ដោយ ក៏​នៅ​តែ​មាន​ការ​សិក្សា​ លុះ​ត្រា​តែ បាន​សម្រេច​ជា​ព្រះអរហន្ត​ ទើប​ហៅ​ថា​ ព្រះ​អសេក្ខ​បុគ្គល គឺ​បុគ្គល​គ្មាន​ការ​សិក្សា​ហ្វឹក​ហាត់​ ដើម្បី​កំចាត់​នូវ​ភាព​សៅ​ហ្មង​ពី​សន្តាន​ទៀត​ឡើយ​ ព្រោះ​សេចក្តី​សៅ​ហ្មង​ទាំង​អស់​ត្រូវ​បាន​លះ​ផ្តាច់​ដោយ​អរហត្ត​មគ្គ​ទៅ​ ហើយ ។ នេះ​ឯង​ជា​ការ​សិក្សា​អប់​រំ​ឲ្យ​បាន​សម្រេច​ដល់​ទី​បញ្ចប់​ ដែល​ជីវិត​មនុស្ស​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​ទុក្ខ​កង្វល់​ក្នុង​វដ្ត​សង្សារ ជា​សារៈ​ដ៏​សំខាន់​នៃ​ជីវិត​ និង​ដែល​ជីវិត​មនុស្ស​អាចទទួល​បាន ។ ដំណើរ​ជីវិត​តាម​គោល​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា គឺ​ជា​ជីវិត​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ការ​សិក្សាអប់​រំ​ដោយ​សេចក្តី​មិន​ប្រមាទ​អស់​ កាល​ជា​និច្ច​ ។ សូម​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​ សម្លឹង​មើល​ជីវិត​ខ្លួន​ឯង​ និង​ជីវិត​អ្នក​ដទៃ​ក្នុង​និមិត្ត​មួយ​ដែល​ត្រូវ​មា​ន​សម្ព័ន្ធ​ជា​មួយ​នឹង​ ការ​សិក្សា​អប់​រំ ព្រោះ​មនុស្ស​ជា​សត្វ​វិសេស​ដែល​ត្រូវ​ទទួល​កា​ហ្វឹក​ហាត់​ ហើយ​អាច​ហ្វឹក​ហាត់​បាន​រហូត​ដល់​ពេល​ហៀប​នឹងស្លាប់​ និង​រហូត​ដល់​បាន​ជាមនុស្ស​បរិសុទ្ធ​ គឺ​ព្រះ​អរហន្ត​៕​
«​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ ពរ​៤​ប្រការ របស់​អគ្គបណ្ឌិត​ធម្មាចារ្យ​ ប៊ុត​ សាវង្ស»
rrrYsss

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ចង់​ឈ្នះ​ចាញ់​គ្នា​បាន​ប្រយោជន៍​អ្វី?



@…..ព្រះ​សម្មាសម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​គង់​ប្រថាប់​នៅ​វត្ត​ជេតវនារាម ទ្រង់​ប្រារព្ធ​បរាជ័យ​របស់​ព្រះ​បាទ​កោលស​ថា ជយំ វេរំ បសវតិ, ទុក្ខំ សេតិ បរាជិតោ, ឧបសន្តោ សុខំ សេតិ, ហិត្វា ជយបរាជយំ។ ប្រែថា អ្នក​ឈ្នះ​រមែង​ជួប​ប្រទះ​នូវ​ពៀរ អ្នក​ចាញ់​តែង​ដេក​ជា​ទុក្ខ អ្នក​ដែល​ស្ងប់​រម្ងាប់​លះ​បង់​នូវ​ការ​ឈ្នះចាញ់​បាន​ហើយ​ រមែង​នៅ​ជា​សុខ​គ្រប់​ឥរិយា​បទ​ទាំង​៤។​

9 Responses to ចង់​ឈ្នះ​ចាញ់​គ្នា​បាន​ប្រយោជន៍​អ្វី?


អ្នកខ្លះលើកឡើងថា បើមិនចង់ឈ្នះចង់ចាញ់ ធ្វើម្តេចមានការរីកចម្រើន។ បើមិនចង់ឈ្នះធ្វើម៉្តេចនឹង​មាន​​​សំទុះ​ចិត្តខំ​ប្រឹង​​ប្រែង។ ដូច្នេះមានតែការចង់ឈ្នះនេះហើយទើបធ្វើឲមានការរីកចម្រើនទៅមុខ។
សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំមិនយល់ដូច្នេះទេ។ ការរីកចម្រើន គឺវាអាស្រ័យទៅលើការអភិវឌ្ឍន៍ឆ្ពោះទៅរកគោលដៅល្អ ត្រឹមត្រូវមួយ។ ការចង់ចាញ់ចង់ឈ្នះគឺមិនអាចនាំទៅរកការរីកចម្រើនពិតប្រាកដនោះទេ។ អ្នកអាចនឹងរីកចម្រើនបានដោយមិនចាំបាច់ចង់ចាញ់ចង់ឈ្នះនរណាម្នាក់ឡើយ។ ពេលខ្ញុំមើលទៅរុក្ខជាតិ ខ្ញុំគិតថាវាមិនដែលចង់ចាញ់ចង់ឈ្នះនរណាទេ តែវាក៏អាចលូតលាស់រីកចម្រើនធំធាត់បានដែរ។
ការយល់ច្រឡំនាំអោយមានបញ្ហាធំ រីឯការឈ្នះចាញ់ មានល្អមានអាក្រក់ បើចង់ឈ្នះធ្វើអំពើល្អ គឺពិតជាល្អ តែបើបើចង់ឈ្នះចាញ់ គឺប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់នោះ វាពិតជាអាក្រក់ ! មិនថាអញ្ចឹង ព្រះអង្គ ?

ការចង់ឈ្នះធ្វើអំពើល្អ គឺពិតជាល្អនៅពេលដែលបុគ្គលអ្នកដែលចង់ឈ្នះនោះចេះប្រមាណ ប៉ុន្តែអ្វីដែល​គួរឲបារម្ភនោះគឺថាកំឡាំងនៃការចង់ឈ្នះ ច្រើនតែជម្រុញឲអ្នកដែលចង់ឈ្នះនោះលែង​ចេះប្រមាណ ដោយសារកំឡាំងនោះមកគ្របសង្កត់។ ឧទាហរណ៍ ដូចជា ការចង់ឈ្នះក្នុងការសិក្សា នោះអាច​ចាត់ទុក​ថាជាការចង់ឈ្នះក្នុងផ្លូវល្អបាន ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកចង់ឈ្នះនោះមិនចេះប្រមាណ គេអាចនឹងប្រឹងរៀន​ជ្រុលខ្លាំងពេក លែងសូវគិតអំពីការសម្រាកឲបានគ្រប់គ្រាន់ នោះគេអាចនឹងខូចសុខភាពយ៉ាងប្រាកដ។ អ្នកចង់ឈ្នះក្នុងការឲទាន អាចចាត់ថាជាការចង់ឈ្នះក្នុងផ្លូវល្អ តែដើម្បីឈ្នះគេ អ្នកឲទាននោះអាចនឹង ឲទានដោយមិនប្រមាណអំពីទ្រព្យរបស់ខ្លួន។
បើសិនជាអាច ខ្ញុំគិតថា គ្រាន់តែកំណត់មាគ៌ាឲច្បាស់ ហើយបោះជំហានទៅមុខតាមមាគ៌ាដែល​បាន​កំណត់​នោះយ៉ាងទៀងទាត់ គឺជាការស្រេច ដោយមិនចាំបាច់ចង់ឈ្នះនរណាម្នាក់ក៏បាន។ ធ្វើអំពើល្អ ដើម្បីសេចក្ដីល្អ ទោះតិចក្តីច្រើនក្តីទៅតាមកំឡាំង និងធនធានរបស់ខ្លួន គឺជាការ​ស្រេច។ ការចង់​ឈ្នះ​ធ្វើអំពើល្អ អាចថាជាកំឡាំងក្នុងការធ្វើអំពើល្អដែលអាចមានទីបពា្ចប់ គឺចប់នៅពេលបាន​ឈ្នះគេ​​ហើយ មានន័យថា កំឡាំងក្នុងការធ្វើអំពើល្អអាចនឹងថយចុះ ព្រោះបានឈ្នះគេហើយ។ ដូច្នេះវាហាក់ដូចជា​មិនមែនជារបស់គួរជាទីពឹងនោះទេ។
សូមទទួលការសុំទោសជាមុនពីខ្ញុំបាទផង ប្រសិនបើមានចំណុចណាមួយលើសលោះខុសឆ្គងឬយ៉ាង​ណានោះ!
សូមទទួលការគោរពអំពីខ្ញុំ!
  1.  


តើឈ្នះអ្វីឈ្មោះថាជាការឈ្នោះប្រសើរ ?
ការឈ្នះខ្លួនឯងជាការប្រសើរ
បុគ្គលដែលឈ្នះពិតនោះគឺឈ្នះខ្លួនឯង ឈ្នះកិលេស ឈ្នះ លោភៈ ទោសៈ មោហៈ នោះទើបជាការឈ្នះ ដ៏ពិតប្រាកដ។ ចំនែកការចាញ់ពិតនោះ គឺចាញ់ខ្លួនឯង ចាញ់កិលេស ចាញ់ ដោយស្រវឹងនឹងលោភៈ ទោសៈ មោហៈចិត្ត នោះទើបជាការចាញ់ដ៏ពិតប្រាកដ​ ហើយការចាញ់នោះទៀតសោត មិនមែនចាញ់តែមួយខណៈ(ដូចភ្លើងដែលឆេះខ្លួនអោយស្លាប់ ហើយជាតិក្រោយក៏មិនដូចគ្នា)ទេ តែជាការបង្កើតនូវទុក្ខដែលគ្មានទីបញ្ចប់ គ្មានជាតិដែលអាចកំណត់ នោះហើយជាការចាញ់។ សូមជំរាបលា

ចង់​ឈ្នះ​ចាញ់​គ្នា​បាន​ប្រយោជន៍​អ្វី? តាមខ្ញុំយល់ ជាតិជាមនុស្សបុថុជ្ជន ដែលអវិជ្ជាតែង
តែនាំមុខនោះ ពិតជាមានបំណងចង់តែឈ្នះជានិច្ចកាល។អ្វីដែលខ្លួនបានធ្វើសុទ្ធតែ
ប្រសើរជាងបុគ្គលដទៃ។ម៉្យាងទៀតសោត គឺប្រាថ្នាចង់បានតែវត្ថុល្អប្រសើរ ដូចជា សំ
លៀកបំពាក់ល្អផុតលេខ ចំណីអាហារប្រកបដោយរសឆ្ងាញ់ពិសារ គ្រប់កិច្ចការចង់តែ
ឱ្យបានប្រសើរលើសគេ។នយោបាយឈ្នះៗៗៗៗៗ ក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្ដែ រមែងទទួលនូវពៀរ
គឺសេចក្តីទុក្ខសោកដែលជាអកុសល តែងតែដេកត្រាំដើរតាមជាប់គ្រប់វិនាទីនៅក្នុងដួង
ចិត្តខ្លួន និងក្រែងរំពឹងជានិច្ចរាល់ឥរិយាបទថា ប្រហែលជាថ្ងៃណាមួយគេនឹងតណ្ដើមជ័យ
ជំនះពីខ្លួនវិញជាមិនខាន ទោះជាអកុសលឬកុសល៕
rrrYsss

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ពលរដ្ឋធម៌ៈ ធម៌​ជា​កម្លាំង​ដល់​ប្រទេស​

ពលរដ្ឋធម៌
ព្រះមហា ឆែ វង្ស វត្តឧណ្ណាលោម ក្រុងភ្នំពេញ
ទេសនា​ដាក់​វិទ្យុ​ឃោស​នសព្ទ នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា កាល​ពី​ថ្ងៃ ៨ រោច ខែភ​ទ្របទ ឆ្នាំ​ជូត​សំរឹទ្ធិ​ស័ក ព.ស. ២៤​៩១ (២៦​ ​– ៤៨)
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ។
@…..សូម​គោរ​ព​ចំពោះ​ព្រះ​រត្ន​ត្រ័យ​ដោយ​ សង្ខេប ។ លំ​ដាប់​ត​ពី​នេះ សូម​សំដែង​ធម្ម​ទេសនា​ចែក​ជូន​ដល់​អស់​លោក​អ្នក​តាម​សម​គួរ​ដល់​កាល ។ ក្នុង​ឱកាស​នេះ នឹង​សំដែង​​អំពី​ពល​រដ្ឋ​ធម៌ ឬ​ហៅ​ថា វុឌ្ឍ​ទេស​ពល​ធម៌ ប្រែ​ថា ធម៌​ជា​កំឡាំង​ដល់​រដ្ឋ ឬ​ធម៌​ញ៉ាំង​សេចក្ដី​ចំរើន​ដល់​ប្រទេស​មាន ​៣ ប្រការ។​ ធម៌​នេះ​បើ​កើត​មាន​ក្នុង​ប្រទេស និគម​ជន​បទ​រដ្ឋ​ដែន​ណា ប្រទេស​និគម ជន​បទ ដែន​នោះ នឹង​ទៅ​ជា​ប្រទេស​ថ្លៃ​ថ្នូរ វិសេស​វិសាល​ជា​អារ្យ​ប្រទេស យ៉ាង​ឆាប់​ៗ ពុំ​ខា​ន​ឡើយ ។ តែ​លុះ​ត្រា​តែ​ប្រកប​គ្រប់​អង្គ​ទាំង​ ៣ ទើប​បាន​សម្រេច​យ៉ាង​នោះ​មែន ។
ធម៌ ៣ ប្រការ​នោះ​គឺ មុនិ​សម្បទា ប្រទេស​និគម​ឯ​ណា​បរិបូណ៌​ពេញ​លេញ​ដោយ​អ្នក​ប្រាជ្ញ អ្នក​ចេះ​ដឹង​មិន​ខុស​មុខ​វិជ្ជា ទោះ​បី​វិជ្ជា​ណា​ក៏​មាន​អ្នក​ចេះ​ដឹង​សព្វ​គ្រប់ ។ ចុះ​បុ​គ្គល​អ្នក​ចេះ​ដឹង​នេះ​កើត​ពី​ណា​មក ? ឆ្លើយ​ថា ពល​រដ្ឋ​គឺ​រាស្ត្រ ឲ្យ​បុត្រ​ប្រុស​ស្រី​រៀន​សូត្រ​គ្រប់​គ្នា មិន​មាន​រួញ​រា មិន​មាន​គិត​ចង់​បាន កំឡាំង​បួន​ប្រើ​ប្រាស់ ឲ្យ​មើល​ថែ​រក្សា​គោ​ក្របី សេះ​ដំរី ឬ​ឲ្យ​ភ្ជួរ​រាស់​ឡើយ ម្យ៉ាង​ទៀត​ដែល​ជា​ហេតុ​នាំ​បាន​សុខ​នឹង​ចំរើន​ដល់​ត្រកូល​នឹង​ប្រទេស​ជាតិ​ មាតុភូមិ ក៏​ត្រូវ​ស្វះ​ស្វែង​ឲ្យ​បុត្រ​រៀន ។ ខ្មែរ​យើង​ឲ្យ​កូន​រៀន​ច្រើន​សំឡឹង​ប្រយោជន៍​ពី​វិជ្ជា​ណាស់ គឺ​វិជ្ជា​ណា​រៀន​ទៅ​ហើយ​កាន់​ក្រសួង​មិន​មាន​ប្រាក់​បំណាច់​ចូល​ក្រៅ មិន​ព្រម​ឲ្យ​រៀន​ទេ ដូច​វិជ្ជា​ទូរ​លេខ ទូរ​ស័​ព្ទ តិក​និក អាំង​ស៊ីញ័រ ជាង​ឈើ ជាង​កំបោរ ជាង​ខ្សែ​ភ្លើង វិជ្ជា​អស់​នេះ​ខ្មែរ​ស្ទើរ​គ្មាន​សោះ សព្វ​ថ្ងៃ​បើ​រាជ​ការ​សហរដ្ឋ​ឲ្យ​ក្រសួង​ទាំង​អស់​នេះ​មក ខ្មែរ​យើង​ស្ទើរ​តែ​ឱប​ដៃ​ឬ​មើល​ហើយ ព្រោះ​ខ្មែរ​មិន​មាន​ចេះ ហេតុ​មិន​ចេះ ព្រោះ​មិន​រៀន ហេតុ​អ្វី​មិន​រៀន ? ព្រោះ​រៀន​ទៅ​កាន់​ក្រសួង​មិន​មាន​កម្រៃ​ចូល​ក្រៅ ។ មាន​ខ្មែរ​ខ្លះ​ទៀត បើ​កូន​របស់​ខ្លួន​ឃើញ​កូន​គេ​ទៅ​រៀន វា​ចង់​ទៅ​រៀន​ដែរ បែរ​ជា​និយាយ​ប្រាប់​កូន​ថា អា​អើយ ! ឯង​មើល​អញ​មិន​ចេះ​ក​ខ​មួយ​ផង មាន​គោ​ក្របី​ពេញ​ក្រោល អញ​ចិញ្ចឹម​ទាំង​អា​ឯង​មួយ​សំបុក​រស់​បាន ឯង​ចាំ​ទៅ​រៀន​អី មើល​តែ​គោ​ក្របី​ប្រសើរ​ជាង ។ នែ ! មនុស្ស​បែប​នេះ​ចំ​ជា​ដេក​ផ្កាប់​មុខ ដេក​មិន​ងើប ងើប​មិន​បើក​ភ្នែក បើក​ភ្នែក​មិន​មើល​ប្រទេស​គេ​ជិត​ខាង ។ ប្រទេសណា​បើ​មាន​មនុស្ស​បែ​ប​នេះ ស្ទើរ​តែ​ឯករាជ្យ​ពុំ​កើត បើ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ណា នាំ​ឲ្យ​ធ្ងន់​ផែន​ដី​ប្រទេស​នោះ ព្រោះ​មនុស្ស​នោះ​យក​ខ្ជិល​ជា​ទី​អាង សម​ដូច​សុភាសិតថាៈ
អលសស្ស កុតោ សិប្បំ អសិប្បស្ស កុតោ ធនំ
អធនស្ស កុតោ មិត្តំ អមិត្តស្ស កុតោ សុខំ
អសុខស្ស កុតោ បុញ្ញំ អបុញ្ញស្ស កុតោ សិវំ
ប្រែ​ថា មនុស្ស​ខ្ជិល​មិន​មាន​វិជ្ជា បើ​មិន​មាន​វិជ្ជា​មិន​មាន​ទ្រព្យ បើ​មិន​មាន​ទ្រព្យ​មិន​មាន​មិត្រ បើ​មិន​មានមិត្រ​​មិន​មាន​សេចក្ដីសុខ បើ​គ្មាន​សុខ​មិន​មាន​ព្រះ​និព្វាន ប្រែ​សេចក្ដី​ថា ម៉េច​មិន​ទៅ​ព្រះ​និព្វាន​ទាំង​អស់​គ្នា​ទៅ ថា​ព្រោះ​មិន​មាន​បុណ្យ ហេតុ​អ្វី​មិន​មាន​បុណ្យ ព្រោះ​គ្មាន​សុខ ហេតុអ្វី​មិន​មាន​សុខ ព្រោះ​គ្មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ ហេតុ​អ្វី​មិន​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ ព្រោះ​គ្មាន​វិជ្ជា ហេតុ​អ្វី​គ្មាន​វិជ្ជា ព្រោះ​ខ្ជិល នែ ! នៅ​លើ​ខ្ជិល​ជា​ប្រធាន​សោះ សម​នឹង​សុភាសិត​បារាំង​ថា La presse est la mere detous les vie កំជិល​ជា​មេបាប​ធម៌​គ្រប់​យ៉ាង ខ្ជិល​បង្ហិន​លោក ខ្ជិល​បាន​ទុក្ខ​សោក ខ្ជិល​អប្ប​ប្រាជ្ញា ខ្ជិល​ធ្លាក់​នរក ខ្ជិល​ឥត​វិជ្ជា ខ្ជិល​ថោក​សាសនា ខ្ជិល​ជាតិ​លិច​លង់ ហេតុ​នេះ សូម​សប្បុ​រស​ឲ្យ​កុមារា​កុមារី​រៀន​សូត្រ​ឡើង ដើម្បី​បំពេញ​មុនិសម្ប​ទានេះ​ ។
កាល​បើ​ប្រទេស​សម្បូរណ៍​ដោយ​មនុស្ស​អ្នក​ ចេះ​ដឹង ហើយ​នឹង​មិន​មាន​បរទេស​រឹប​ជាន់ ឈ្លេច​ឈ្លី​មើល​ងាយ​យើង​ទេ ដូច​ជា​ផ្ទះ​មាន​របង​យ៉ាង​ជិត​ស្និទ្ធ​ជា​ស្ថាពរ តែ​បើ​ប្រទេស​ពេញ​លេញ ដោយ​មនុស្ស​អ្នក​ចេះ​ដឹង ផ្លូវ​លោកធម៌​ស្ដុក​ស្ដម្ភ​ច្រើន​ហើយ បែរ​ជា​ខ្វះ​ភោគ​សម្បទា​វិញ ក៏​ពុំ​អាច​កសាង​ក្រឡៃ​ច្នៃ​ប្រជាជាតិ​យើង​ឲ្យ​ថ្លៃ​ថ្នូរ​ទៅ​កើត ។​
ហេតុ​នេះ ត្រូវ​បំពេញ​ភោ​គ​សម្បទា ១ ទៀត ឲ្យ​មាន​បរិបូណ៌​ឡើង ។ ភោគ​សម្ប​ទា ប្រែ​ថា សម្បុក​ទ្រ​យុក​ស្ដុកស្ដម្ភ​កុះ​ករ​ដោយ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ ។ បើ​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ ទើប​អាច​ច្នៃ​ក្រឡៃ​ប្រឌិត​ប្រទេស​​បាន ។ ចុះ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​កើត​ឡើង​ពី​ណា​មក ? ឆ្លើយ​ថា​កើត​មក​អំពី​កម្ម ២ យ៉ាង គឺ កសិកម្ម ១ ពាណិជ្ជកម្ម ១ ហើយ​នឹង​មាន​សម្បទា ៤ យ៉ាង ជា​គ្រឿង​អបស្ទប​ទៀត​ផង ។ កសិកម្ម គឺ​ប្រកប​ស្រែ​ចំការ​ច្បារ​ដំណាំ​សាប​ព្រោះ បើ​ទ្រព្យ​កើត​ឡើង​ដោយ​ខ្សត់​ខ្សោយ​ហើយ នឹង​កសាង​ប្រទេស​ជាតិ​ពុំ​កើត ស្រុក​ខ្មែរ​ច្រើន​តែ​ប្រកបកិច្ច​ការ​នេះ នៅ​ខ្វះ​ត្រង់​ពាណិជ្ជការ​ច្រើន ស្ទើរ​តែ​គ្មាន ។ ពាណិជ្ជការ​នោះ​ក្នុង​ផ្ទៃ​ពុទ្ធសាសនា សំដែង​ច្រើន​ណាស់​ដែរ ខ្មែរ​កាន់​ពុទ្ធសាសនា​ច្រើន​មែន ធ្លាប់​ដឹង​តាម​គោល​ដែល​ចារិក​មក​ថា​ធម៌ ៨៤០០០ ព្រះ​ធម្ម​ក្ខន្ធ តែ​ខ្មែរ​កាន់​ច្បោល​ៗ កាន់​ត្រង់​ណា​ស្រាល​ៗ ចោល​ត្រង់​ណា​មាន​ប្រយោជន៍​ថ្លៃ​ថ្នូរ ហើយ​ពោល​ថា​ខ្មែរ​ក្រ ខ្មែរ​ស្លូត ខ្មែរ​បរ​ជាតិ​ជិះ​ជាន់ ព្រោះ​ខ្មែរ​កាន់​ពុទ្ធសាសនា ។ ពោល​នេះ​មិន​សម​សោះ ចុះ​ជាតិ​ដទៃ​គេ​កាន់​ពុទ្ធសាសនា​ដែរ ម៉េច​ក៏​គេ​ថ្លៃ​ថ្លា នេះ​ឃើញ​ជា​ទាស់​ពី​កាន់​មែន ។ ដូច​យ៉ាង​ពាណិជ្ជ​ការ ក្នុង​ព្រះពុទ្ធសាសនា មាន​សំដែង​ពិស្ដារ​ណាស់ ក្នុង​ទី​នេះ​សូម​អធិប្បាយ​តែ ៤ យ៉ាង គឺ ជង្ឃពាណិជ ១ សកដពាណិជ ១ នាវាពាណិជ ១ ឃរពាណិជ ១ ។
ជង្ឃ​ពាណិជ គឺ​ជួញ​ដោយ​កំឡាំង​ស្មង ដូច​រែក​រុញ​ពុន​លី ឧទាហរណ៍​ដូច​យ៉ាង​រុញ​ធុង​គុយ​ទាវ ធុង​ទឹកកក​អស់​នេះ សុទ្ធ​តែ​ចូល​លុយ​រាប់​រយ​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​ៗ ប៉ុន្តែ​ខ្មែរ​ពុំ​ត្រូវ​ការ​ធ្វើ​សោះ ច្រើន​តែ​ខ្ពើម​ឆ្អើម​ខ្លាច​ថោក​ទាប តែ​របស់​នេះ​ខ្មែរ​ត្រូវ​ការ​ទាំង​រាស្ត្រ​ទាំង​នា​ហ្មឺន មើល​ចុះ​អស់​លោក​អ្នក​ធ្វើ​ការ​សព្វ​ថ្ងៃ បើ​មិន​បាន​គុយ​ទាវ​ឬ​កាហ្វេ ក៏​មិន​ទាន់​ចូល​កាន់​ប៊ុយ​រ៉ូ​ទេ ។ បើ​ថ្ងៃ​ណា​មួយ​ចិន​យួន​វ៉ា​កង ឈប់​ធ្វើ​គុយ​ទាវ​ឬ​កា​ហ្វេ​បី​បួន​ថ្ងៃ​ហើយ មុខ​ជា​ខ្មែរ​ញៀន​ស្ងាប​មាត់ នេះ​ឃើញ​ថា​ប៉ិន​ខាង​ទទួល​ទាន​មែន​ ​។
បើ​ធ្វើ ជង្ឃ​ពាណិជ នឹង​គេ​វិញ មាន​តែ​ក្អម អំ​បោស ស្លឹក​ត្នោត កំ​ប្រោង ទ្រ​ទូង​ពី​ចម្ងាយ​ស្ទើរ​តែ​មើល​រូប​អ្នក​រែក​មិន​ឃើញ ដើរ​តាម​ផ្សារ​ទើស​គេ​ឯង បើ​ជិះ​ឡាន ជិះ​កប៉ាល់​វិញ ម្ចាស់​ឡាន កប៉ាល់​នោះ សូម​អង្វរ​ព្រោះ​គ្មាន​កន្លែង​ដាក់​របស់​ទាំង​នោះ​ឲ្យ ដល់​លក់​អស់​របស់​ទាំង​នោះ​ទៅ បែរ​ចូល​ផ្ទះ​ចិន​រក​ទិញ​សំពត់ បាន​ចំនួន ៣ ៤ ម៉ែត្រ​ប៉ុណ្ណោះ​យ៉ាង​ច្រើន នេះ​ជង្ឃ​ពាណិជ​ខ្មែរ​ ។
សកដពាណិជ ជួញ​ដោយ​រទេះ​ឡាន ឬ​រត់​ឈ្នួល​តាម​មគ្គ​វិ​ថី​ផ្សេង​ៗ ។

នាវាពាណិជ ជួញ​ដោយ​ទូក​ឬ​កប៉ាល់ ។ សព្វ​ថ្ងៃ​បើ​ត្រូវ​ការ​ទៅ​ណា​ហើយ​ចាំ​ឡាន កប៉ាល់ ខ្មែរ​គ្មាន​សោះ​ទេ សុទ្ធ​តែ​របស់​​បរជាតិ ជាតិ​បញ្ញើ​ក្អែក​ទាំ​ង​អស់ ។​
ឃរពាណិជ ជំនួញ​ក្នុង​ផ្ទះ គឺ​ដាក់​ទំនិញ​ក្នុ​ង​ផ្ទះ​ហើយ​អង្គុយ​លក់​ដូច​ផ្ទះ​លក់​ក្នុង​ក្រុង​ ភ្នំពេញ​សព្វ​ថ្ងៃ បរជាតិ​ឥត​បែក​ញើស​សោះ ប្រាក់​ខ្មែរ​ឡើង​ត្នោត មក​រក​ផ្ទះ​ឃើញ​ចូល​ហួស​ទូ​ដែក​ទៀត បរជាតិ​ដែល​មក​សំណាក់​អាស្រ័យ​នឹង​យើង ដូច​ជា​ជាតិ​បញ្ញើ​ក្អែក​ទំដើម​រាំង ឬ​ដើម​ជ្រៃ​ពិត​មែន​រុក្ខជាតិ​នេះ​គល់​ដល់​ដី បើ​ភ្លេច​ខ្លួន​មុខ​ជា​បញ្ញើ​ក្អែក​បឺត​យក​ឱ​ជា​រស​អស់ មិន​យូរ​ប៉ុន្មាន​ឃើញ​សុទ្ធ​តែ​បញ្ញើ​ក្អែក​ព្រ​ងើយ ចំណែក​ស្លឹក​រាំង​ជ្រៃ​រេច​រឹល​អស់​នៅ​មាន​តែ​គល់ ខេមរៈ​យើង​សព្វ​ថ្ងៃ​មិន​ខុស​ពិរុក្ខជាតិ​នេះ​ប៉ុន្មាន រក​កល់​លើស​ផង ! ទី​ក្រុង​សព្វ​ថ្ងៃ​ផ្ទះ​ឥដ្ឋ​ផ្ទះ​ថ្ម ភ្លើង​អគ្គិស​នី​ភ្លឺ​ច្រាល ម៉ាស៊ីន​ទឹក ខ្មែរ​ទុក​ឲ្យ​បរជាតិ​នៅ​ប្រើ​ប្រាស់ ស៊ូ​យក​ខ្លួន​ទៅ​នៅ​បឹង​ជិត​ៗ វិញ នេះ​ពេញ​ជា​ប្រសប់​ទទួល​ភ្ញៀវ​មែន ស៊ូ​ឲ្យ​ភ្ញៀវ​ដេក​ពូក ខ្លួន​ចុះ​ដេក​រនាប ចំ​ជា​ចិត្ត​ល្អ ។
ខេមរៈ​ទាំង​ឡាយ កាល​បើ​បាន​ប្រកប​ពាណិជ​ទាំង ​៤ ប្រការ​នេះ​ដូច​បាន​អធិប្បាយ​ខាង​លើ​ដោយ​សព្វ​គ្រប់​ហើយ មុខ​ជា​ខេមរ​រដ្ឋ​ប្រទេស​យើង​ឡើង​កាន់​វឌ្ឍន​ធម៌​ខាង​ភោគ​សម្ប័ទ​យ៉ាង​ឆាប់​ ៗ មិន​ខាន ព្រោះ​ខ្មែរ​សម័យ​នេះ​ប្រស្រ័យ​សេដ្ឋ​កិច្ច ប្រទេស​ថ្កើង ជាតិ​ថ្លៃ ប្រស្រ័យ​យើង ។ ពាណិជ្ជកម្ម​នឹង​កសិកម្ម ទាំងពីរ​យ៉ាង បើ​យើង​មាន​ប្រាថ្នា​ឲ្យ​ភោគ​ទ្រព្យ​កុះ​ករ​ស្ដុក​ស្ដម្ភ លុះ​តែ​យើង​ចេះ​ប្រកប​ពាណិជ្ជកម្ម​នោះ​ឆាប់​ៗ ចុះ​បើ​ប្រទេស​យើង​ពេញ​ចិត្ត​តែ​ត្រង់​កសិកម្ម​ប៉ុណ្ណោះ ដូច​ជា​គោ​ស៊ី​ចំបើង​ហើយ​មិន​ស្មើ​ស៊ី​ស្មៅ​ខ្ចី​ផង ធ្វើ​ម៉េច​នឹង​បាន​ធំធាត់​ឡើង ។ ខេមរជាតិ​ទាំង​ឡាយ ! សកល​លោក​ទាំង​មូល​កំពុង​ស្វែង​រក​ទ្រព្យ​ខ្លាំង​ណាស់​ ទ្រព្យ​នេះ​មាន​ពីរ​យ៉ាង​គឺ ទ្រព្យ​មាន​វិញ្ញាណ ១ ឥត​វិញ្ញាណ ១ ។ ទ្រព្យ​មាន​វិញ្ញាណ​បាន​ដល់​មនុស្ស សត្វ​គ្រប់​យ៉ាង ទ្រព្យ​ឥត​វិញ្ញាណ​បាន​ដល់​ដែន​ទឹក​ដី​មាស​ប្រាក់ លោក​សន្និវាស​ទាំង​មូល​ច្របូក​ច្របល់ នឹង​រក​ទ្រព្យ​ទាំង​ពីរ​យ៉ាង​នេះ​ណាស់ ។ សព្វ​ថ្ងៃ​បើ​យើង​មិន​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​នឹង​រក្សា​ការ​ពារ​ទេ យើង​នឹង​ទៅ​ជា​ទា​សៈ របស់​របរ​ក្នុង​លោក​អសារ​ឥត​ការ ។ ទ្រព្យ​នោះ​មាន​មក​ហើយ​អាច​នឹង​ឋិត​ថេរ​ចិរ​កាល​ទៅ​បាន លុះ​ត្រា​តែ​ប្រក​ប​ដោយ​សម្បទា ៤ យ៉ាង​ទៀត​គឺ៖
១-ឧដ្ឋាន​សម្បទា ប្រឹង​ប្រែង​រក បើ​រដ្ឋាភិបាល​វិញ​ប្រឹង​ប្រែង​រក​មន្ត​វិជ្ជា​ណា​ដែល​មាន​ខ្លឹម​សារ ដែល​រៀន​ទៅ​ហើយ​អាច​មាន​ប្រយោជន៍​ការ​ពារ ជាតិ​មាតុ​ភូ​មិ​បាន យក​មក​សាប​ព្រោះ​បណ្ដុះ​ផ្សាំ​ឲ្យ​ពល​រដ្ឋ​គឺ​រាស្រ្ត​រៀន​សូត្រ​ទាំង​ប្រុស ​ទាំង​ស្រី​ឡើង។
២- អារក្ខ​សម្បទា បើ​រៀន​ចេះ​ដឹង​ហើយ​ប្រឹង​ប្រែង​រក្សា​ការពារ​ជាតិ​មាតុ​ភូមិ នឹង​កេរ្តិ៍មត៌ក​របស់​ជាតិ​ទុក​ឲ្យ​មក​មិន​ឲ្យ​ចោរ​រុះ​រើ​រុក​រាន​ទន្ទ្រាន ​ភូត​ភរ​ឆរបោក​បញ្ឆោត​ប្រវ័ញ្ចន៍​បាន ។
៣​-​កល្យាណ​មិត្តតា សេព​គប់​នឹង​មិត្ត​ល្អ គឺ​មិត្ត​ណា​យើង​សេព​គប់​ទៅ​ហើយ មិន​សំឡឹង​រំពៃ​គយ​គន់​ចង់​បាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​យើង គឺ​ស៊ូ​ជួយ​ការ​ពារ​សត្រូវ​នឹង​ណែ​នាំ​ឲ្យ​បាន​សេចក្ដី​ចំរើន​ដល់​យើង ហើយ​ថែម​ទាំង​មិន​លាក់​ចំណេះ​នឹង​មិត្ត​ភក្តិ​ស៊ូ​ជួយ​បង្ហាត់​បង្រៀន​ វិជ្ជា​ណា​ដែល​ក្រ​ ៗ ហើយ​ជា​អ្នក​មិន​និយាយ​ភូត​ភរ​បោក​ប្រាស​មិត្រ​ផង​គ្នា នេះ​ហៅ​ថា មិត្រ​ល្អ ឬ​មិត្រ​ដែល​យើង​គួរ​សេព​គប់ ឬ​កល្យាណ​មិត្រ។
៤-​សម​ជីវិតា ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ស្មើ​ៗ គឺ​ឲ្យ​ដឹង​ប្រមាណ​ក្នុង​ទ្រព្យ​របស់​យើង​មាន​ក្នុង​ថវិកា​ជាតិ​នៃ​រដ្ឋ គឺ​ចាយ​វាយ​ស្គាល់​ប្រមាណ​មិន​ដល់​ទៅ​ខ្ចី​បុល​គេ​ប្រើ​ប្រាស់ គឺ​ដំរី​មិន​ចង់​ធំ​តាម​ដំរី បើ​មាន​ធម៌​ទាំង​ ៤ យ៉ាង​នោះ ទើប​អាច​ការ​ពារ​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​មាតុ​ភូមិ​បាន បើ​ប្រាស់​ចាក​សម្បទា ៤ នេះ​ហើយ មិន​អាច​កុះ​ករ​ចំរើន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​បាន​ឡើយ សូម្បី​សម្បត្តិ​ទ្រព្យ​ដែល​បុព្វ​បុរស ទុក​ឲ្យ​មិន​អាច​នឹង​ការ​ពារ​បាន​ដែរ ។ ចុះ​សម្បទា​ត្រង់​ទី ៤ គឺ​កល្យាណ​មិត្ត​តា ថា​សេព​គប់​នឹង​មិត្រ​ល្អ តើ​មិត្រ​បែប​ណា ? មាន​លក្ខណៈ​យ៉ាង​ណា​គួរ​យើង​សំគាល់​បាន ?
បពិត្រ​សប្បុ​រស​ទាំង​ឡាយ ! មិត្រ​ដែល​យើង​គួរ​សេព​គប់ មាន​លក្ខណៈ ៣ យ៉ាង សម្រាប់​សំគាល់​ដើម្បី​ឲ្យ​យល់​ថា​ល្អ​ទៅ​បាន​នោះ គឺ
អហិតេ បដិសេធោ មិត្រ​ណែ​នាំ​ហាម​ប្រាម​មិត្រ​ផង​គ្នា មិន​ឲ្យ​ធ្វើ​នូវ​អំ​ពើ​ណា មិន​មាន​ប្រយោជន៍​ប្រាប់​យ៉ាង​ណា​នេះ​យ៉ាង​ណោះ​ថា មិន​មែន​លទ្ធិ​ប្រព្រឹត្ត​ដើម្បី​សេចក្ដី​ចំរើន​ដល់​ប្រទេស​ជាតិ​មាតុ​ភូមិ​ ទេ ។​
ហិតេ អនុវត្តនំ មិត្រ​ដឹក​នាំ​បង្ហាត់​បង្រៀន​មិន​លាក់​លៀម​ចំពោះ​វិជ្ជា បញ្ញា​ដែល​ខ្លួន​មាន​វិជ្ជា​ណា​រៀន​ទៅ​ហើយ​អាច​ការ​ពារ​ផល​ប្រយោជន៍​ ប្រទេសជាតិ​មាតុភូមិ នឹង​សត្រូវ​បច្ចាមិត្រ​គ្រប់​យ៉ាង​បាន ទើប​បង្ហាត់​បង្រៀន​វិជ្ជា​នោះ ។
ព្យសនេ អបរិច្ចាគោ មិត្រ​មិន​លះ​ប​​ង់មិត្រ​ក្នុង​ពេល​មាន​សេចក្ដី​វិនាស​អន្តរាយ អសន្តិ​សុ​ខ​មក​ប៉ះ​ពាល់ ស៊ូ​ស្លាប់​ជា​មួយ​គ្នា បើ​មាន​គ្រឿង​ការ​ពារ​វិសេស​វិសាល​ឆ្នើម ស៊ូ​ចែក​រំលែក​មិន​រិះ​គន់​លាក់​លៀម មិន​កំណាញ់​នឹង​មិត្រ​ផង​គ្នា ។
លក្ខណៈ ៣ យ៉ាង​នេះ​ហើយ​ជា​លក្ខណៈ​របស់​មិត្រ ឬ កល្យាណមិត្រ ដែល​យើង​គួរ​សេព​គប់ ។ កាល​បើ​ខេមរៈ ចេះ​ស្វែង​រក​មិត្រ​គួរ​សេព​គប់​ហើយ ចេះ​ស្វែង​រក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដោយ​ពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​ជា​ផ្លូវ​នាំ​ឲ្យ​ចំរើន​ ភោគ​ទ្រព្យ​យ៉ាង​ឆាប់​នោះ ហើយ​មាន​ធម៌​ជា​គ្រឿង​រក្សា​នូវ​ទ្រព្យ​ដែល​បាន​រក​បាន​មក មិន​ឲ្យ​ចោរ​លួច​ប្លន់​ឆបំបាត់​ប្រវ័ញ្ចន៍​បញ្ឆោត​បាន​ហៅ​ថា សម្បទា មាន​ឧដ្ឋាន​សម្បទា​ជា​ដើម កល្យាណ​មិត្តតា សេព​គប់​នឹង​មិត្រ​ល្អ ដូច​បាន​សំដែង​លក្ខណៈ​សព្វ​គ្រប់​ស្រាប់​ជា​ទី​បំផុត ឈ្មោះ​ថា​ខ្មែរ​យើង​មិន​ព្រងើយ​កន្តើយ​នឹង​ជោគ​វាសនា​ប្រទេស​ប៉ុន្មាន​ទេ ហើយ​មាន​ឈ្មោះ​ថា​វឌ្ឍន​ធម៌​ជឿន​ឡើង​ជា​លំដាប់​ដែរ ។
តែ​បើ​មាន​មុនី​សម្បទា​នឹង​ភោគសម្ប​ទា ពេញ​លេញ​ដោយ​អ្នក​ប្រាជ្ញ អ្នក​ចេះ​ដឹង​ហើយ ស្ដុក​ស្ដម្ភ​មាំ​មួន​ដោយ​ភោគ​ទ្រព្យ​ហើយ បើ​ខ្វះ​ធម៌ ១ ខាង​ចុង គឺ​សាមគ្គី​សម្បទាមិន​បាន​បរិបូណ៌​ដោយ​ការ​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា ក៏​មិន​អាច​នឹង​ច្នៃ​ក្រឡៃ​ប្រទេស​យ៉ាង​ណា​ទៅ​បាន ។ ហេតុ​នេះ ត្រូវ​ខេមរ​ជាតិ​មាន​ធម៌​នេះ​ផង​ទៀត គឺ​ព្រម​ព្រៀង​ស្រុះ​ស្រួល​មូល​មួយ​គ្នា នឹង​លើក​ដាក់​ឲ្យ​ព្រម​គ្នា ឧទាហរណ៍​ដូច​ទូក​ទូក​មួយ​ជិះ​គ្នា ១​២ នាក់ បើ​ម្នាក់​បើក​ក្ដោង ម្នាក់​ទាញ​ខ្សែ​ក្ដោង ម្នាក់​លើក​ចែវ ម្នាក់​កាន់​ចង្កូត​មិន​មើល​បំណាំ​គ្នា មិន​ត្រូវ​យក​ជើង​រា​ទឹក ហៅ​ថា​សាមគ្គីធម៌ កុំ​ថា​ឡើយ​មនុស្ស​ប្រតិបត្តិ សូម្បី​សត្វ​តិរច្ឆាន​ប្រតិបត្តិ​ក៏​បាន​សេចក្ដី​សុខ​ដែរ ​។
ដូច​ជំនាន់​ដើម​មាន​សត្វ​ចាប ៥០០ បាន​ទៅជា​ប់​លប់​របស់​ព្រាហ្មណ៍​ម្នាក់ សត្វ​ចាប​មាន​សេចក្ដី​តក់​ស្លុត​ភិត​ភ័យ​ហួស​ពេក នាំ​គ្នា​ស្ទុះ​ស្ទា​រ​ច្រាស​ប្រដាល់​ស្ទើរ​របោច​រោម​ក្បាល​អស់ គ្រា​នោះ​មាន​ចាប​មួយ​ស្រែក​ថា​ ថា​យើង​ធ្វើ​យ៉ាង​ហ្នឹង​មុខ​ជា​វិនាស​មិន​ខាន​ទេ ហេតុ​នេះ​អ្នក​ទាំង​អស់​គ្នា​ត្រូវ​ធ្វើ​តាម​ខ្ញុំ ព្រោះ​ខ្ញុំ​ធ្លាប់​ប្រតិបត្តិ​មក​បាន​សេចក្ដី​សុខ​ជា​ញយ​ណាស់ ទើប​ពពួក​ចាប​ឆ្លើយ​តប​ថា មាន​កល​ឧបាយ​ដូច​ម្ដេច ? ចូរ​ប្រាប់​ភ្លាម​ៗ មក​យើង កល់​នឹង​ទំពែក​ក្បាល​អស់​ហើយ មើល​សាមគ្គី​ធម៌​នោះ​តើ​រូប​រាង​យ៉ាង​ណា ? ។ ទើប​ចាប​នោះ​ឆ្លើយ​ឡើង​ថា សាមគ្គី​ធម៌​គ្មាន​រូប​រាង​អ្វី​ទេ គ្រាន់​តែ​ព្រម​ព្រៀង​ស្រុះ​គ្នា​ប៉ុណ្ណោះ គឺ​យើង​ទាំ​ង​អស់​គ្នា​ត្រូវ​ស្រុះ​គ្នា​ហើរ​ឡើង​តែ​ម្ដង​ព្រម​គ្នា ចាប​ទាំង​អស់​ទើប​ប្រតិបត្តិ​តាម ស្ទុះ​ហើរ​ព្រម​គ្នារ​បើក​មាត់​លប​ទៅ សម​នឹង​សុភាសិត​បារាំង​ថា L’ union fait la force សាមគ្គី​ជា​កំ​ឡាំង កំឡាំង​បំផុត សាម​គ្គីមោះ​មុត ព្រម​ព្រៀង​មូល​មួយ កាយ​វា​ចា​ចិត្ត​ស្រុះ​ស្រួល ខំ​ជួយ​ចូក​ចែវ​រងួយ ស្ទួយ​ជាតិ​ដល់​ត្រើយ ។ ចាប​ទាំង​ឡាយ​បាន​រួច​ខ្លួន​ទៅ នេះ​កំឡាំង​សាម​គ្គី​ធម៌​យ៉ាង​ហ្នឹង ។ យើង​ខេមរ​ជាតិ​ក៏​ត្រូវ​មាន​សាមគ្គីធម៌​យ៉ាង​នេះ​ដែរ ។
ធម៌​ទាំង ៣ យ៉ាង​នេះ​គឺ ១ មុនិសម្បទា ២ ភោគសម្បទា ៣ សាមគ្គីសម្បទា បើ​ប្រទេស​និគមជន​បទ​រដ្ឋ​ដែន​ណា​មាន​ធម៌​ទាំង ៣ យ៉ាង​នេះ គ្រប់​គ្រាន់​មិន​ខ្វះ នឹង​ក្រឡៃប្រ​ទេសនិគម​នោះ​ថ្លៃ​ថ្នូរ​បាន​ឆាប់ គឺ​មាន​អ្នក​ចេះ​ដឹង​ច្រើន ១ មាន​ភោគ​សម្ប័​ទ ១ មាន​ការ​ព្រ​ម​ព្រៀង​ស្រុះ​ស្រួល​មូល​មាត់​គ្នា ១ ។
ធម៌​ទាំង ៣ នេះ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា ពល​រដ្ឋ​ធម៌ ប្រែ​ថា​ធម៌​ជា​កំឡាំង​ដល់​ប្រទេស សំដែង​មក​ប៉ុណ្ណេះស​ន្មត​ថា​ចប់ ។ ទី​បំផុត​ធម៌​ទេសនា​នេះ សូម​ផ្សាយ​បុញ្ញ​រាសី គំនរ​បុណ្យ​នេះ​ ចែក​ជូន​ដល់​អស់​លោក អ្ន​ក​សប្បុរស​ទាំង​ឡាយ ទោះ​បី​ធ្វើ​មរណ​ភាព​ទៅ​ហើយ​ក្ដី នៅ​រស់​ក្ដី នៅ​ទី​ជិត​ឆ្ងាយ​ក្ដី ។
ពុទ្ធាទិអានុភាវេន ឧប្បន្នា ចេ ឧបទ្ទវា
គា ចេវន្តរាយា ច វិនស្សន្តុ អសេសតោ ។
ដោយ​អានុភាព​នៃ​ព្រះ​រតន​ត្រៃ​ជា​ដើម​នេះ ឧបទ្រព​នឹង​រោគ​ន្តរាយ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​កើត​ហើយ សូម​ឲ្យ​វិនាស​ចេញ​ទៅ​កុំ​បី​មាន​សេស​សល់​ឡើយ ។
-ចប់-rrrYsss

 


ប្រភពៈ ទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសុរិយា ឆ្នាំ១៩៥២

 

 

 

ពិចារណា​ពី​សភាព​របស់​ចិត្ត​

 

 

 









@…..សភាព​របស់​ចិត្ត​ដែល​យើង​មិន​បាន​អប់​ រំ​ឲ្យ​បាន​ល្អ​រមែង​ប្រែ​ប្រួល​ ឃ្លេង​ឃ្លោង​មិន​តាំង​នៅ​នឹង​ន ជាពិសេស​ចិត្ត​ដែល​មិន​បាន​អប់​រំ​នេះ​ រមែង​នាំ​ទៅ​កាន់​អារម្មណ៍​ជា​អកុសលនានា លុះ​ត្រា​តែ​យើង​បាន​ហាត់​ពត់​អប់​រំ​ដោយ​សមា​ធិ​កម្មដ្ឋាន មាន​សតិ​រលឹក​ជា​ប់​ជា​និច្ច​ហើយ​ ទើប​អាច​រក្សា​ចិត្ត​នោះ​ឲ្យ​បានក្នុង​ផ្លូវ​ប្រពៃ​។ សមដូច​ពុទ្ធ​ភាសិត​ក្នុង​ធម្មបទដ្ឋ​កថា សំ​ដែង​ថា «​ផន្ទនំ ចបលំ ចិត្តំ ទុរក្ខំ ទុន្និវារយំ, ឧ​ជុំ ករោតិ មេធាវី ឧសុការោវ តេជនំ។»ប្រែ​ថា “​ចិត្ត​នេះ​ឃ្លេង​ឃ្លោង ញាប់​ញ័រ ពិបាក​រក្សា​និង​ហាម​ឃាត់​បាន​ មាន​តែ​អ្នក​មាន​ប្រាជ្ញា​ទេ ដែល​ពត់​លត់​ដំ​ចិត្ត​ឲ្យ​ត្រង់​ ឲ្យ​ស្អាត​ ដូច​ជា​ជាង​កូន​សរ ពត់​តម្រង់​កូន​សរ​ឲ្យ​ត្រង់​ គួរ​ដល់​ការ​បាញ់​ចំ​ចំ​ណុច​ក្នុង​ទិស​ទាំង​៤​ដូច្នោះ​ដែរ​។​​
តើ​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​ លោក​អ្នក​ធ្វើ​ជា​ចៅ​ហ្វាយ​របស់​ចិត្ត​បាន​ប៉ុន្មាន​ម៉ោង និង​ធ្វើ​ជា​ទាសករ​របស់​ចិត្ត​ប៉ុន្មាន​ម៉ោង?​

rrrYsss

 

 

 

 

គោលព្រះនិព្វាន

@…..និញ្វន​ជា​គុណ​ជាតិ​ដែល​មាន​នៅ​ជា​ស្ថាពរ មិន​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​ជា​លទ្ធផល ដែល​កើត​មក​អំពី​ចិត្ត​បរិសុទ្ធ​នៃ​ពុទ្ធ​បរិស័ទ ។ និញ្វន​ពុំ​មែន​ជា​ទី​វាល​ល្ហ​ល្ហេវ​ដូច​អា​កាស​ធាតុ​ទេ ត្រង់​ពាក្យ​ដែល​ថានិញ្វន​សូន្យ​នោះមិន​មែន​សូន្យ​ខ្លួន​ឯង​ទេ គឺ​សូន្យ​ស្ងាត់​ចាក​កិលេស​គ្រប់​យ៉ាង​សូន្យ​ស្ងាត់​ចាក​ជាតិ ជរា ព្យាធិ មរណៈ សម​ដូច​ពុទ្ធភាសិត​ថា និញ្វនំ បរមំ សុញ្ញំនិញ្វន​ជា​គុណ​ជាត​សូន្យ​ដ៏​ក្រៃ​លែង, និញ្វនំ បរមំ វទន្តិ ពុទ្ធា ព្រះ​​​ពុទ្ធ​ទាំង​ឡាយ​តែង​ពោល​ថា និញ្វន​ជា គុណ​ជាត​ប្រសើរ​ក្រៃ​លែង”​
ពាក្យ​ថា និញ្វន​សូន្យ​នោះសំដៅ​យក​ការ​ស្ងាត់​ចាក​សង្សារ​វដ្ដ គ្រឿង​វិល​វល់ ជួប​ប្រទះ​នឹង​ការ​កើត​ស្លាប់ ពុំ​មែន​និញ្វន​សូន្យ​ទទេ​ឯង​ៗ​នោះ​ឡើយ ។ ដូច​ពាក្យ​ថា តា​មោ សុញ្ញោ នគរំ សុញ្ញំ តេហំ សុញ្ញំ ប្រែថា ស្រុក​សូន្យ, ក្រុង​សូន្យ, ផ្ទះ​សូន្យ ពាក្យថា ស្រុក​សូន្យ បាន​ដល់​ស្រុក​សូន្យ​ចាក​មនុស្ស ក្នុង​កាល​ដែល​មាន​អាសន្ន​រោគ ឬ​អហិវា​ត​ករោគ មនុស្ស​ក្នុង​ស្រុក​ភៀស​ខ្លួន​រត់​ចេញ​ចោល​ស្រុក ស្ងាត់​ពី​ស្រុក​សូន្យ​ឈឹង ។ ក្រុង​សូន្យ ផ្ទះ​សូន្យ ក៏​មាន​សេចក្ដី​ដូច​គ្នា ​។ ស្រុក​សូន្យ, ក្រុង​សូន្យ, ផ្ទះ​សូន្យ​នោះ​គឺ​សូន្យ​ស្ងាត់​តែ​មនុស្ស ដោយ​មិន​មាន​មនុស្ស​នៅ​ក្នុង​ស្រុក, ក្នុង​ទី​ក្រុង, ក្នុង​ផ្ទះ​ប៉ុណ្ណោះ ពុំ​មែន​សូន្យ​ស្រុក សូន្យ​ទី​ក្រុង សូន្យ​ផ្ទះ ដោយ​គ្មាន​ស្រុក គ្មាន​ទី​ក្រុង គ្មាន​ផ្ទះ​នោះ​ឡើយ ។
ស្រុក​សូន្យ, ទី​ក្រុង​សូន្យ, ផ្ទះ​សូន្យ​នោះ, គឺ​ស្រុក​មាន​នៅ, ទី​ក្រុង​មាន​នៅ, ផ្ទះ​មាន​នៅ​ដោយ​ពិត ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​មនុស្ស​នៅ សេចក្ដី​នេះ​យ៉ាង​ណា និញ្វន​មាន​នៅ​ជា​ប្រាក​ដ​ដូច​ជាស​ស្សិត​វត្ថុ​មួយ​គ្រាន់​តែ​សូន្យ​ស្ងាត់​ ចាក​ជាតិ ជរា ព្យាធិ មរណៈ ប៉ុណ្ណោះ​ក៏​យ៉ាង​នោះ​ដែរ​ ។ [...] អាន​អត្ថ​បទ​ពេញ​.​.​.​​


rrrYsss


 

 

 

ពាល​បណ្ឌិត​ សេវន​កថា​


@…..ការ​ធ្វើ​នូវ​សេចក្ដី​ស្និទ្ធ​ស្នាល​ យ៉ាង​ជិត​ស្និទ្ធ​ជា​មួយ​បណ្ឌិត យក​ធ្វើ​ជា​មិត្ត ឬ​ជា​គ្រូ ស្ដាប់​ពាក្យ​ដំបូន្មាន​ប្រៀន​ប្រដៅ ហើយ​ប្រតិបត្តិ​តាម​រមែង​បាន​នូវ​សុភ​មង្គល​គ្រប់​យ៉ាង ព្រោះ​បណ្ឌិត​លោក​ចេះ​ដឹក​នាំ​ជន​ដែល​ភប់​ប្រសព្វ​ជា​មួយ​ឲ្យ​មាន​ស្មារតី​ រឭក​ដល់​ធម៌ ដែល​គួរ​ប្រតិបត្តិ​នឹង​មិន​គួរ​ប្រតិបត្តិ​ឲ្យ​ស្គាល់​គុណ-ទោស មាន​ប្រយោជន៍ ឥត​ប្រយោជន៍ នឹង​ពន្យល់​ឲ្យ​ចេះ​ពិចារណា​រក​ហេតុ-ផល ល្អ​អាក្រក់​ដោយ​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ ចិញ្ចឹម​ជីវិត ដើម្បី​រស់​នៅ​ជា​សុខ​ក្នុង​លោក​នេះ នឹង​លោក​ខាង​មុខ ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ការ​ចូល​ទៅ​ធ្វើ​នូវ​សេចក្ដី​មេត្រី​រួមរ័ក្ស​ជា​មួយ​ជន​ពាល​យក​ធ្វើ​មិត្ត ធ្វើ​គ្រូ រមែង​ទទួល​នូវ​ទុក្ខ​ទោស​វិនាស​អន្តរា​យ​ដល់​ខ្លួន ព្រោះ​ពាល​តែង​តែ​ពន្យល់​ប្រៀន​ប្រដៅ​ដឹក​នាំ​ដល់​ជន​ដែល​មក​ភប់​ប្រសព្វ​ជា ​មួយ​ឲ្យ​ធ្វើ​នូវ​អំពើ​ទុច្ចរិត មាន​លួច​ប្លន់​ដណ្ដើម​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​គេ ប្រព្រឹត្ត​កាមេ ផឹកសុរា ជក់កញ្ឆា អាភៀន ញៀន​បៀ​អាប៉ោង-ធួ ជាដើម ជា​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​វិនាស​អន្តរាយ​ជីវិត នឹង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ រង​ទុក្ខ​វេទនា ក្នុង​លោក​នេះ នឹង​លោក​ខាង​មុខ ។​ អាន​អត្ថបទពេញ

ព្យាយាម​រស់​តាម​ធម្មជាតិ​។ ចិត្ត​គឺ​ជា​ប្រភព​នៃ​សេចក្តី​សុខ​និង​ទុក្ខ ចូរ​ព្យាយាម​រក្សា​ចិត្ត​ឲ្យ​ស្ថិត​ក្នុង​សភាព​ក្សេម​ក្សាន្ត​ចុះ!

គប់ប្រាជ្ញនាំសុខស្រណុកចិត្ត មានប្រាជ្ញជាមិត្តពិតថ្លៃថ្លា
នំាអ្នកចេះគប់កើតបញ្ញា ច្នេះជនខេមរាគួរលកលៃ ។
គប់ប្រាជ្ញនំាយើងឱ្យបានខ្ពស់ មានយសកេរ្ត៍ឈ្មោះ រស់ប្រពៃ
គុំគប់មនុស្សពាលរាលអប្រិយ នំាជនប្រុសស្រីធ្លាក់នរក ។
បើជនប្រុសស្រីមិនព្រមជឿ មិនមានជំនឿចង់សាកភ្លក់
គប់ពាលបង់ប្រាជ្ញអាចទន់ទក់ ងងឹតគង់ឆ្លក់អបាយមុខ។
ការសេពគប់មានជាសុខនឹងទុក្ខ ប្រៀបបាននឹងផ្លូវពីរដែលអ្នកមិនស្គាល់ ពេលណាអ្នកដើរដល់ផ្លូវដែលគ្រោះថ្នាក់នោះអ្នកនឹងជាប់ក្នុងទីនោះរយៈពេលយ៉ាងយូរ។ជីវិតនៃមនុស្សទាំងពួងគឺដូចគ្នា បើប្រហែសតែមួយគ្រានោះនឹងប្រល័យនៅសេចក្តីសុខពេញមួយជីវិត។ អ្នកទាំងឡាយដែលធ្វើខុសអាចបន្ទោសព្រហ្មលិខិត នឹងវាសនា ឬទេវតា តាមដែលអ្នកចង់គ្រប់យ៉ាង ប៉ុន្តែធាតុពិតគឺខ្លួនជាអ្នកសាងនៅអន្លង់ដោយខ្លួន​ ឯងដោយមិនយកចិត្ត្ពពិចារណាមុននឹងសំរេចចិត្ត។ ជីវិតអាចមានភាពខុសច្រើន តែមិនគួរអោយកំហុសកើតឡើងច្រំដែលដោយមិនបានពិចារណានោះទេ។ សង្ឃឹមថា បុគ្គលដែលជាបណ្ឌិតនឹងពាល អ្នកទាំងឡាយនឹងអាចបែងចែកច្បាស់ ដើមី្បជាសុភមង្គល នឹងសាងម្លប់ល្អសំរាប់អនាគតនៅពេលក្រោយ។ សូមជំរាបលា

rrrYsss

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ការត្រឡប់ខ្លួន

បុគ្គល ​ណា​ធ្វើ​អំពើ​បាប​ហើយ បិទ​ខ្ទប់​អំពើ​បាប​នោះ ដោយ​កុសល គឺ អរហត្តមគ្គ​បាន បុគ្គល​នោះ​ឈ្មោះ​ថា ញ៉ាំង​ខន្ធាទិលោក​នេះ ឲ្យ​ភ្លឺ​ច្បាស់ ដូច​ព្រះចន្រ្ទ​រះ​ផុត​ចាក​ពពក ។ (អង្គុលិមាត្ថេរវត្ថុ គាថា​ធម្មបទ ) សូមចុចទីនេះ ដើម្បីទាញយកសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយ
rrrYsss

 

 

 

 

 

ពុទ្ធសាសនបដិបត្តិ

@…..សេចក្ដី​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ព្រះ​ពុទ្ធ ​សាស​នា ដែល​អ្នក​កាន់​សាសនា​ត្រូវ​ប្រព្រឹត្ត​ប្រតិបត្តិ​តាម​នោះ បើ​ចែក​ដោយ​សង្ខេប​មាន​ ៣ ជាន់​គឺ​ ៖​
១.​ជាន់​ខាង​ក្រោម​គឺ​លោកិ​យ​ធម៌ សម្រាប់​ពុទ្ធសាសនិក​ជន​គឺ​ជន​អ្ន​ក​កាន់​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ជាន់​ក្រោម ​គឺ​អ្នក​ដែល​ជា​បុថុ​ជ្ជន ប្រតិបត្តិ​ធ្វើ​តាម​ដើម្បី​នឹង​ឈាន​ឡើង​ទៅ​កាន់​ជាន់​កណ្ដាល​ ។
២.ជាន់​កណ្ដាល​គឺ​លោកុត្តរធម៌ សម្រាប់​ពុទ្ធសាសនិក​ជន​ជាន់​កណ្ដាល គឺ​អ្នក​ដែល​បាន​ដំកល់​នៅ​ក្នុង​មគ្គ​ផល​តាំង​ពី​ទី​១ គឺ​សោតាបត្តិមគ្គ ដល់ទី​៧ គឺ​អរហត្ត​មគ្គ​ប្រតិបត្តិ​ធ្វើ​តាម ដើម្បី​នឹង​ឈាន​ឡើង​ទៅ​កាន់​ជាន់​ខ្ពស់​បំផុត ។
៣.​ជាន់​ខ្ពស់​បំផុត​គឺ​លោកុ​ត្តរ​ធម៌ សម្រាប់​ពុទ្ធសាសនិក​ជន​ជាន់​ខ្ពស់​បំផុត គឺ​អ្នក​ដែល​បាន​ដំកល់​នៅ​ក្នុង​អរហត្ត​ផល ប្រព្រឹត្ត​ប្រតិ​បត្តិតាម ។ ក្នុង​ឱកាស​នេះ នឹង​អធិប្បាយ​តែ​ត្រង់​សេចក្ដី​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ជាន់​ខាង​ ក្រោម សម្រាប់​មនុស្ស​ជា​បុថុជ្ជន​សេចក្ដី​ប្រតិបត្តិ​នោះ​មាន​បែប​ផ្សេង​គ្នា​ជា​ ពីរ​យ៉ាង គឺ​សេចក្ដី​ប្រតិបត្តិ​សម្រាប់​អ្នក​បួស​១ សម្រាប់​គ្រហស្ថ​១ ។
នឹងសំដែងតែត្រង់សេចក្ដីប្រតិបត្តិសម្រាប់គ្រហស្ថ ដោយសង្ខេបដូចមានតទៅនេះ
-​ផ្លូវ​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា ដែល​គ្រហស្ថ​ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​នោះ​មាន​ច្រើន​ប្រការ មាន​តាំង​ពី​កិច្ច​ដែល​ដំកល់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​ព្រះ​ត្រៃ​សរណ​គមន៍ ដរាប​ដល់​សេចក្ដី​ប្រតិបត្តិ​ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ្យ​ដំកល់​នៅ​ក្នុង​អរិយភូមិ មាន​សោតាបត្តិមគ្គ​ជា​ដើម ។
-អ្នក​ដែល​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ព្រះ​ ពុទ្ធសាសនា កាល​ជាន់​ដើម​ពី​ក្នុង​ពុទ្ធសម័យ ឬ​ក៏​ក្នុង​កាល​ខាង​ក្រោយ​ត​ពី​ព្រះ​ជា​បរមគ្រូ​ទ្រង់​ចូល​បរិនិព្វាន​រៀង​ មក ក៏​រមែង​ប្រតិបត្តិ​ទៅ​តាម​សម​គួរ​ដល់​សទ្ធា​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ទី​ទៃ​ៗ អ្នក​ខ្លះ​បាន​ដំកល់​នៅ​ក្នុង​ព្រះ​ត្រៃ​សរណគម​ន៍ អ្នក​ខ្លះ​ដំកល់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​និច្ច​សីល នឹង​ឧបោសថ​សីល នឹង​សុចរឹត ទាំង​៣​ប្រការ អ្នក​ខ្លះ​ក៏​បាន​ប្រតិបត្តិ​តាម​គន្លង​នៃ​សមថ​ភាវនា​នឹង​វិបស្សនា​ភាវនា ដរាប​ដល់​ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ្យ​ផុត​ជាតិ​ជា​បុថុជ្ជន ឲ្យ​ដំកល់​នៅ​ក្នុង​ទី​អរិយ​ភូមិ​បាន ។
អស់​លោក​អ្នក​ទាំង​ឡាយ ក៏​សុទ្ធ​តែ​ជា​អ្ន​ក​ប្រកប​ដោយ​កិច្ច​កង្វល់ ក្នុ​ង​ការងារ​ដែល​ត្រូវ បើ​មិន​អាច​នឹង​ប្រតិបត្តិ​ឲ្យ​សព្វ​គ្រប់​បាន ក៏​គប្បី​ប្រតិបត្តិ​ឲ្យ​សម​គួរ​ដល់​ស្ថាន​ដែល​ត្រូវ​បាន​ឈ្មោះ​ថា​ជា​អ្នក​ កាន់​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា ត្រឹម​តែ​សេចក្ដី​ខាង​ក្រោយ​នេះ​គឺ
១.​ដំកល់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​ព្រះ​ត្រៃ​សរណ​គមន៍ គឺ​តាំង​ចិត្ត​ជឿ​ជាក់​ហើយ​ចេញ​វា​ចា​ប្រកាស​យក ព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ នឹង​ព្រះ​សង្ឃ​ថា​ជា​ទី​ពឹង ទី​រឭក ព្រម​ទាំង​សេចក្ដី​ដឹង​ក្នុង​គុណ​នៃ​ព្រះ​រតន​ត្រ័យ​នោះ​ផង មាន​ដឹង​ថា ព្រះ​ពុទ្ធ​ព្រះ​អង្គ​មាន​នាម​ថា អរ​ហំព្រោះ​ព្រះ​អង្គ​កំចាត់​បង់​ហើយ​នូវ​សត្រូវ​គឺ​ធម៌​ជា​គ្រឿង​សៅ​ហ្មង​ ដូច្នេះ​ជា​ដើម ដឹង​ថា ស្វាក្ខាតោ ភគវតា ធម្មោព្រះ​បរិយត្តិ​ធម៌​នឹង​នរ​លោកុត្តរ​ធម៌ ដែល​ព្រះ​អរហំ​សម្មាសម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​ត្រាស់​សំដែង​ហើយ​ល្អ ដូច្នេះ​ជា​ដើម ដឹង​ថា សុបដិ​បន្នោ ភគវតោ សាវកសង្ឃោព្រះ​សង្ឃ​ជា​សាវក​របស់​ព្រះ​ដ៏​មាន​ព្រះ​ភាគ លោក​ប្រតិបត្តិ​ហើយ​ដោយ​ល្អ ដូច្នេះ​ជា​ដើម ។​
២.​សមាទាន​រក្សា​សីល ៥ គឺ​វៀរ​មិន​សម្លាប់​បំបាត់​ជីវិត​សត្វ​តូច​ធំ​១ មិន​លួច​ទ្រព្យ​របស់​អ្នក​ដទៃ ដែល​មិន​ឲ្យ​១ មិន​ប្រព្រឹត្តិ​ខុស​ក្នុង​ផ្លូវកាម ១ មិន​និយាយ​កុហក​១ មិន​ផឹក​សុរា១ ។
(សីល​៥ នេះ​ត្រូវ​រក្សា​ឲ្យ​បាន​ជាប់​ជា​និច្ច បើ​ប្រសិន​ជា​មាន​ដាច់​ត្រង់​សីល​ណា​មួយ​នៅ​ពេល​ណា​ដោយ​សេចក្ដី​ភ្លាំង​ ភ្លាត់​នោះ ត្រូវ​សមាទាន​អំពី​អ្នក​ដទៃ ឬ​គ្រាន់​តែ​អធិដ្ឋាន​ដោយ​ខ្លួន​ឯ​ង ឲ្យ​បាន​ជាប់​ឡើង​វិញ​ក៏​បាន)​ ។
៣. រក្សា​នូវ​សុចរិត ៣ ប្រការ​គឺ កាយ​សុចរិត ១ វចី​សុចរិត ១ មនោ​សុចរិត ​១ ។ កាយ​សុចរិត ប្រព្រឹត្ត​ល្អ​ដោយ​កាយ មាន​៣យ៉ាង​គឺ វៀរ​មិន​ឲ្យ​សម្លាប់​បំបាត់​ជីវិត​សត្វ​តូច​ធំ ១ វៀរ​មិន​លួច​យក​ទ្រព្យ​របស់​អ្នក​ដទៃ ១ វៀរ​មិន​ប្រព្រឹត្តិ​ខុស​ក្នុង​ផ្លូវ​កាម​គឺ​ការ​កន្ល​ង​ប្រវេណី ១ ។ វចី​សុចរិត ប្រព្រឹត្ត​ល្អ​ដោយ​វាចា មាន​ ៣​យ៉ាង​​គឺ វៀរ​មិន​និយាយ​កុហក ១ វៀរ​មិន​និយាយ​ពាក្យ​ញុះ​ញង់ ១ វៀរ​មិន​និយាយ​អាក្រក់​គឺ​ពាក្យ​ចាក់​ដោត​ដោយ​ការ​ប្រទេច​ផ្ដាសា​១ វៀរ​មិន​និយាយ​ពាក្យ​ឥត​ប្រយោជន៍ ​១ ។ មនោ​សុចរិត ប្រព្រឹត្ត​ល្អ​ដោយ​ចិត្ត មា​ន​៣​យ៉ាង​គឺ មិន​មាន​ប្រាថ្នា​លោភ​លន់​ចង់​បាន​ទ្រព្យ​របស់​អ្នក​ដទៃ ១ មិន​មាន​គំនិត​គំនុំ​គុំ​ធ្វើ​អ្នក​ដទៃ​ឲ្យ​វិនាស​១ មាន​គំនិត​គិត​ត្រូវ​តាម​ហេតុ​ពិត ១ (តាំង​ពី​ត្រៃ​សរណ​គមន៍ដល់​សុចរិត​៣ ប្រការ មាន​ពិស្ដារ​ក្នុង​សៀវ​ភៅ​គិហិ​បដិបត្តិ) ។
សេចក្ដី​ប្រតិបត្តិ​ក្នុង​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ ដូច​រៀប​រាប់​ខាង​លើ​នេះ សូម្បី​បន្តិច​ប៉ុណ្ណេះ​ក៏​គង់​តែ​នឹង​មាន​ប្រយោជន៍​ដល់​អ្នក​ដែល​ ប្រតិបត្តិ​តាម​ដូច​សេចក្ដី​ខាង​ក្រោយ​នេះ​
១. នឹង​បាន​នូវ​អំណរ​ពេញ​ចិត្ត​ខ្លួន​ឯង​ថា ខ្លួន​អញ​បាន​ដំ​កល់​ខ្លួន​ក្នុង​ទី​ដ៏​ត្រូវ​ហើយ អញ​បាន​ត្រូវ​ហើយ អញ​ឥត​មាន​ខុស​ទេ
២. នឹង​បាន​ជា​ទី​ទុក​ចិត្ត ជា​មនុស្ស​ជំនឿ​ពេញ​ចិត្ត​នៃ​អ្នក​ឯ​ទៀត គឺ​ថា​បើ​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​បន្ទុ​ក​អ្នក​ឯ​ទៀត​ដែល​យស​សក្ដិ៍​ធំ​ជាង​ខ្លួន គេ​នឹង​ទុក​ចិត្ត​ជឿ​ស្រឡាញ់​រាប់​អាន ដោយ​គេ​ខឹង​ថា​ខ្លួន​ជា​អ្នក​សុចរិត​ល្អ​ហើយ គេ​នឹង​លើក​សរ​សើរ​ទំនុក​បំរុង​ឲ្យ​បាន​នូវ​សេចក្ដី​ថ្កុំ​ថ្កើង​នឹង​ សេចក្ដី​សុខ​ស្រួល ព្រោះ​ហេតុ​ដែល​ខ្លួន​កាន់​សុចរិត​គួរ​ឲ្យ​គេ​ទុក​ចិត្ត​បាន ​។​
៣. នឹង​មាន​កិត្តិ​សព្ទ​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ថា​ជា​អ្ន​ក​ប្រព្រឹត្ត​សុចរិត​ត្រឹម​ត្រូវ​ ។
៤. វេលា​ដែល​នឹង​ដល់​នូវ​មរណ​កាល ក៏​ឥត​មាន​សេច​ក្ដី​វង្វេង​ឡើយ ។
៥. លុះ​ធ្វើ​មរណ​កាល​ទៅ​ហើយ ក៏​រមែង​បាន​ទៅ​កើត​ក្នុង​សុគ​តិភព​ ។
ម្យ៉ាង​ទៀត សូម​អស់​លោក​អ្នក​ទាំង​ឡាយ​ជ្រាប​ថា​ផល​ប្រយោជន៍​ដែល​កើត​ឡើង​អំពី​សេចក្ដី​ ប្រតិបត្តិ​ក្នុ​ង​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា ដូច​សេចក្ដី​អធិប្បាយ​ក្នុង​ខាង​លើ​នេះ ក៏​សឹង​មាន​ប្រយោជន៍​ប្លែក​អំពី​គ្នា ដោយ​រូប​អ្នក​ដែល​ប្រតិបត្តិ​ខ្លះ​ល្ងង់ ខ្លះ​មាន​ប្រាជ្ញា​ចេះ​ដឹង បើ​ល្ងង់ បើ​ល្ងង់​ក៏​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​តិច​ចុះ​ទៅ បើ​មាន​ប្រាជ្ញា​ចេះ​ដឹង​ក៏​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​ចំរើន​ឡើង ដូច​សេចក្ដី​អធិប្បា​យ​តទៅ​ក្នុង​ខាង​មុខ​នេះ ​៖​
ទោស​នៃ​សេចក្ដី​ល្ងង់
សេចក្ដី​មិន​ចេះ​មិន​ដឹង ហៅ​ថា​សេចក្ដី​ល្ងង់ បើ​មិន​ចេះ​អក្សរ​នឹង​លេខ​ហៅ​ថា​ល្ងង់​ក្នុង​អក្សរ​នឹង​លេខ បើ​មិន​ចេះ​ធ្វើ​ការ​អ្វី​ហៅ​ថា​ល្ងង់​ក្នុង​ការ​នោះ បើ​មិន​ចេះ​គិត​ហៅ​ថា​ល្ងង់​ក្នុង​ការគិត អ្នក​ណា​មាន​សេចក្ដី​ល្ងង់ អ្ន​ក​នោះ​ឈ្មោះ​ថា​មនុស្ស​ឥត​ចំណេះ​វិជ្ជា អ្ន​ក​ណា​ឥត​មាន​ចំណេះ​វិជ្ជា អ្ន​ក​នោះ​ឈ្មោះ​ថា​មនុស្ស​ល្ងង់ ៗ នោះ​បើ​នឹង​ធ្វើ​ការ​អ្វី ការ​នោះ​ច្រើន​មិន​កើត បើ​ទុក​ជា​កើត​ច្រើន​មិន​ល្អ បើ​នឹង​និយាយ​ពាក្យ​ណា ពាក្យ​នោះ​ច្រើន​មិន​ប្រាកដ បើ​នឹង​គិត​ហេតុ​អ្វី ហេតុ​នោះ​មិន​ចេញ​មក​សម្ដែង​ឲ្យ​ប្រាកដ​ជា​ខុស​ឬ​ត្រូវ​បាន ។
មនុស្ស​ល្ងង់​ឧបមា​ដូច​មនុស្ស​ខ្វាក់ ធម្មតា​មនុស្ស​ខ្វាក់​កម្រ​នឹង​ដើរ​តាម​ផ្លូវ​ឲ្យ​ត្រង់​នឹង​រហ័ស​បាន​ឡើយ​ ព្រោះ​មាន​សេចក្ដី​ញញើត​ញញើម​រួញ​រា​ស្ទាក់​ស្ទើរ​ក្នុង​ចិត្ត​ជា​និច្ច ម្ល៉ោះ​ហើយ​សេចក្ដី​មិន​ប្រាកដ​ក្នុង​ចិត្ត​នោះ ធ្វើ​ដំណើរ​ក៏​មិន​ឲ្យ​ប្រាកដ​ជា​ទៅ​មុខ​ឬ​ទៅ​ខាង ច្រើន​ទីស​ទាស ដូច​គ្នា​នឹង​មនុស្ស​ល្ងង់ បើ​នឹង​ធ្វើ​ឬ​និយាយ​ឬ​គិត ក៏​ឥត​មាន​ប្រាកដ​ក្នុង​ចិត្ត សេចក្ដី​មិន​ប្រា​កដ​នេះ​ឯង មិន​អាច​នឹង​ធ្វើ​ប្រយោជន៍​ដែល​ខ្លួ​ន​ត្រូវ​ការ​ឲ្យ​សំរេច​បាន​ ។
មាន​ពុទ្ធ​ភាសិត ១ កន្លែង​សម្ដែង​ថា មោហ​គឺ​សេចក្ដី​ល្ងង់​តែ​មាន​ច្រើន​ក្នុង​សន្ដាន​អ្នក​ណា​មួយ​ហើយ នឹង​អាច​ធ្វើ​អ្នក​នោះ​មិន​ឲ្យ​ស្គាល់​សេចក្ដី​អាក្រក់​ល្អ នឹង​ខុស​ត្រូវ បាន​ឡើយ ​។​
មាន​សុភាសិត​ពី​បូរាណ ក្នុង​គម្ពីរ​ហិតោបទេស​ជា​ភាសា​សំស្ក្រឹត សេចក្ដី​ដើម​ថា មាន​ស្ដេច ១ ព្រះ​អង្គ​នាម​សុទ​សិន​នៅ​ក្នុង​ក្រុង​បាដ​លិបុត្រ ទ្រង់​នឹក​ប្រារព្ធ​ដល់​ព្រះរាជ​ឱ​រស​របស់​ព្រះ​អង្គ ដែល​មិន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ក្នុង​ការ​សិក្សា​សាស្ត្រ​វិទ្យា​ប្រព្រឹត្ត​តែ​ ក្នុង​ផ្លូវ​ខុស ទើប​ព្រះ​អង្គ​ទ្រង់​ព្រះ​រាជ​ដំ​រិះ​ថាកូន​ដែល​គ្មាន​ចំណេះ​វិជ្ជា ជា​មនុស្ស​ល្ងង់ មិន​ប្រព្រឹត្ត​តាម​ធម៌ នឹង​មាន​ប្រយោជន៍​អ្វី​ដោយ​កូន​ដូច្នោះ ប្រៀប​ឧបមា​ដូច​ភ្នែក​ខ្វាក់​នឹង​មាន​ប្រយោជន៍​អ្វី​ដោយ​ភ្នែ​ក​នោះ មាន​តែ​សេចក្ដី​អផ្សុក​ព្រួយ​តែ​ម្យ៉ាង
កូន​មាន​បី​យ៉ាង គឺ​កូន​ដែល​មិន​ទាន់​កើត ១ កូន​ដែល​កើត​ហើយ​ស្លាប់​បាត់​ទៅ​វិញ ១ កូន​ដែល​កើត​ហើយ​នៅ​រស់​តែ​ល្ងង់​ខ្លៅ ១ បណ្ដា​កូន​ទាំង​ ៣ យ៉ាង​នេះ​គួរ​យក​កូន ២ យ៉ាង​ខាង​ដើម ព្រោះ​ថា​បើ​មាន​ទុក្ខ​ព្រួយ​ក៏​មាន​តែ ១ គ្រា ១ លើក ហើយ​ក៏​បាត់​ទៅ ឯ​កូន ១ ទី​បំផុត​នោះ​មិន​គួរ​យ​ក​ឡើយ ព្រោះ​កូន​នោះ​នឹង​បណ្ដាល​ឲ្យ​បាន​សេចក្ដី​ទុក្ខ​ព្រួយ​ជា​និច្ច
​អ្នក​ណា​មួយ ទោះ​បី​មាន​រូប​ឆោម​លោម​ពណ៌​ល្អ​តាំង​នៅ​ក្នុង​តរុណវ័យ​គឺ​នៅ​ក្មេង​នៅ​ឡើយ កើត​នៅ​ក្នុង​ត្រកូល​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់​ក្ដី​តែ​ប្រាស​ចាក​ចំណេះ​វិជ្ជា​គឺ​ឥត​ មាន​ចេះ​ដឹង​អ្វី​ហើយ អ្នក​នោះ​ឯង​ជា​មនុស្ស​ឥត​រាសី​មាន​ដម្លៃ ដូច​គ្នា​នឹង​ផ្កា​ចារ (មាន​តែ​ពណ៌​ល្អ​ស្រស់) តែ​ឥ​ត​មាន​ក្លិន​ក្រអូប​ ។
មាន​សុភាសិត​ម្យ៉ាង​ទៀត​ថាមនុស្ស​នឹង​សត្វ​គោ​មាន​ការ​នឹង​បរិភោគ​អាហារ សេព​មេថុន នឹង​ដេក ដូច​គ្នា តែ​មនុស្ស​មាន​ចំណេះ​វិជ្ជា​សំរាប់​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្លែក​អំពី​គោ មនុស្ស​ណា​ឥត​មាន​ចំណេះ​វិជ្ជា មនុស្ស​នោះ​ឈ្មោះ​ថា​ស្មើ​គ្នា​នឹង​សត្វ​គោ
ដែល​នាំ​រឿង​សុភាសិត​ខ្លះ​មក​អធិប្បាយ​ក្នុ ​ង​ទី​នេះ ដើម្បី​ឲ្យ​ឃើញ​ថា សេចក្ដី​ល្ងង់​នេះ​ធ្វើ​អ្នក​នោះ​ឲ្យ​បាន​ដល់​នូវ​សេចក្ដី​មិន​ចំរើន នឹង​ទន់​ទាប​ថយ​ថោក តាំង​ពី​ក្នុង​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ដរាប​ដល់​លោក​ខាង​មុខ ។
ឯ​ទោស​នៃ​សេចក្ដី​ល្ងង់​ដែល​នឹង​នឹង​ឃើញ​ច្បាស់​ក្នុ​ង​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ដូច្នេះ
១.​បើ​ល្ងង់​ក្នុង​វិធី​អក្សរ​ គឺ​មិន​ចេះ​ស​រសេរ មិន​ចេះ​មើល​នឹ​ង​នាំ​ឲ្យ​ខាត​បង់​នូវ​ប្រយោជន៍​ដូច្នេះ
ក​.​មិន​អាច​មើល​សាស្ត្រា​ឬ​សៀវ​ភៅ​ដែល​មាន ​ប្រដៅ​ល្អ ក្នុ​ង​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ឬ​ក្រៅ​ពី​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ជា​គ្រឿង​នាំ​ឲ្យ​កើត​ គំនិត​ប្រា​ជ្ញា​ ។
ខ.មិន​អាច​សរសេរ​សំបុត្រ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ឲ្យ​ដំណឹង​ដល់​ញាតិ​មិត្ត​ដែល​ខ្លួន​ត្រូវ​ការ ​។
គ.សេចក្ដី​កំបាំង​ឬ​ការ​ក្រ​ដែល​ញាតិ​មិត្ត​ផ្ញើ​សំបុត្រ​ឲ្យ​ដំណឹង​មក​ចំពោះ​ខ្លួន​នោះ​នឹង​មិន​សំរេច​ប្រយោជន៍ ។
២.​អ្នក​ដែល​ឥត​មាន​ចំណេះ​វិជ្ជា​អ្វី បើ​នៅ​អាស្រ័យ​ជ្រក​កោន​ក្នុង​សំណាក់​អ្នក​ធំ ហើយ​ចេះ​គោរ​ព​ប្រតិបត្តិ​ឲ្យ​អ្ន​កធំ​លោក​ស្រឡាញ់​អាណិត​មេត្តា​ដូច​ម្ដេច​ ក្ដី អ្នក​ធំ​នោះ​ក៏​មិន​អាច​នឹង​លើក​ដំកើង​អ្នក​នោះ​ឲ្យ​មាន​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​យស​ សក្ដិ​បាន​ឡើយ ព្រោះ​លោក​យល់​ថា​ខ្លួ​ន​ល្ងង់ បើ​គ្រាន់​បើ​ណាស់​បាន​ត្រឹ​ម​តែសេ​ចក្ដី​សុខ ព្រោះ​អាស្រ័យ​នឹង​ឥស្សរ​ភាព​របស់​អ្នក​ធំ​នោះ​ប៉ុណ្ណោះ តែ​ក៏​គង់​មិន​រួច​អំពី​ទី​ដែល​ជា​អ្នក​បំរើ​គេ ។
៣.មនុស្ស​ល្ងង់ ទោះ​បី​មាន​យស​សក្ដិ​ដោយ​អំណាច​ព្រេង​សំណាង​ជួយ​ឧបត្ថម្ភ​មក បើ​ថ្កំ​ថ្កើង​គ្រាន់​បើ​បាន​តែ​ក្នុង​ទី​ឯ​ទៀត តែ​ដល់​ក្នុង​ទី​ប្រជុំ​ក៏​នឹង​ត្រឡប់​ទៅ​ជា​មនុស្ស​ឥត​រាសី ឲ្យ​មាន​ដម្លៃ​ទៅ​វិញ ព្រោះ​មិន​ចេះ​រៀប​ចំ​ធ្វើ​អាហារ​ឫក​ពា​ឲ្យ​សម​គួរ​ដល់​ស្ឋាន​របស់​ខ្លួន ឬ​នឹង​ហា​និយាយ​ឡើង​ក៏​មិន​ត្រូវ​តាម​ទំនង​ធម៌​នឹង​ទំនង​ច្បាប់ ជា​ហេតុ​ឲ្យ​អ្ន​ក​ឯ​ទៀត​គេ​ញ​ញឹម​ក្នុង​ចិត្ត​រាល់​គ្នា​ដោយ​ការ​មើល​ងាយ ម្ល៉ោះ​ហើយ​គេ​ពុំ​ជឿ​ស្ដាប់ ពុំ​កោត​ខ្លាច ដោយ​គេ​ដឹង​ថា​ខ្លួន​ជា​មនុស្ស​ល្ងង់​ ។
៤.មនុស្ស​ល្ងង់ ជា​មនុស្ស​ខ្សត់​មិត្ត​សម្លាញ់ ព្រោះ​គេ​មិន​សូវ​ត្រូវ​ការ​យក​ចិត្ត​ខ្លួ​ន​ធ្វើ​ជា​មិត្ត​សម្លាញ់​ឡើយ។   ព្រោះ​ហេតុ​អ្វី ? ព្រោះ​គេ​ដឹង​ថា​ខ្លួន​ជា​មនុស្ស​ល្ងង់ បើ​នឹង​ពឹង​រក​យក​ទៅ​ឲ្យ​ជួយ​ធ្វើ​អ្វី ឬ​ជួយ​ពិ​គ្រោះ​ ប្រឹក្សា​ការ​អ្វី​ក៏​មិន​កើត​ទាំង​អស់​ ។
rrrYsss
ប្រភព៖ ទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសុរិយា ឆ្នាំ១៩៣៧

 

 

 

 

 

ទុក្ខឥតល្ហែ

@…..មនុស្ស​សត្វ​គ្រប់​រូប​ដែល​កើត​មក​លើ ​លោក​សន្និវាស​នេះ គ្មា​ននរណាម្នាក់​ពេញចិត្ត​នឹង​សេចក្តី​ទុក្ខ​ឡើយ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ ថែម​ទាំង​មិន​ចង់​ជួប​មិន​ចង់​ឭ​ពី​ពាក្យ​ថា​ទុក្ខ​នេះ​ទៀត​ផង ម្នាក់​ៗ​ប្រាថ្នា​ដើម្បី​ឲ្យ​បាន​រស់​ជា​សុខ កុំ​ឲ្យ​មាន​ទុក្ខ ប៉ុន្តែ​ទុក​ជា​ប្រាថ្នា​មិន​ចង់​ជួប​ប្រទះ​នូវ​សេចក្តី​ទុក្ខ​នេះ​យ៉ាង​ណា​ ក៏​ដោយ កាល​ណា​មាន​រូប មាន​ជីវិត​ ដែល​គ្រប​ដណ្តប់​ទៅ​ដោយអ​វិជ្ជា​និង​តណ្ហា​ហើយ រមែង​មិន​អាច​ចៀស​ផុត​ពី​សេចក្តី​ទុក្ខ​បាន​ឡើយ។ ក្នុង​អត្ថបទ​ខាង​ក្រោម​នេះ ត្រូវ​បាន​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅ «បទ​ពិចារណា» ដែល​រៀបរៀង​ដោយ​អគ្គ​បណ្ឌិត​​ធម្មាចារ្យ​ ប៊ុត​ សាវង្ស​​ ជា​អត្ថ​បទ​និយាយ​អំ​ពី​សេចក្តី​ទុក្ខតាម​ផ្នែក​តាម​ប្រភេទ​​ដែល​តែង​តែ​កើត ​មាន​ជា​និច្ច​ចំពោះ​សត្វ​លោក ហើយ​ជា​ទុក្ខ​ដ៏​គ្រោត​គ្រាត ងាយ​នឹង​មើល​ឃើញ​ដោយ​បញ្ញា​សាមញ្ញ មិន​ចាំ​បាច់​មើល​ដោយ​បញ្ញា​ថ្នាក់​វិបស្សនា​ក៏​អាច​ដឹង​បាន។ ទុក្ខ​ទាំង​នោះ​មាន​ដូច​តទៅ​នេះ​៖
-ទុក្ខ​របស់​សត្វ​លោក​
​ទុក្ខ​របស់​សត្វ​តិរច្ឆាន​នៅ​ត្រង់​ការ​ ស្រេក​ឃ្លាន បើ​ស្វែង​រក​បាន​បរិភោគ​ហើយ ក៏​ល្ម​គ្រប់​គ្រាន់​ ម៉្យាង​ទៀត​ទុក្ខ​របស់​សត្វ​តិរច្ឆាន​គឺ​មាន​ភ័យ​ក្នុង​ជីវិត​ ដ្បិត​ខ្លួន​ត្រូវ​ជា​ចំណី​នៃ​សត្វ​ដទៃ​ និង​មាន​ភ័យ​ពី​ធម្មជាតិ​។
​មនុស្ស​យើង​មិន​មែន​មាន​ត្រឹម​តែ​ការ​ ស្រេក​ឃ្លាន​ព្រោះ​មិន​មាន​អា​ហារ​បរិភោគ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ឡើយ​ ពិត​ណាស់​ការ​ស្រេក​ឃ្លាន​ជា​ទុក្ខ​ដ៏​ក្រៃ​លែង​ ប៉ុន្តែ​កាល​បើ​មាន​អាហារ​បរិភោគ​ឆ្អែត​ហើយ មនុស្ស​មិន​មែន​អស់​ទុក្ខ​ត្រឹម​ប៉ុណ្ណឹង​ទេ គឺ​នៅ​មាន​ទុក្ខ​ដទៃ​ៗ​ជ្រែក​ចូល​មក​ទៀត​ដូច​ជាៈ
-​ឆ្អែ​ត​ហើយ​​ តែ​នៅ​ចង់​មាន​ចង់​បាន​ឲ្យ​ច្រើន​ជា​ង​ហ្នឹង​ ចង់​មាន​បាន​ទុក​សម្រាប់​កូន​ចៅ សម្រាប់មុខ​មាត់ កិត្តិយស សម្រាប់​បង្ហាញ​អ្នក​ដទៃ​.​.​.​ កើត​លោភៈ​​ចង់​បាន​មិន​ចេះ​ចប់​ ក៏​ជា​ទុក្ខ​ច្រើន​ឡើង​ទៅ​តាម​សេចក្តី​ប្រាថ្នា​នោះ​ៗ​។
-​​​មាន​អាហារ​ដាក់​ក្រ​ពះ​ហើយ​ មាត់​បាន​បរិភោគ​ហើយ តែ​ត្រូវ​ការ​ឲ្យ​ភ្នែក​ ត្រចៀក ច្រមុះ អណ្តាត​ កាយ​ និង​ចិត្ត​នឹក​គិត​បាន​នូវ​​អារម្មណ៍​​ដែល​ជា​ចំណី​តាម​វិស័យ​រៀង​ខ្លួន​ទៀត ​។
​នៅ​ពេល​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ស្វែង​រក​រូប សំឡេង​ ក្លិន​ រស ផោដ្ឋព្វៈ និង​ធម្មារម្មណ៍ តាម​ចំណង់​ចំណូល​ចិត្ត​មិន​ចប់​មិន​ហើយ​ ក៏​ជា​ទុក្ខ គឺ​ទុក្ខ​ព្រោះ​អន្ទះ​សា​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​ ទុក្ខ​ព្រោះ​ការ​បាន​មិន​សម​តាម​ប្រាថ្នា​ ទុក្ខ​ព្រោះ​របស់​ដែល​បាន​មក​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​​.​.​.​។
​សត្វ​តិរច្ឆាន​មាន​ទុក្ខ​ព្រោះ​មិន​មាន​ ស៊ី និង​ព្រោះ​ត្រូវ​គំរាម​កំហែង​បៀត​បៀន​ ចំណែក​មនុស្ស​នៅ​មាន​ថែម​​ត្រង់​មិន​ចេះ​គ្រប់​ និង​ត្រង់​ចង់​បៀត​បៀន​អ្នក​ដទៃ​ក្រៅ​ពី​ដើម្បី​ការ​ហូប​ចុក​នោះ​ទៀត​។ ការ​មិន​ចេះ​គ្រប់​ ធ្វើ​ឲ្យ​ទុក្ខ​មិន​ចេះ​ចប់​។

-ទុក្ខ​ព្រោះ​ចង់​ដូច​គេ​
បើ​ក្នុង​លោក​នេះ​ គ្រប់​គ្នា​បាន​អ្វី​ៗ​តាម​ដែល​ចង់​ តាម​ដែល​សង្ឃឹម​នោះ មុខ​តែ​មិន​មាន​អ្នក​ណា​ក្រ​ឡើយ ហើយ​ក៏​មិន​មាន​អ្នក​ណា​ខក​ចិត្ត​ខុស​សង្ឃឹម​ដែរ ព្រោះ​អ្នក​ណាៗ​ក៏​ចង់​មាន​បាន ចង់​សុខ និង​ចង់​សម​តាម​បំណង​ដេល​សង្ឃឹម​ទៅ​គ្រប់​យ៉ាង។ ប៉ុន្តែ​ព្រោះ​អ្វី​ៗ​គ្រប់​យ៉ាង​មិន​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​យ៉ាង​នោះ ទើប​បាន​ជា​មាន​មនុស្ស​ក្រ ត្រូវ​មាន​ទុក្ខ និង​ត្រូវ​ខក​ចិត្ត​។
​ចំណង់ មិន​មែន​ល្អ ឬ​អាក្រក់​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ទេ បើ​មនុស្ស​យើង​ចង់ ហើយ​តាំង​ចិត្ត​ប្រឹង​ប្រែង​ព្យាយាម​ធ្វើ​ ឬ​សាង​ ដើម្បី​ឲ្យ​បាន​នូវ​របស់​ដែល​ចង់​នោះ ដោយ​វិធី​សុច​រិត​ត្រឹម​ត្រូវ​ ចំណង់​នោះ​គឺ​ជា​ចំណង់​ល្អ គួរ​ជ្រោម​ជ្រែង​ឲ្យ​មាន​ច្រើន​ៗ​ព្រោះ​ជា​ កុសល​ឆន្ទៈ
តែ​បើ​ចង់​ហើយ មិន​ធ្វើមិន​សាង​ដោយ​សុចរិត​បែ​រ​ជា​រក​វិធី​ដើម្បី​ឲ្យ​បាន​ដោយ​ផ្លូវ​ ទុច្ចរិត​វិញ ដូច​ជា​ឆបោក​គេ បៀត​បៀន​គេ​​ ។ល។ និង ។ល។ ចំណង់​នេះ​ហៅ​ថា តណ្ហា​ឆន្ទៈ​ ជា​ចំណង់​មិន​ល្អ​ ព្រោះ​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​ធ្វើ​អាក្រក់ ត្រូវ​លះ​បង់​នូវ​ចំណង់​បែប​នេះ​។ សូម្បី​ថា ចំណង់​ក្នុង​ផ្លូវ​ដែល​ល្អ​ត្រឹម​ត្រូវ​ទៅ​តាម​គន្លង​ធម៌ យើង​មាន​សិទ្ធ​នឹង​សាង នឹង​ធ្វើ​យក​នូវ​អ្វី​ដែល​យើង​ចង់​បាន​ពិត​ហើយ ប៉ុន្តែ​ក៏ត្រូវ​ឲ្យ​សម​ល្ម​ម​ផង​ដែរ​គឺ -​ល្មម​នឹង​ឋានៈ​របស់​ខ្លួន​។ -​ល្មម​នឹង​ចំណេះ​ចេះ​ដឹង​ សម​ល្មម​នឹង​សមត្ថភាព​ដែល​យើង​មាន និង​សម​ល្មម​ជា​មួយ​ការ​ងារ​។ បើ​ថា​យើង​នៅ​ក្រ មាន​ប្រាក់​ខែ​ត្រឹម ១០ ទៅ ២០​ ម៉ឺន​រៀល ផ្ទះ​ក៏​ត្រូវ​ជួល​ បាយ​ក៏​ត្រូវ​ទិញ មាន​កូន​ត្រូវ​ឲ្យ​រៀន​ទៀត ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវ​មើល​ឋានៈ​របស់​ខ្លួន​ ប្រាក់​ចំណូល​ប៉ុណ្ណឹង តើ​ត្រូវ​ចាយ​ប៉ុនណា​ទើប​ល្មម អ្វី​ដេល​ត្រូវ​ទិញ​ អ្វី​ដែល​មិន​ត្រូវ​ទិញ​។ អ្នក​ដទៃ​គេ​ប្រើ​ខោ​អាវ​ល្អ​ៗ​ថ្លៃ​ៗ​ បរិភោគ​អាហារ​តាម​ហាង​.​.​.​ យើង​កុំ​រត់​តាម​គេ យើង​ចេះ​ប្រយ័ត្ន​ប្រយែង រឹត​ត្បិត​ប្រាក់​ចាយ យក​គតិ​តាម​សត្វ​បក្សី «ខ្លួន​តូច​ធ្វើ​សំបុក​តូច​»​
​បើ​យើង​មាន​ការ​ចេះ​ដឹង មាន​សមត្ថ​ភាព​មិន​ច្រើន​ទេ បាន​ការ​ងារ​ធ្វើ​ល្មម​នឹង​ចំណេះ​ដឹង​ ឧ​ទាហរណ៍​ថា បើ​រថ​យន្ត​ឲ្យ​ថៅ​កែ ក៏ ដឹង​ខ្លួន​ថា ខណៈ​នេះ​ខ្លួន​មាន​ការ​ងារ​សម​ល្មម​នឹង​ចំណេះ​ដឹង​ត្រឹម​ប៉ុណ្ណឹង ហើយ​ក៏​តាំង​ចិត្ត​តាំង​ថ្លើម​បំពេញ​កិច្ច​ការ​បើ​រថ​យន្ត​ឲ្យ​ល្អ​ជា​ទី​ បំផុត​ ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​មុខ​នាទី​របស់​ខ្លួន​។ មិន​មែន​ថា​ ឃើញអ្នក​ដទៃ​ដែល​គេ​មាន​ការ​ចេះ​ដឹង​ មាន​សមត្ថភាព​ខ្ពស់​ជាង​ខ្លួន​ មាន​តំណែង​ធំ​ដុំ​ មាន​ឋានៈ​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ ហើយ​ទៅ​ខឹង​ក្រោធ​ ទៅ​ច្រណែន​នឹង​កេ ថា​ដូច​ម្តេច​បាន​ជា​គេ​សប្បាយ​ជាង មានកិត្តិយស​ជាង​ រួច​តាំង​មិន​បំពេញ​នូវមុខ​ការ​របស់​ខ្លួន​នោះ​ឡើយ​។ បើ​មិន​ស្គាល់​ខ្លួន​ជា​អ្នក​ណា ខ្លួន​គួរ​នឹង​បាន​អ្វី គួរ​នឹង​មាន​ត្រឹម​ណា គួរ​នឹង​រស់​នៅ​របៀប​ដូច​ម្តេចទេ រវល់​តែ​រត់​ទៅ​តាម​អ្នក​ដទៃ​ ចង់​បាន ចង់​ខ្ពស់ ចង់​រស់​ហ៊ឺ​ហា​ដូច​គេ​គ្រប់​យ៉ាង​នោះ ជីវិត​នឹង​មិន​ផុត​ពី​សេចក្តី​ទុក្ខ​ក្តៅ​ក្រហាយ​ឡើយ​។ (អាន​បន្ថែមៈ តណ្ហានាំ​មុខ ងងឹត​ជ្រប់​ក្នុង​កាម, ស្រឡាញ់​ក៏​ស្រឡាញ់​ចុះ)
-ទុក្ខ​ព្រោះ​ស្រឡាញ់​គេ​តែ​ម្ខាង​
ស្រឡាញ់​គេ​តែ​ម្ខាង​ប្រៀប​បី​ដូច​ជា​ស្រូវ ​ក្នុង​ស្រែ​ដែល​ខ្វះ​ទឹក ហើយ​ក៏​ស្កក​ទៅ​ដូច្នោះ​ឯង​។ ចិត្ត​មនុស្ស​យើង​មាន​ការ​ស្រឡាញ់​ច្រើន​ជាង​ស្អប់​ អាច​និយាយ​បាន​ថា ការ​ស្រឡាញ់​នោះ​កើត​ឡើង​ក្នុង​ចិត្ត​មនុស្ស​បាន​ងាយ​ណាស់ ពេល​ខ្លះ​គ្រាន់​តែ​ឃើញ​មុខ នៅ​មិន​ទាន់​បាន​និយាយ​គ្នា​ផង​ ក៏ចាប់​យក​វឹប កើត​ការ​ស្រឡាញ់​គេ​ភ្លាម​ទៅ​ហើយ​។ ព្រោះ​តែ​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​វា​កើត​ងាយ​ពេក អីចឹង​ទៅ ទើប​ពេល​ខ្លះ​នោះ​ ភាព​លំ​បាក​លំបិន​ក៏​រមែង​តាម​មក​ ដូច​ជាការ​ទៅ​ស្រឡាញ់​គេ​ទាំង​ដែល​គេ​មិន​ចូល​ចិត្ត​ខ្លួន​ផង ម៉្លោះ​ហើយ សេចក្តី​ស្រឡាញ់​វា​ទាម​ទារ​ចង់​បាន​ឲ្យ​នៅ​ជិត ចង់​ជួប ចង់​និយាយ​ ចង់​បាន​ចិត្ត​ ចង់​បាន​បេះ​ដូង​ ។ល។ ចំណែក​អ្នក​ដែល​មិន​ស្រឡាញ់​តប​នោះ ត្រូវ​ព្យាយាម​គេច​ ឬ​ត្រូវ​លំបាក​ក្នុង​ការ​ដោះ​ស្រាយ​ដោយ​ប្រការ​ផ្សេង​ៗ​។
​អ្នក​ស្រឡាញ់​បាន​ទូ​រស័ព្ទ​ទៅ​រក​គេ ដោយ​សង្ឃឹម​ខ្លះ​ៗ​ថា​នឹង​បាន​ជជែក​គ្នា ដើម្បី​បន្ថយ​ការ​នឹក.​.​.​ ម្ខាង​ទៀត​គេ​ថា​រវល់​ណាស់​ មិន​ទំនេរ​ឡើយ​ មាន​ការ​ធ្វើ​យ៉ាង​នេះ​មួយ​ យ៉ាង​នោះ​មួយ​ ពេល​ខ្លះ​គេ​មិន​ទាំង​ទទួល​ទូរស័ព្ទ​ផង។ ខំ​សរសេរសំបុត្រ​ទៅ​រក​គេ រៀប​រាប់​អំ​ពី​ទឹក​ចិត្ត​ស្រឡាញ់​ចិត្ត​នឹក ក៏​ឥត​ប្រយោជន៍​របៀប​ដូច​តែ​ទូរស័ព្ទ​ដែរ។ អ្នក​ដែល​វង្វេង​ស្រឡាញ់​គេ​តែ​ម្ខាង​ ត្រូវ​ខូច​ចិត្ត​ផង ខក​ចិត្ត​​ផង​​.​.​.​មាន​អាការ​ដូច​ត្រូវ​គេចាប់​ជើង​ទាំង​ពីរ​គួប​គ្នា​ឡើង ​លើ ហើយ​បុក​ក្បាល​ទៅ​នឹង​ដី​ដូច្នោះ​ឯង មាន​សភាព​គួរ​ឲ្យ​អាណិត​ណាស់​។
បុគ្គ​ដែល​ធ្លាក់​ចូល​ទៅ​ក្នុង​សភាព​បែបនេះ ត្រូវ​ពិចារណា​សា​ជា​ថ្មី​ឲ្យ​បាន​ល្អ​ មាន​សតិ​សម្បជញ្ញៈ​ឡើង ទើប​បាន​មិន​ខូច​ខ្លួន​រហូត​រើ​ខ្លួន​មិន​រួច​នោះ។ ស្រឡាញ់​គេ​ តែ​គេ​មិន​ស្រឡាញ់​តប​វិញ​នោះ​ វា​ជា​ទុក្ខស្រេច​ទៅ​ហើយ ដូច្នេះ​ត្រូវ​កុំ​បន្ថែម​ទុក្ខ​ដោយ​វិធី​ល្ងង់​ខ្លៅ​ផ្សេង​ៗ​តទៅ​ទៀត​ កុំ​បោះ​បង់​ខ្លួន​ឯង​ចោល កុំបៀត​បៀន​ខ្លួន​ឯង​ និង​កុំ​បៀត​បៀន​អ្នក​ដទៃ​។ ព្យា​យាម​ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ្យ​ល្អ​ ធ្វើ​ឲ្យ​គេ​ឃើញ​ថា​ខ្លួន​មាន​នូវ​គុណ​តម្លៃ​ដែរ។ សេចក្តី​ល្អ​អាច​ឈ្នោះ​ចិត្ត​របស់​គេ​បាន​ក្នុង​ថ្ងៃ​ណា​មួយ​ ឬ​ថា បើ​មិន​បាន​ទទួល​ការ​ស្រឡាញ់​តបអំ​ពី​គេ​វិញ​ដោយ​ពិត​ៗ​នោះ​ ក៏​ត្រូវ​គិត​ថា មិន​មែ​ន​ជា​គូ​នឹង​គ្នា​អីចឹង​ទៅ មាន​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ទៅ​វង្វេង​ស្រឡាញ់​អ្នក​ដែល​គេ​មិន​ស្រឡាញ់​យើង​នោះ​ ធ្វើ​អ្វី គួរ​តែ​ស្រឡាញ់​អ្នក​ណា​ដែល​គេ​ស្រឡាញ់​យើង​ដែរ វា​ល្អ​ជាង​។
​ការ​រាប់​អាន​និង​ការ​ចូល​កាន់​សាសនា​ គឺ​នៅ​លើ​ជំ​នឿ​ ឯចំណែក​រឿង​ស្នេហា​ស្រី​ប្រុស​យក​គ្នា​ជា​គូ​គ្រង​ គឺ​នៅ​លើ​ឧ​បនិស្ស័យ​ ទាំង​ពី​រផ្នែក​នេះ​គឺ​មិន​អាច​បង្ខំ​បាន​ឡើយ​។


-ទុក្ខ​ព្រោះ​ខ្លាច​ចាស់
​មនុស្ស​យើង​គ្រប់​គ្នា​កំពុង​ចាស់​គ្រប់​ ខណៈ​ ចាស់​ជា​និច្ច​ចាប់​តាំង​ពី​កើត​មក។ កំពុង​មើល​កំពុងស្តាប់​ខណៈ​នេះ​ក៏​កំពុង​ចាស់​ កំពុង​ដេក​លក់​ក៏​ចាស់ ភ្ញាក់​ឡើង​ក៏​ចាស់ ។ គ្រប់​គ្នា​កំពុង​ទៅ​សន្សឹម​ៗ​រក​ឈាបនដ្ឋាន ឬ​រក​រណ្តៅ​កប់​សព​ខ្លួន​ឯង មិន​មាន​អ្នក​ណា​ម្នាក់​គេច​ផុត​បាន​ឡើយ​។ ជិវិត​មនុស្ស​យើង​ខ្លី​ណាស់ មាន​កំណត់​ប្រមាណ​៦០-៧០​ឆ្នាំ​ប៉ុណ្ណោះ លើស​ជា​នេះ​មាន​តិច​នាក់​ទេ ឯ​ស្លាប់​មុន​កំណត់​នេះ​មាន​ច្រើន​ជាង​។
​ដែល​យើង​រាប់​ថា យើង​មាន​អាយុ​ប៉ុណ្ណេះ​ ឬ​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​តាម​ពិត​គឺ​យើង​រាប់​ខាង​អស់​ទៅ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ មិន​មែន​រាប់​ខាង​បាន​នោះ​ឡើយ ធំ​ឡើង​ៗ វ័យ​ពេញក្រមុំ​ កម្លោះ ក៏​សប្បាយ​ចិត្ត​ថា​ខ្លួន​មាន​អាយុ​ច្រើន​ហើយ​.​.​.​ តែ​សូម​គិត​ដូច្នេះ​ផង​ចុះ គឺ​ប្រៀប​ដូច​យើង​មាន​ប្រាក់​នៅ​ក្នុង​កាបូប​តាម​កំណត់​ នៅ​ពេល​យើង​កើត​ឡើង​ភ្លាម យើង​ក៏​ចាយ​អាយុ​របស់​យើង​ភ្លាម​ទៅ​ហើយ គឺ​ចាយ​រហូត​អស់​។ ឥឡូវ​នេះ​យើង​មិន​ដឹង​ថា​ តើ​យើង​នៅ​សល់​អាយុ​តិច​ប៉ុណ្ណា​ទៅ​នោះ​ទេ។
​អ្នក​ដែល​កើត​មក​យូរ​ហើយ ត្រូវ​តែដឹង​ថា អាយុ​របស់​ខ្លួន​កំ​ពុង​ស្រក​ស្រុត​តិច​ចុះ​ទៅ​ជា​លំដាប់​ ដូច​បា្រក់​ក្នុង​កាបូប​ដេល​ចេះ​តែ​យក​ចាយ​អីចឹង​ឯង​។ មនុស្ស​យើង​ភាគ​ច្រើន​ ហេតុ​ដូច​ម្តេច​បាន​ជា​មិន​ចូល​ចិត្ត​ឲ្យ​ខ្លួន​ចាស់ នឹក​ដល់​ចាស់​ពេល​ណា​ក៏​កើត​ទុក្ខ?​ ព្រោះ​ខ្លាច​បាត់​ស្អាត ខ្លាច​គេ​មិន​ស្រឡាញ់ ឬ​ឈប់​ស្រឡាញ់​​.​.​.​ ដូច្នេះ​ហើយ ទើប​ខំ​ព្យាយាម​បិត​បាំង​នូវ​ភាព​ជរា​របស់​ខ្លួន​ទុក​មិន​ឲ្យ​ប្រាកដ​ដល់​ ក្រសែ​ភ្នែក​អ្នក​ដទៃ​ ដោយ​ចំពោះ​មនុស្ស​ដែល​ខ្លួន​ស្រឡាញ់​ ឬ​មនុស្ស​ដែល​ស្រឡាញ់​ខ្លួន។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ អ្វី​ដែល​ចាស់​ជរា​វា​មិន​បាត់​ទៅ​ណា​ឡើយ​ ទី​បំផុត ការ​បិទ​បាំង​ក៏​លែង​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព​។ កាល​បើ​មិន​ព្រម​ទទួល​យក​ការ​ពិត​ ទើប​មាន​ទុក្ខ​ផ្លូវ​ចិត្ត​កើត​ឡើង​។
​យើង​ខ្លាច​ចាស់ យើង​នៅ​តែ​ចាស់​ដដែល​។ យើង​ខ្លាច​វា​ធ្វើ​អ្វី យើង​ត្រូវ​ទទួល​យក​ការ​ពិត​ដែល​គ្រប់​គ្នា​កើត​មក​ហើយ​មិន​អាច​គេ​ផុត​ទៅ​ បាន​ គ្រាន់​តែ​យើង​ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ្យ​បាន​សមរម្យ​នឹង​វ័យ​ប៉ុណ្ណឹង​ទៅ គឺ​ជា​ការ​ប្រពៃ​​ហើយ ។​ យើង​សាង​ល្អ​ឲ្យ​ខ្លួន​ឯង ប្រើ​ពេល​វេលា​ដែល​នៅ​មាន​ ជួយ​ដល់​សាសនា​និង​សង្គម​ជាតិ​ ដូច្នេះ​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​គេ​នឹង​ត្រេក​អរ​ ហើយ​លើក​តំ​កើង​យើង​ និង​សរសើរ​យើង​ថា «​ចាស់​យ៉ាង​មាន​គុណ​តម្លៃ​»​ព្រម​ចាស់​តាម​វ័យ​គ្មាន​អ្វី​គួរ​ខ្លាច ចាស់​ចិត្ត​អង់​អាច​អំណាច​គុណ​ធម៌ កុំ​ចាស់​តែវ័យ​ចិត្ត​ភ័យ​ញាប់​ញ័រ​ ចាស់​អត់​គុណធម៌​ចាស់​គ្មាន​តម្លៃ​។​
-ទុក្ខ​ព្រោះ​ខ្លាច​ស្លាប់​
ជីវិត​យើង​ប្រកប​ទៅ​ដោយ​គ្រឿង​ផ្សំ​ គឺ​ផ្សំ​កាយ​ជា​មួយ​នឹង​ចិត្ត។ ក្នុង​រាងកាយ​ក៏​ផ្សំ​ឡើង​ដោយ​គ្រឿង​ផ្សំ​ធំ​ៗ​៤​យ៉ាង​ផ្សេង​ទៀត​គឺ​ ដី​ ទឹក​ ភ្លើង ខ្យល់ ដេល​របស់​ទាំង​៤​នេះ ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​ត្រាស់​ហៅ​ថា «​ធាតុ​»។ នៅ​ពេល​ដែល​ធាតុ​ទាំ​ង​៤ ព្រម​ព្រៀង​គ្នា​ ស្មើ​គ្នា មិន​ទាន់​បែក​ចាក​គ្នា ពោល​គឺ​ធាតុ​៤​ខ្លះ​កើត​អំ​ពី​កម្ម ធាតុ​៤​ខ្លះ​កើត​អំ​ពី​ចិត្ត ធាតុ​៤​ខ្លះ​កើត​អំ​ពី​ឧតុ ធាតុ​៤​ខ្លះ​កើត​អំ​ពី​អាហារ​ ថា​បើ​នៅ​ជុំ​គ្នា​ទេ​ យើង​ក៏នៅ​រស់ បើ​បែក​គ្នា​ពេល​ណា​ យើង​ក៏​ស្លាប់​ពេល​នោះ​។ ការ​បែក​ធ្លាយ​នៃ​ធាតុ​ទាំង​៤ តាម​ធម៌​ហៅ​ថា «​កាល​កិរិយា» ប្រែ​តាម​អក្សរ​ថា «ការ​ធ្វើ​តាម​ពេល​វេលា​»​
រូប​កាយ​រមែង​មាន​ពេល​សម្រាប់​រូប​កាយ គឺ​កើត​មក​​ ឋិត​នៅ​មួយ​គ្រា ឬ​មួយ​រយៈ​ លុះដល់​ពេល​វេលា​ត្រូវ​ទៅ​ ក៏​ទៅ​តាម​ពេល​វេលា​នោះ​ឯង​ តែ​ព្រោះ​មនុស្ស​យើង​មិន​ចូល​ចិត្ត​ គឺ​មិន​ចង់​ឲ្យ​រូប​កាយ​ធ្វើ​តាម​ពេល​វេលា​ គ្រាន់​តែ​ឮ​ពាក្យ​ថា​ «​ស្លាប់» ប៉ុណ្ណឹង​ក៏​ភ័យ​ខ្លាច​តក់​ស្លុត មិន​ចង់​ឲ្យ​ដល់​ពេល​វេលា​នោះ​ឡើយ​។ នឹក​ថា​ ដល់​ពេល​ស្លាប់​នោះ​តើ​ត្រូវ​លំបាក​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច ត្រូវ​ចោល​លោក​នេះ​ហើយ កូន​ចៅ​យ៉ាង​ណា ស្លាប់​ទៅ​ជាតិ​មុខ​សុខ​ឬ​ទុក្ខ​យ៉ាង​ណា​.​.​.​ នឹក​ឃើញ​ពេល​ណា​ក៏​តក់​ស្លុត​ញាប់​ញ័រ​ក្នុង​ចិត្ត​ពេល​នោះ​។ តាម​ពិត​ សេចក្តី​ស្លាប់​ជា​រឿង​ធម្មតា​ ព្រោះ​ថា​គ្រប់​គ្នា​​កើត​មក​ហើយ​ត្រូវ​តែ​ស្លាប់​ ឬ​ក៏​និយាយ​ឲ្យ​កាន់​តែ​ច្បាស់​នោះ​គឺ​ថា ខណៈ​ដែល​យើង​កើត​មក​នោះ យើង​បាននាំ​យក​សេចក្តី​ស្លាប់​ជាប់​មក​ជា​មួយ​ផង​ស្រេច​ទៅ​ហើយ ម៉្លោះ​ហើយ តែ​ដល់​ពេល​វេលា​ត្រូវ​បែក​ គឺ​រូប​កាយ​ត្រូវ​តែ​បែក​ធ្លាយ​ទៅ​ខ្លួន​ឯង ដូច​ជា​ស៊ុត​មាន់​ជា​មួយ​នឹង​ការ​បែក​នៃ​ស៊ុត​មាន់​នៅ​អីចឹង​ គឺ​ការ​បែក​វា​នៅ​តែ​ជា​មួយ​នឹង​ស៊ុត​នោះ​រហូត​ ចាំ​តែ​ដល់​ពេល​វេលា​វា​នឹងសំដែង​ខ្លួន​ឲ្យ​ប្រាកដឡើង​ប៉ុណ្ណោះ​ ពិចារណា​ដូច្នេះ​ហើយ នឹង​បាន​ស្ងប់​ចិត្ត​ មិន​ជា​ទុក្ខ​កង្វល់​អ្វី​ក្នុង​រឿង​ស្លាប់​ឡើយ​៕​
«បួន​នាក់​អ្នក​សែង បីនាក់​អ្នក​ហែ ម្នាក់​អង្គុយ​គ្រែ ពីរនាក់​ជាប់តាម​»“​បួន​នាក់​បាន​ដល់​ធាតុ​៤ គឺ​ ដី ទឹក​ ភ្លើង​ ខ្យល់, បី​នាក់​បាន​ដល់​វ័យ​ទាំង​បី ឬ​ត្រៃ​លក្ខណ៍​, ម្នាក់​ គឺ​ចិត្ត គ្រែ​គឺ​រូប​កាយ (​វត្ថុរូប​), ពីរ​នាក់​គឺ​បាប​១ និង​បុណ្យ ១​នេះ​ជា​ដំណើរ​ជីវិត​ទៅ​បរលោក​។​

rrrYsss













រឿង លោហិតម្តាយ សង្គ្រោះជីវិត​កូន

            @…..ដើម្បី​ចូល​រួម​អបអរ​សាទរ​ទិវា​សិទ្ធ​ នារី​ ៨ មីនា និង​ចូល​រួម​ក្នុង​ប្រធាន​បទ «អ្នក​ម្តាយ​ដ៏​ឆ្នើម​របស់​កូន» ផង​នោះ ខ្ញុំ.​បាន​បក​ប្រែ​កែ​សម្រួល​រឿង​មួយ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​វីរភាព​របស់​អ្នក​ ម្តាយក្នុង​ការ​​ការ​ពារ​ជីវិត​​កូន មក​ចែក​ជូន​អស់​លោក​អ្នក​អាន​​​ដូច​មាន​រឿងតំណាល​​ត​ទៅ​នេះ​
សម័យ​​មួយ​​ក្នុង​​កាល​​ដែល​​ផ្នែក​​គម​ នាគមន៍​​ផ្លូវ​​គោក​​និង​​ផ្លូវ​​អាកាស​​មិន​​ទាន់​​ដំណើរ​ការ​បាន​ស្រួល​ បួល​នៅ​ឡើយ ពេល​ធ្វើ​ដំណើរ​ផ្លូវ​ឆ្ងាយ មនុស្ស​ភាគ​ច្រើន​តែង​តែ​ធ្វើ​ដំណើរ​ដោយ​សំពៅ​តាម​ផ្លូវ​សមុទ្រ។ មាន​រឿង​ដំណា​ល​ថា មាន​សំពៅ​ផ្ទុក​អ្នក​ដំណើរ​មួ​យ​គ្រឿង បាន​នាំ​អ្នក​ដំណើរ​ជា​ច្រើន​រយ​នាក់​ឆ្ពោះ​សំដៅ​ទៅ​កាន់​មហា​សមុទ្រ ។ ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ក្នុង​ពេល​នេះ​មាន​ឧបទ្ទវហេតុ​មួយ​កើត​ឡើង គឺ​ពេល​សំពៅ​ទៅ​ដល់​កណ្តាល​សមុទ្រ​ស្រាប់​តែ​មាន​ហេតុការណ៍​គួរ​ឲ្យ​រន្ធ​ត់ ​ស្មាន​មិន​ដល់​បាន​កើត​ឡើង។​ រំពេច​នោះ​មាន​ព្យុះ​កំណាច​មួយ​បាន​បោក​បក់​គួច​យ៉ាង​ខ្លាំង​រហូត​ធ្វើ​ឲ្យ​ សំពៅ​ភ្លូក​លិច ក្នុង​ពេល​ដែល​សំពៅ​កំពុង​តែ​លិច​នោះ ក៏​មាន​ការ​ជន្លៀស​អ្នក​ដំណើរ​ពី​ក្នុង​សំពៅ ចូល​ទៅ​ក្នុង​សំប៉ាន។
​ដោយ​​ការ​​ភ័យ​ខ្លាច​ពី​សេចក្តី​ស្លាប់ ម្នាក់​ៗ​ក៏​នាំ​គ្នា​រត់​ឡើង​សំ​ប៉ាន​យក​ឲ្យ​តែ​រួច​ជីវិត​ ដោយ​មិន​បាន​នាំ​យក​ស្បៀង​អាហារ​ឬ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដែល​បាន​នាំ​ជាប់​តាម​ ខ្លួន​នោះ​ផង​ទេ គឺ​ស្រវា​បាន​របស់​អី​ក៏​យក​របស់​នោះ​ តាម​​តែ​អាច​កាន់​យក​ទៅ​បាន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។ ទោះ​បី​ឆ្លង​កាត់​ហេតុ​ការណ៍​ដ៏​អាក្រក់​គួរ​ឲ្យ​តក់​ស្លុត​ដូច្នេះ​មក​បាន​ ក៏​ដោយ ប៉ុន្តែ​សំប៉ាន​តូច​ៗ​ទាំង​នោះ បាន​អណ្តែត​តែល​តោល​ក្នុង​សមុទ្រ​ដោយ​គ្មាន​ទិស​ដៅ​អស់​រយៈពេ​ល​ជា​ច្រើន​ ថ្ងៃ ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ដំណើរ​ជា​ច្រើន​នាក់​ដែល​នៅ​ក្នុង​សំប៉ាន​នោះ ត្រូវ​ជួប​ប្រទះ​ភាព​ហេវហត់​អត់​ឃ្លាន ព្រោះ​ស្បៀង​អាហារ​ដែល​នាំ​យក​ជាប់​ខ្លួន​បាន​បន្តិច​បន្តួច​ក៏​អស់ ទាំង​ទឹក​ដែល​នៅ​ជុំវិញ​ខ្លួន​នោះ​ក៏​ជា​​ទឹក​​ប្រៃ​​មិន​អាច​ផឹក​បំបាត់​ ស្រេក​បាន ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នាក់​ត្រូវ​បាត់បង់​ជីវិត យ៉ាង​វេទនា​គួរ​ឲ្យ​អណោច​អធម។
ក្នុង​ចំនួន​សំប៉ាន​ដែល​អណ្តែត​ត្រសែត​ កណ្តាល​មហាសមុទ្រ​នោះ មាន​សំប៉ាន​មួយ​ដែល​ម្តាយ​ម្នាក់​និង​កូន​ខ្ចី​ម្នាក់​ជិះ​នៅ​ជា​មួយ​ដែរ ទោះ​បី​ជា​ឆ្លង​ផុត​ភ័យ​ពី​ព្យុះ​សង្ឃរា​ដោយ​សុវត្ថិភាព​ហើយ​ក៏​ដោយ ក៏​ត្រូវ​មក​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ស្រេក​ឃ្លាន​ដដែល បើ​ត្រឹម​តែ​ខ្លួន​ឯង​ម្នាក់​មិន​ជា​ប៉ុន្មាន​ទេ អ្នក​ម្តាយ​រូប​នេះ​ព្រួយ​បារម្ភ​តែ​រឿង​ទារក​តូច​ដែល​មក​ជួប​ប្រទះ​ ភយន្តរាយ​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​រន្ធត់​ជា​មួយ​ខ្លួន​ដែរ ដែល​ពេល​នេះ​ទារក​តូច​កំពុង​តែ​ទ្រ​ហោ​យំ​ព្រោះ​សេចក្តី​ស្រេក​ឃ្លាន។ សម្លេង​កូន​តូច​ប្រៀប​ដូច​ជា​កាំបិត​ដ៏​មុត​ស្រួច​ចាក់​ទម្លុះ​បេះ​ដូង​ ម្តាយ ដោយ​មិន​ដឹង​ធ្វើ​ដូច​ម្តេច​ទើប​អាច​ជួយ​កូន​ឲ្យ​ផុត​ពី​សេចក្តី​ស្រេក​ ឃ្លានបាន​ អ្វី​ដែល​ម្តាយ​អាច​ឲ្យ​កូន​បាន​ក្នុង​ពេល​នោះ មាន​ត្រឹម​តែ​ទឹក​ដោះ​ដែល​ច្រោះ​ចេញ​ពី​ទ្រូង ដែល​ល្មម​នឹង​អាច​ជួយ​សម្រាល​សេចក្តី​ស្រេក​ឃ្លាន​របស់​កូន​បាន​មួយ​គ្រា។
អាកាស​ធាតុ​ក្តៅ​ហែង​កណ្តាល​ថ្ងៃ​ត្រង់ បាន​ជះ​ចាំង​ដុត​រោល​ស្បែក​ដ៏​ស្តើង​របស់​ទារក​តូច ដោយ​ក្តី​ស្រឡាញ់​អាណិត​និង​ព្រួយ​បារម្ភ​ខ្លា​ច​កូន​មាន​សេចក្តី​ក្តួល​ ក្តៅ​រង​ទុក្ខ​វេទនា ម្តាយ​ក៏​ទាញ​ជាយ​អាវ​របស់​ខ្លួន​មក​បាំង យក​ខ្នង​ពាំង​ជា​ដំបូល​បាំង​ថ្ងៃ​ឲ្យ​កូន​ដើម្បី​ឲ្យ​បាត់​ក្តៅ ទោះ​បី​ជា​ក្នុង​ពេល​នេះ ខ្នង​របស់​ម្តាយ​ចុក​ចាប់​ក្តៅ​ផ្សា​ព្រោះ​ត្រូវ​កំដៅ​ថ្ងៃ​ដុត​រោល​រាល​ក៏​ ដោយ ក៏​ម្តាយ​នៅ​តែ​ទ្រាំ​បាន ម្តាយ​ទ្រាំ​ត​ទៅ​ទៀត ទោះ​​ជា​ចម្ងាយ​ផ្លូវ​តទៅ​មុខ​គ្មាន​គោល​ដៅ​ឬ​កោះ​ត្រើយ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ។ មនុស្ស​ម្នា​នៅ​ក្នុង​សំប៉ាន បាន​បាត់​បង់​ជីវិ​ត​បន្ត​គ្នា​ម្តង​ម្នាក់​ៗ ព្រោះ​តែ​ការ​អត់​ឃ្លាន ប៉ុន្តែ​អ្នក​ម្តាយ​រូប​នេះ​បាន​ប្រាប់​ខ្លួន​ឯង​ថា ខ្ញុំ​មិន​អាច​ស្លាប់​បាន​ទេ ខ្ញុំ​ត្រូវ​តែ​រក្សា​ជីវិត​ឲ្យ​រស់​នៅ​តទៅ​ទៀត​ដើម្បី​កូន​តូច។
ពេល​ឃើញកូ​ន​ដង្ហក់​រកកល​នឹង​អស់​ជីវិ​ តព្រោះ​តែ​គ្មាន​ទឹក​ផឹក នាង​សម្រេច​ចិត្ត​ថា នឹង​បណ្តោយឲ្យ​កូន​ស្លាប់​នៅ​ចំពោះ​មុខ​ដូច្នេះ​មិន​បាន​ជា​ដាច់​ខាត ត្រូវ​តែ​រក​មធ្យោបាយ​ដើម្បី​ជួយ​កូន​ឲ្យ​រួច​ផុត​ពី​សេចក្តី​ស្លាប់​ឲ្យ​ ទាល់​តែ​បាន។ នាង​គិត​ដូច្នោះ​ហើយ ក៏​ព្យាយាម​ស្រវា​រក​របស់​ជុំវិញ​ខ្លួន​ម្តង​ទៀត ប៉ុន្តែ​មិន​ឃើញ​មាន​អ្វី​ដែល​នឹង​អាច​នាំ​មក​ជួយ​ជីវិត​កូន​បាន​ទាល់​​តែ​ សោះ នាង​បាន​យក​ដៃ​លូក​ទៅ​ក្នុង​កាបូប ក៏​បាន​ប្រទះ​កូន​កាំបិត​ដ៏​មុត​មួយ នាង​ក៏​ចាប់​យក​កាំបិត​នោះ​​ចេញ​មក​ដោយ​គិត​ថា នេះ​ជា​វិធី​ចុង​ក្រោយ​ដែល​នឹង​អាច​ជួយ​ជីវិត​កូន​ឲ្យ​រស់​តទៅ​ទៀត​បាន។​ ខណៈ​ពេល​ដែល​កូន​កំពុង​តែ​យំ​នោះ ដៃ​របស់​ម្តាយ​ក្តាប់​កាំបិត​យ៉ាង​ណែន​ហើយ​ពោល​តិច​ៗ​ថា កូន​មាស​ម្តាយ! ទោះ​បី​ម៉ែ​រក​ទឹក​ឲ្យ​កូន​ផឹក​មិន​បាន តែ​ម៉ែ​ក៏​រីក​រាយ​លះ​បង់​ឈាម​ក្នុង​កាយ​របស់​ម៉ែ​ឲ្យ​កូន​ផឹក​ជំនួស​ទឹក​ ដើម្បី​បំបាត់​ការ​ស្រេក​​។និយាយ​ហើយ​នាង​ក៏​លើក​កំបិត​ចាក់​វះត្​រង់​ក​ដៃ​របស់​ខ្លួន។
ពេល​ដែល​ឈាម​ហូរ​ចេញ​មក នាង​ក៏​ប្រញាប់​យក​ដៃ​ដែល​មុត​ដោយ​កាំបិត​នោះ​ទៅ​ដាក់​ត្រង់​មាត់​​កូន​តូច​ ។ ដោយ​ការ​មិន​ដឹង​ក្តី និង​ដោយ​សេចក្តី​ស្រេក​ឃ្លាន ទារក​តូច​ក៏​បឺត​ក្រេប​ផឹក ដោយ​មិន​ដឹង​ថា​ដំណក់​ទឹក​ដែល​មក​ចូល​ក្នុង​មាត់​របស់​ខ្លួន​នោះ គឺ​ជា​ដំណក់​ឈាម​ដែល​ស្រក់​ចេញ​ពី​ក្នុង​រាង​កាយ​​របស់​ម្តាយ​ឡើយ។ ដោយ​សារ​ម្តាយ​បាន​បាត់​បង់​ឈាម​អស់​ច្រើន​ពី​ខ្លួន ធ្វើ​ឲ្យ​រាង​កាយ​មាន​សភាព​ទន់​ខ្សោយ​ទៅ​ៗ​ជា​លំដាប់ រហូត​ដល់​ទី​បំផុត នាង​ក៏​សន្លប់​បាត់​ស្មារតី។​ លុះ​ដឹង​ខ្លួន​វិញ ឃើញ​កូន​តូច​នៅ​រស់​រាន​មាន​ជិវិត​នៅ​ឡើយ​ក៏​មាន​ចិត្ត​សប្បាយ​រីករាយ ហើយ​ពោល​ថា ទោះ​បី​ជា​ឈាម​ក្នុង​រាង​កាយ​របស់​ម៉ែ​រីង​ស្ងួត​ហួត​ហែង​ទៅ​ក៏​ដោយ តែ​​សុំ​កុំ​ឲ្យ​ជី​វិត​កូន​ដែល​ម៉ែ​ស្រឡាញ់​ថ្នាក់​ថ្នម​នេះ​ត្រូវ​បាត់​ បង់​ទៅ​ឡើយ ម៉ែ​ពេញ​ចិត្ត​សូម្បី​លះ​បង់​ជីវិត​សាច់​ឈាម ដើ​ម្បី​ឲ្យ​កូន​បាន​ចៀស​ផុត​ពី​គ្រោះ​មហន្តរាយ​នេះ​។
ទី​បំផុត សំប៉ាន​មួយ​នោះ​ក៏​ត្រូវ​រលក​បោក​ផាត់​រសាត់​ចូល​កាន់​ច្រាំង។ លុះ​ដល់​ច្រាំង​ហើយ គ្រប់​គ្នា​ក៏​ប្រឹង​ត្រដាប​ត្រដួស​ចុះ​ចេញ​ពី​សំ​ប៉ាន នៅ​សល់​តែ​ម្តាយ​ពីរ​នាក់​នឹង​កូន​តូច​ គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​អើ​ពើ​យក​ភ្នែក​មើល​សោះ​ នាង​និង​កូន​តូច​ត្រូវ​បាន​គេ​ចាក​ចោល​ទៅ​ ទុក​ឲ្យ​​នៅ​កណ្តោច​កណ្តែង​តែ​ពីរ​នាក់ គួរ​ឲ្យ​អណោច​ខ្លោច​ចិត្ត។ អ្នក​ជា​ម្តាយ​ខំ​ព្យាយាម​បី​ត្រកង​កូន​តូច​ចុះ​ចេញ​ពី​សំប៉ាន​ទាំង​ត្រដាប​ ត្រដួស សម្លឹង​ទៅ​ទី​ណា​ក៏​មិន​មាន​មនុស្ស​សូម្បី​ម្នាក់​ដែល​នឹង​អាចមក​ជួយ​ សង្គ្រោះ​បាន។ ដោយ​អស់​កម្លាំង​ខ្លាំង​ពេក​ព្រោះ​បាត់​បង់​ឈាម​អស់​ច្រើន ហើយ​អត់​​អាហារ​មក​ជា​ច្រើន​ថ្ងៃ​ផង ទើប​គ្មាន​កម្លាំង​នឹង​ជួយ​ទប់​ជ្រែង​ខ្លួន​ឲ្យ​ក្រោក​ឡើង​បាន។
ចំណែក​ទារក​តូច​នោះ​ក៏​វារ​ចេញ​ទៅ​ឆ្ងាយ​ពី ​ម្តាយ ទោះ​បី​ជា​ម្តាយ​ខំ​ប្រឹង​រា​រាំង​ទាញ​ទុក​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ក៏​រារាំង​មិន​ឈ្នះ ព្រោះ​នៅ​ពេល​នេះ​ភ្នែក​របស់​ម្តាយ​ចាប់​ផ្តើម​ស្រវាំង ត្រចៀក​ចាប់​ផ្តើម​ហឹង​ហៀប​នឹង​ដាច់​ខ្យល់​ទៅ​ហើយ។ មុន​ពេល​ដែល​ម្តាយ​អស់​ជិវិត​រលត់​សង្ខារ​ទៅ ម្តាយ​បាន​និយា​យ​ខ្សាវ​ៗ​​ផ្ញើ​កូន​នឹង​ព្រះ​ម៉ែ​ធរណី​ថាបពិត្រ​ព្រះ​ម៉ែ​ធរណី! ខ្ញុំម្ចាស់​មិន​អាច​មាន​ជិវិត​រស់​នៅ​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​កូន​តទៅ​ទៀត​បាន​ទេ ជិវិត​របស់​ខ្ញុំ​ម្ចាស់​នឹង​ត្រូវ​ចប់​ក្នុង​ពេល​នេះ​ហើយ សូម​ព្រះ​ម៉ែ​មេត្តា​ជួយ​គ្រប់​គ្រង​ថែ​រក្សា​ទារក​តូច​នេះ​ជំនួស​ខ្ញុំ​ ម្ចាស់​ផងនិយាយ​ចប់​នាង​ក៏​ដាច់​ខ្យល់​ក្នុង​គ្រា​នោះ​ទៅ។
នា​វេលា​ល្ងាច​នោះ មាន​អ្នក​នេសាទ​ម្នាក់​បាន​អុំ​ទូក​ឡើង​ច្រាំង ក៏​ឃើញ​ក្មេង​តូច​នោះ​កំពុង​តែ​វារ​វិល​វល់​ស្រែក​ទ្រហោយំ​តែ​ម្នាក់​ឯង ទើប​ចូល​ទៅ​លើក​ពរ ហើយ​បាន​ឃើញ​ឈាម​ជាប់​នៅ​នឹង​មាត់​របស់​ទារ​ក​តូច ក៏​នឹក​ឆ្ងល់​ក្នុង​ចិត្ត​ថា ប្រហែល​ជា​មាន​រឿង​អ្វី​កើត​ឡើង​នៅ​ម្តុំ​នេះ​ជាក់​ជា​មិន​ខាន។ អ្នក​នេសាទ​គិត​ហើយ​ក៏​ដើរ​មើល​តាម​បរិវេណ​ដែល​ទារ​ក​នោះ​វារ​ចុះ​ឡើង មួយ​សន្ទុះ​ក៏​បាន​ឃើញ​សាក​សព​ស្ត្រី​ម្នាក់​ដេក​ផ្កាប់​មុខ​ស្តូក​ស្តឹង​នៅ ​ក្បែរ​សំប៉ាន ទើប​លើក​ប្រែ​សាក​សព​ស្ត្រី​នោះ​ឲ្យ​ផ្ងារ​ឡើង ។ អ្នក​នេសាទ​ស្រឡាំង​កាំង​ពេល​ដែល​ឃើញ​កដៃ​របស់​នាង​មាន​ស្នាម​កាំបិត ហើយ​មាន​ឈាម​កក​ជាប់​នឹង​ស្នាម​មុត​នោះ ឯ​ឈាម​ដែល​នៅ​នឹង​កដៃ​នោះ ក៏​ជា​ឈាម​ពណ៌​តែ​មួយ​ជា​មួយ​នឹង​ឈាម​ដែល​ដិត​ជាប់​នឹង​មាត់​ទា​រក ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​នេសាទ​សន្និដ្ឋាន​បាន​ថា ស្ត្រី​ម្នាក់​នេះ​ប្រាកដ​ជា​ម្តាយ​របស់​ក្មេង​នេះ​។ នាង​ប្រហែល​ជា​ពនេចរ​វង្វេង​ផ្លូវ​កណ្តាល​សមុទ្រ រហូត​ដល់​អស់​ទឹក​អស់​អាហារ ហើយ​ដោយ​ការ​អាណិត​កូន នាង​ច្បាស់​លះ​ប​ង់​ឈាម​ក្នុង​ខ្លួន​ដើម្បី​ឲ្យ​កូន​រួច​ផុត​ពី​ការ​ស្រេក​ ឃ្លាន​ដោយ​ពិត​។​
លុះ​គិត​ដូច្នោះ​ហើយ អ្នក​នេសាទ​ក៏​ឧទាន​ឡើង​ថា ឱ! អ្នក​នាង​ជា​ម្តាយ​ដែល​មាន​ទឹក​ចិត្ត​ប្រសើរ​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ក្រៃ​លែង ម្តាយ​ក្នុង​លោក​នេះ អាច​មាន​ស្ត្រី​ជា​ច្រើន​ដែល​ស្រឡាញ់​កូន​ជាង​ជីវិត​រប​ស់​ខ្លួន ប៉ុន្តែ​អ្នក​ម្តាយ​ម្នាក់​នេះ បាន​ធ្វើ​ការ​លះ​បង់​ដ៏​ធំធេង​មហិមា​ដើម្បី​រ​ក្សា​ជីវិត​កូន​ឲ្យ​បាន​ផុត​ ពី​មហា​ភយន្តរាយ នាង​ជា​ម្តាយ​ដែល​មាន​ទឹក​ចិត្ត​ដ៏សែន​ប្រសើរ​រក​អ្វី​ប្រៀប​ផ្ទឹម​គ្មាន សូម​ឲ្យ​នាង​បាន​ទៅ​កាន់​សុគតិភព​ចុះ ខ្ញុំ​នឹង​ធ្វើ​ជា​អ្នក​ចិញ្ចឹម​ថែ​រក្សា​កូន​របស់​នាង ផ្តល់​សេចក្តី​ស្រឡាញ់​ថ្នាក់​ថ្នម​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ ឲ្យ​ដូច​កាល​ដែល​នាង​មាន​ជីវិត​រស់​នៅ ធ្លាប់​បាន​ព្យាយាម​ចិញ្ចឹម​បី​បាច់​ថែ​រក្សា​កូន​របស់​នាង​ដោយ​ការ​ថ្នាក់​ ថ្នម​ស្រឡាញ់​ពេញ​បេះ​ដូង ខ្ញុំ​នឹង​ចិញ្ចឹម​កូន​របស់​នាង​ឲ្យ​ល្អ​ជា​ទី​បំផុត”​
ពោល​រួច​ហើយ អ្នក​នេសាទ​ចិត្ត​សប្បុរស​នោះ​ក៏​​នាំទា​រក​តូច​ត្រឡប់​ទៅ​ចិញ្ចឹម​បី​បាច់​ ថែ​រក្សា ។ លុះ​កុមារ​នោះ​មាន​វ័យ​វឌ្ឍនា​ការ​ចម្រើន​ឡើង ក៏​បាន​ដេញ​ដោល​សួរ​ទៅ​អ្នក​នេសាទ​នោះ​ថា លោកអ៊ំ! ក្មួយ​នឹក​ម្តាយ​របស់​ក្មួយ​ណាស់ លោក​អ៊ំ​អាច​ប្រាប់​ក្មួយ​បាន​ទេ​ថា ម្តាយ​របស់​ក្មួយ​នៅ​ទី​ណា​? ក្មួយ​ចង់​ជួប​ច​ង់​រស់​នៅ​ជិត​ម៉ែ ក្មួយ​ចង់​ហៅ​ម៉ែ សូម​លោក​អ៊ំ​មេត្តា​នាំ​ក្មួយ​ទៅ​ជួប​អ្នក​ម្តាយ​ក្មួយ​ផង
អ្នក​នេសាទ​យល់​ថា កុមារ​នេះ​ចម្រើន​ធំ​ឡើង​ល្មម​នឹង​អាច​ឲ្យ​ដឹង​រឿង​រ៉ាវ​របស់​ខ្លួន​បាន​ហើយ ក៏​ដំ​ណាល​រឿង​រ៉ាវ​ទាំង​អស់​ឲ្យ​ស្តាប់​ហើយ​នាំ​កុមារ​នោះទៅ​កាន់​ផ្នូរ​ បញ្ចុះ​សព​របស់​មាតា លុះ​ទៅ​ដល់ កុមារ​កំសត់​ក៏​ស្ទុះ​ចូល​ទៅ​ឱប​ផ្នូរ​ម្តាយ​ព្រម​ទាំង​យំ​យែក​ទឹក​ភ្នែក​ ជោកផែន​ថ្ពាល់​ត្អូញ​ត្អែ​ថា អ្នក​ម្តាយ​ជា​ទី​គោរព​របស់​កូន! ហេតុ​អ្វី​អ្នកម្តាយ​ចាក​ចោល​កូន​ទៅ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​ដូច្នេះ! ហេតុ​អ្វី​មិន​ផ្តល់​ឱកាស​ឲ្យ​កូន​បាន​បំពេញ​តួ​នា​ទី​តប​ស្នង​សង​គុណ​អ្នក​ ម៉ែ​ដែល​ជា​អ្នក​លះ​បង់​ដើម្បី​កូន​តែ​ម៉្យាង! តើ​ពេល​ណា​កូន​នឹង​មាន​ឱកាស​បាន​តប​ស្នង​សង​ព្រះ​គុណ​អ្នក​ម្តាយ​ជា​ទី​គោរ​ ព​រ​បស់​កូន​ទៅ!
ពេល​ដែល​អ្នក​នេ​សាទ បាន​ឃើញ​កុមារ​តូច​យំ​សោក​កន្ទក់​កន្ទេញ​អស់​រយៈ​ពេល​យូរ​ហើយ ទើប​ចូល​ទៅ​ចាប់​លើក​កុមារ ហើយ​អង្អែល​ខ្នង ព្រម​ទាំង​និយាយ​លួង​លោម​ថា ណ្ហើយ​ចុះ​ក្មួយ​! ទោះ​បី​ជា​អ្នក​ម្តាយ​របស់​ឯង​បាន​បាត់​បង់​ជិវិត​ទៅ​ហើយ​ក្តី បើ​ក្មួយ​គិត​ចង់​តប​ស្នង​សង​គុណ​ម្តាយ ក្មួយ​ត្រូវ​តាំង​ចិត្ត​ឲ្យ​រឹង​មាំ​ខ្ជាប់​ខ្ជួន​ក្នុង​អំពើ​ល្អ កសាង​អំពើ​ល្អ​ដើម្បី​អំ​ពើល្អ ធ្វើ​ល្អ​គ្រប់​យ៉ាង​ក្នុង​ជីវិត​របស់​ក្មួយ។ ពេល​ដែល​ក្មួយ​ចូល​សិក្សា​រៀន​សូត្រ ត្រូវ​រៀន​ឲ្យ​បាន​ពូកែ​ជា​ទី​បំ​ផុត ពេល​ដែល​ក្មួយ​ធំ​ឡើង​បាន​កាន់​កិច្ច​ការ​ងារ​ណា​ក៏​ដោយ សុំ​ឲ្យ​ក្មួយ​បំពេញ​ការ​ងារ​ក្នុង​តួនា​ទី​របស់​ក្មួយ​ឲ្យ​បាន​ប្រសើរ​ បំផុត ហើយ​ពេល​ដែល​ក្មួយ​បួស​រៀន ក៏​សុំ​ឲ្យ​ក្មួយ​បំពេញ​តួ​នា​ទី​ជា​អ្នក​បួស​ឲ្យ​បាន​ហ្មត់​ចត់ ។ បើ​ក្មួយ​ធ្វើ​បាន​ប៉ុណ្ណេះ ពេល​ដែល​ម្តាយ​របស់​ក្មួយ​បាន​ជ្រាប​បាន​ដឹង​ដោយ​ញាណ​វិធី​ណា​មួយ គាត់​នឹង​សប្បាយ​ចិត្ត​ឥត​ឧបមា​ក្នុង​ការ​ផ្តល់​កំណើត ការ​គ្រប់​គ្រង​ថែ​រក្សា សុខ​ចិត្ត​លះ​បង់​ជីវិត​ដើម្បី​ក្មួយ​រហូត​ដល់​ក្មួយ​អាច​រស់រាន​មាន​ជីវិត​ ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ។ ម្តាយ​របស់​ក្មួយ​ប្រាកដ​ជា​មាន​បិតិ​សោមនស្ស​រីក​រាយ​ក្នុង​ឋាន​សួគ៌​ទេវ​ លោក​ដោយ​ពិត ទោះ​បី​ជា​នាង​គ្មាន​ជីវិត​រស់​នៅ​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះក្តី​ ប៉ុន្តែ​ក្មួយ​ក៏​នៅ​តែ​អាច​ធ្វើ​អំពើ​ល្អ​ឲ្យ​ម្តាយ​របស់​ក្មួយ​ដឹង​ឮ​បាន​ ៕ ចប់

ជូន​ពរ​​ទិវាសិទ្ធិនារី! សូម​ឲ្យ​នារី​គ្រប់​រូប​មាន​កម្លាំង​កាយ​កម្លាំង​ចិត្ត​រឹង​មាំ រស់​ផុត​ពី​គំនាប​អយុត្តិធម៌​គ្រប់​យ៉ាង

rrrYsss


ព្រះជានរណា?


@…..តាម​ការ​និយម​ និង​ជំនឿ​របស់​ខ្មែរ​យើង​ភាគ​ច្រើន ពេល​ដែល​ឮ​ពាក្យ​ថា​​ «ព្រះ​» ​នេះ​ភ្លាម​ តែង​តែ​បញ្ជូន​ចិត្ត​ បញ្ជូន​អារម្មណ៍​ទៅ​កាន់​ពិភព​មួយ​ដែល​ហួស​ពី​ចក្ខុ​វិ​ស័យ មាន​ឋាន​សួគ៌ ជាដើម​ ដោយ​យល់​ថា​ «ព្រះ​» គឺ​ជា​អាទិទេព (God) ឬ​ វត្ថុស័ក្តិសិទ្ធ និង​អ្នក​មាន​ឥទ្ធិរឹទ្ធ​ណាម្នាក់​។ តាម​ការ​ពិត បើ​យើង​វែក​ញែក​លំអិត​ពី​ឫស​គល់​នៃ​ពាក្យ​ថា​ «ព្រះ» យើង​នឹង​ឃើញ​ថា ពាក្យ​នេះ​នៅ​ជា​កណ្តាល​នៅ​ឡើយ​ទេ មិន​ទាន់​សំ​ដៅ​ទៅ​លើ​បុគ្គល​ណា អាទិទេព​ណា ឬវត្ថុ​ស័ក្តិសិទ្ធ​ណា​មួយ​ឡើយ។ នៅ​ក្នុង​វចនា​នុក្រម​សម្តេច​ព្រះ​សង្ឃរាជ​ ជួន ណាត ពាក្យ​ថា​ «ព្រះ» ​ ​បា. សំ. ( ន. ) (វរ ប្រើ​ជា គុ. ប្រសើរ, ខ្ពង់ខ្ពស់, លើសលន់; ជា​ចម្បង; ដែល​គួរ​ប្រាថ្នា, គួរ​ចង់​បាន”; ប្រើ​ជា ន. ក៏​បាន ពរ; ស្វាមី; កូន​ប្រសា​ប្រុស; សេចក្ដី​ប្រាថ្នា…”) ពាក្យ​នេះ​ខ្មែរ​ប្រើ​ក្លាយ​មក​ដោយ វ > ព + រ + ះ > ព្រះ; សម្រាប់​ហៅ​ឋានន្តរ​មន្ត្រី​ស័ក្តិ ៦ ហ៊ូពាន់​ចុះ​បន្ទាប់​ពី​ទី​ឧកញ៉ា​មក : មន្ត្រី​ទី​ព្រះ ។ សម្រាប់​ប្រើ​នាំ​មុខ​នាម​នាម​ឯ​ទៀត បាន​ច្រើន​យ៉ាង​ជា​អនេក : ព្រះ​សម្មាសម្ពុទ្ធ; ព្រះ​ឥន្ទ្រ, ព្រះ​ព្រហ្ម; ព្រះ​មហា​ក្សត្រ, ព្រះ​រាជា, ព្រះ​ករុណា​ជា​ម្ចាស់​ជីវិត; ព្រះ​រាជ​បុត្រ; ព្រះ​ធម៌; ព្រះ​សង្ឃ; ព្រះ​អាទិត្យ; ព្រះ​ចន្ទ្រ; ព្រះ​ពាយ; ព្រះ​បាទ; ព្រះ​កេសា; ព្រះ​អរហន្ត ។ល។
ឯ​ពាក្យ​មួយ​ទៀត​ដែល​មាន​ឫស​គល់​ដូច​គ្នា​ នឹង​ពាក្យ​ថា​ «ព្រះ» គឺ «ពរ» ដែល​យើង​តែង​តែ​យល់​ថា​ជា​អំណោយ​នៃ​ភាព​ជោគជ័យ​ សេចក្តី​សុខ និងភាព​ចម្រើន​រុង​រឿង​ ។ល។ ឫស​គល់​នៃ​ពាក្យ​ថា «ពរ» នោះគឺ “​ពរ សំ. បា. ( ន. ) (វរ) គុណជាត​ដ៏​ប្រសើរ; គុណជាត​ឬ​អ្វី​ៗ ដែល​គួរ​ប្រាថ្នា, គួរ​ចង់​បាន, គួរ​ជ្រើសរើស​យក​តាម​គាប់​ចិត្ត : សូម​ពរ, ឲ្យ​ពរ, ទទួល​ពរ ។ ឲ្យ​ពរ​សព្ទ​សាធុការ បញ្ចេញ​សូរ​សព្ទ​ថា សាធុ សូម​ឲ្យបាន​ប្រកប​តាម​បំណង!។ ស្រែក​ឲ្យ​ពរ​ឲ្យ​ជ័យ ស្រែក​ឲ្យ​ពរ​ថា សូម​ឲ្យមាន​ជ័យ​ជម្នះ ! ដូច​យ៉ាង​ស្រែក​ថា ជយោ ! ឬ ជយោ ! ជយោ ! ជាដើម (ម. ព. នោះ​ផង) ។ ពាក្យ​នេះ សំ. បា. ប្រើ​ជា គុ. ក៏​បាន ប្រែ​ថា ប្រសើរ; ដែល​គួរ​ប្រាថ្នា, គួរ​ចង់​បាន, គួរ​ជ្រើសរើស​យក​តាម​គាប់​ចិត្ត”; ខ្មែរ​ប្រើ​ក្លាយ​មក​ជា ព្រះ ក៏​មាន, នៅ​ជា វរ ឬ វរៈ តាម​រូប​ដើម​ក៏​មាន
ដូច្នេះ ត្រឹម​តែ​ពាក្យ​ថា​ «ព្រះ» មួយម៉ាត់ មិន​ទាន់​សំ​ដៅ​ថា​ជា​នរណា ឬ​វត្ថុ​ណា​​ឡើយ ព្រោះ​ពាក្យ​នេះ​សម្រាប់​ដាក់​នាំ​មុខ​មនុស្ស​ សត្វ ឬ​វត្ថុ ដែល​គេ​យល់​ថា​មាន​គុណឧត្តុង​ឧត្តម​​ខ្ពង់​ខ្ពស់​គួរ​គោរព​បូជាដូច​ជា
-ព្រះ​ពុទ្ធព្រះ​អង្គ​មិន​មែន​ជាព្រះ​​អាទិទេព​ទេ គឺ​ជា​មនុស្ស​ពិត ជា​អច្ឆរិយ​បុគ្គល​ដ៏​ចម្បង​លើ​លោក ប្រសើរ​លើស​លប់​។
-ព្រះ​ធម៌ មិន​មែន​ជាព្រះ​​អាទិ​ទេព​ទេ តែ​ជា​ពាក្យ​ប្រៀន​ប្រដៅ​របស់​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​ និង​ជា​សភាវៈ​ធម្មជាតិ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ជា​និច្ច​ក្នុង​លោក​។ ដែល​ហៅ​ថា​ ព្រះ​ធម៌ ព្រោះ​សំដៅ​យក​សភាវៈដែល​មាន​គុណ​​ឧត្តុង​ឧត្តម​ខ្ពស់​ខ្ពស់​ នាំ​អ្នក​ប្រតិបត្តិ​តាម​ឲ្យ​រួច​ចាក​ទុក្ខ។
-ព្រះ​សង្ឃ មិន​មែន​ជាព្រះ​​អាទិទេព​ទេ គឺ​ជា​ក្រុម​មនុស្ស​សុទ្ធ​សាធ ដែល​ចេញ​បួស​​និង​បដិបត្តិ​តាមឱ​វាទ​របស់​​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​។ ដែល​ហៅ​ថា​ព្រះ​សង្ឃ​ ព្រោះ​ជា​អ្នក​មាន​គុណ​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ដោយ​ការ​បដិបត្តិ​វៀរ​ចាក​នូវ​អំ​ពើ​ អាក្រក់​គ្រប់​យ៉ាង​។
-​ព្រះ​រតន​ត្រ័យ មិន​មែន​ជា​ព្រះ​អាទិទេព​ទេ គឺ​ជា​ឈ្មោះ​នៃរតនៈ​ទាំង​បី​ បាន​ដល់​ព្រះ​ពុទ្ធ ព្រះ​ធម៌​ និង​ព្រះ​សង្ឃ​។ ជា​រតនៈ​ឬ​កែវ​ដ៏មាន​គុណ​​ឧត្តុងឧត្តម​ខ្ពស់​ខ្ពស់​។ល។​
-​ព្រះ​អរហន្ត មិន​មែន​ជា​ព្រះ​អាទិទេព​ទេ គឺ​ជា​បុគ្គល​ដែល​បានប​ដិបត្តិ​តាម​អរិយ​ដ្ឋង្គិកមគ្គ​​លះ​បង់​នូវ​កិលេស​ តណ្ហា កំចាត់​បង់​អស់​នូវ​អវិជ្ជា និង​សង្ខារ​ទាំង​ពួង បាន​ដល់​ត្រើយ​គឺ​ព្រះ​និព្វាន។ ព្រះ​អរហន្ត​គឺ​រាប់​បញ្ចូល​ទាំង​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​ និង​ពុទ្ធ​សាវ័ក​។​
-​ព្រះ​ខីណា​ស្រព មិន​មែន​ជាព្រះ​អាទិទេព​ទេ គឺ​ជា​អ្នក​ដែល​ក្ស័យ​អស់​នូវ​អាសវក្កិលេស ជា​វេវចនស័ព្ទ​នឹង​ព្រះ​អរហន្ត​។
-​ព្រះ​កន្លោង មិន​មែន​ជា​ព្រះ​អាទិទេព​ទេ គឺ​ជា​មនុស្ស​ពិត ជា​មាតា​បិតា ឪពុក​ម្តាយ​ ដែល​ខ្មែរ​យើង​ហៅ​ថា​ ព្រះ​កន្លោង​។ ដោយ​មាតា​បិតា​មាន​គុណ​ដ៏​ធំ​ធេង​ចំ​ពោះ​កូន​ប្រុស​ស្រី ដូច្នេះ​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​បាន​ប្រៀប​ធៀប​លោក​ទាំង​ពី​រ​ទៅ​នឹងព្រះ ​អរហន្ត​របស់​កូន​ផង​​ ជា​ព្រះ​ព្រហ្ម ជា​ព្រះ​អាទិទេព​របស់​កូន​ផង។ ព្រះ​អង្គ​ប្រៀប​ធៀប​មាតា​បិតា​ទៅ​នឹង​ព្រះ​អរហន្ត​ ថា​ជា​អាហុនេយ្យ​បុគ្គល​របស់​កូន គឺ​មាតា​បិតា ជា​មនុស្ស​ដែល​កូន​ប្រុសស្រី គួរ​គោរព​បូជាប្រណិបត្តន៍ ជា​ព្រះ​ព្រហ្ម​របស់​កូន ព្រោះ​មាតា​បិតា​មាន​ព្រហ្ម​វិហារធម៌​ គឺ​មេត្តា ករុណា មុទិតា និង​ឧបេក្ខាចំពោះ​កូន​ ជា​ព្រះ​អាទិទេព​របស់​កូន ​ព្រះ​អង្គ​ហៅ​មាតា​បិតា​ថា​ជា​ បុព្វទេវា គឺ​ទេវតាដើម បុព្វ មាន​ន័យថា​ខាង​ដើម ឬ​ដំបូង​ មុន​, ទេវា គឺ​ទេវតា ឬ​ទេព្តា ស្មើ​នឹង​ពាក្យ​ ថា អាទិទេព ព្រោះ​ អាទិ មាន​ន័យថា​ ដំបូង មុន, ទេព មក​ពីពាក្យថា ទេវ ឬ​ទេវតា​ហ្នឹងឯង ព្រោះ​មាតា​បិតា​ជា​អ្នក​ផ្តល់​កំណើត​ដល់​បុត្រ​ធីតា និង​ថ្នាក់​ថ្នម​ថែរក្សា​កូន​ប្រុស​ស្រី​មុន​នរណា​ៗ​ទាំង​អស់​។​
-​ព្រះ​មហា​ក្សត្រ មិន​មែន​ជា​ព្រះ​អាទិទេព គឺ​ជា​មនុស្ស​ពិត​ដែល​គ្រប់​គ្រង​ផែន​ដី នគរ ប្រទេស ហើយ​ពាក្យ​ ព្រះ​ នេះ​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​នាំ​មុខ​មនុស្ស​ដែល​កើត​ក្នុង​រាជ​វង្ស ដូច​ជា ព្រះ​មាតា ព្រះ​បិតា ព្រះ​រាម ព្រះអនុជ ។ល។
-ព្រះវិស្ណុ ព្រះព្រហ្ម ។ល។ ត្រូវបាន​បរិស័ទខាង​ព្រហ្មញ្ញសាសនាជឿថា ជា​ព្រះ​អាទិទេពនៅ​លើ​ឋាន​សួគ៌​ បង្កើតទឹកដី មនុស្ស សត្វ និងពិភពលោក។
-ព្រះគ្រិស្ត ឬ​ព្រះយេហូវ៉ា ត្រូវបាន​គ្រិស្តបរិស័ទជឿថា ជាព្រះអាទិទេពនៅ​លើ​ឋាន​សួគ៌​​ ​បង្កើត​ទឹក​ព្រៃ​ព្រឹក្សា មនុស្ស សត្វ​ និង​ពិភព​លោក។
-ព្រះអាឡា ត្រូវ​បាន​អ៊ីស្លាមសាសនិក ជឿថាជា​ព្រះអាទិទេពនៅ​លើ​ឋាន​សួគ៌​ បង្កើត​អ្វី​ៗ​គ្រប់​យ៉ាង។ល។
ហើយ​និង​មានព្រះ​​អាទិទេព​ជា​ច្រើន​អង្គ​ទៀត​ដែល​​បរិស័ទ​ក្នុង​សាសនា​ផ្សេងៗ​លើ​លោក​នេះ​ជឿ​ថា​កំពុង​តែស្ថិត​នៅ​លើ​ឋាន​សួគ៌។
ក្នុងការ​រៀប​រាប់​ត្រួស​ៗ​អំ​ពី​ «ព្រះ» មក​ខាង​លើ​នេះ ចង់​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ឃើញ​ថា ពាក្យ​ «ព្រះ​» មួយ​ម៉ាត់​នេះ មិន​មែន​សំដៅ​លើ​តែ​ព្រះ​អាទិទេព​មួយ​មុខ​ដូច​ដែលមនុស្ស​មួយ​ចំនួន​បាន​គិត និង​សំគាល់​ទុក​មក​នោះ​ទេ។ ពាក្យ​ថា ព្រះ នេះ​នៅ​ជា​សាធារណៈ​នៅ​ឡើយ​ទេ ទាល់​តែ​ដាក់​នៅ​មុខ​ឈ្មោះ​បុគ្គល​ណា ក្រុម​ណា វត្ថុ​ណា ទើប​យើង​អាច​សំគាល់​បាន​ថា ជា​ព្រះ​អង្គ​នេះ ព្រះ​អង្គ​នោះ ព្រះ​អាទិទេព ឬ​ព្រះ​មិន​មែន​អាទិទេព។ បើអញ្ចឹង តើ​សំណួរ​ខាង​លើ​នោះ​ឆ្លើយ​ដូច​ម្តេច​ទើប​ត្រូវ? អ្នក​ណា​ឆ្លើយ​ដូច​ម្តេច​ក៏​ឆ្លើយ​ទៅ ប៉ុន្តែ​ចំពោះ​ខ្ញុំ.សូម​ឆ្លើយ​ថា «នរណា​ក៏​ជា​ព្រះ» ហេតុ​អ្វី? ព្រោះថា សាធុជន​ដែល​កំពុង​អាន​អត្ថបទ​នេះ​ក៏​ជា​ព្រះ​ដែរ អាច​ជា​ព្រះ​ភិក្ខុសង្ឃ ព្រះមហា​ ​បើ​លោក​អ្នក​ដែល​មាន​ភរិយា​-ស្វាមី មាន​កូនប្រុសស្រី គឹ​ជា​ព្រះ​ព្រហ្ម ព្រះ​កន្លោង ព្រះ​អាទិទេព របស់​កូន​ប្រុស​ស្រី បើ​លោក​អ្នក​ដែល​មិន​ទាន់​មាន​គូ​ស្រករ​ទេ ក៏​គង់​តែ​នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ព្រះ​មួយ​អង្គ​នឹង​គេ​ដែរ​ក្រោយ​ពេល​រៀប​អាពាហ៍​ ពិពាហ៍ មាន​បុត្រ​ធីតា​ នា​ពេល​អនាគត​ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​បើ​ជា​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​ប្រតិបត្តិ​ធម៌​ដ៏​ប្រសើរ​ក្នុង​ ជីវភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ បើ​ទុក​ជា​គេ​មិន​បាន​ហៅ​ពាក្យ​ថា​ព្រះ​នៅ​ពី​ខាង​មុខ​ក៏ដោយ ក៏​បាន​ឈ្មោះ​ថា​ជា​ព្រះ​តាម​គុណ​ធម៌​ដែល​ខ្លួន​សាង ព្រោះ​ពាក្យ​ថា​ព្រះ គឺ វរ ប្រើ​ជា គុ. ប្រសើរ, ខ្ពង់ខ្ពស់។ ដូច្នេះ​មនុស្ស​ដែល​សាង​ល្អ មានគុណធម៌ខ្ពង់​ខ្ពស់​ គឺ​សក្តិស​ម​ជា​ «ព្រះ» ពិត​។

rrrYsss


ទេវទូតពីឋានតាវត្តិ​ង្ស
            @…..សភាវៈ​ទាំង​ឡាយ​ក្នុង​លោក​នេះ ដែល​សង្ខារ​តាក់​តែង​ហើយ​ រមែង​កើត​ឡើង តាំង​នៅ​ ហើយ​ក៏​រលត់​ទៅ​វិញ​ជា​ធម្មតា មិន​បាន​ស្ថិត​ស្ថេរ​ទៀង​ទាត់​ឡើយ យ៉ាង​ណា​មិញ មនុស្ស​គ្រប់​រូប​ដែល​កើត​មក​ហើយ រមែង​ចម្រើន​វ័យ​វឌ្ឍនាការ​ជា​កម្លោះ ក្រមុំ​ មាន​រូប​សម្រស់​ស្រស់​ល្អ លុះ​តាំង​នៅ​មិន​យូរ​ប៉ុន្មាន​រូប​សម្រស់​ដ៏ស្រស់​ឆើត​ឆាយ​នោះ នឹង​ចាប់​ផ្តើ​ម​រោយ​ស្រពោន ស្រក​ស្រុត​ទៅ​តាម​កាល​វេលា ទៅ​តាម​លំនាំ​នៃ​ច្បាប់​ធម្មជាតិ ទុក​ជា​ចង់​ឬ​មិន​ចង់​ក៏មិន​អាច​ប្រកែក​បាន​ឡើយ។ ចំណែក​ឯ​គុណ​ធម៌ ពោល​គឺ​សេចក្តី​ល្អ​ដែល​មនុស្ស​បាន​ធ្វើ​ហើយ​ជា​រឿយៗ រមែង​ចម្រើន​កើន​ឡើង​ជា​រឿយៗទៅ​តាម​កាល​វេលា ដោយ​មិន​ចេះ​ស្រក​ស្រុតអាប់​អន់​។ វេលាកាន់​តែ​យូរ​ឆ្ងាយ ការ​កសាង​គុណធម៌​កាន់​តែ​បាន​ច្រើន សេចក្តី​ចម្រើន​ក្នុង​ផ្លូវ​សុខក៏​នឹង​មាន​ច្រើន​ឡើង​ជា​ភិយ្យោ​ភាព ចម្រើន​តាំង​តែ​ពី​លោក​នេះ​រហូត​ដល់​បរលោក​នាយ។ ក្នុង​ករណី​នេះ​ហើយ​ទើប​មាន​រឿង​ក្នុង​គម្ពីរ​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​បាន​ចារ​ទុក ​ជា​គតិ​​ឲ្យ​យើង​បាន​រិះ​គិត​ពិចារណា ហើយ​ប្រារព្ធ​សេចក្តី​មិន​ប្រមាទ បែរ​មក​រក​សេចក្តី​ព្យាយាម​ធ្វើ​អំ​ពើ​ល្អ​ កសាង​គុណ​ធម៌​ដើម្បី​សេចក្តី​ចម្រើនសម​ដូច​និទាន​​មាន​ចំណង​ជើង​ថា ទេវទូត​ពី​ឋាន​តាវត្តិ​ង្ស(មានតទៀត) ។ នៅក្នុងdestop

rrrYsss

No comments:

Post a Comment